پس از اقدام مناسب سیاستگذار، تقاضای احتیاطی از بازار کنار رفت تا با مدیریت نوسانات آرامش به بازار بازگردد. از چهارشنبه گذشته، روند قیمتها شکل نزولی به خود گرفت و دلار در ۷ روز کاری نزدیک به ۴۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به کف کانال ۴هزار و ۵۰۰ تومانی نزدیک شد.
نشانهها و اشارهها حکایت از آن دارد که برخی از تقاضاهای سفتهبازانه در کمین قیمت نشستهاند. علامتی که میتواند به معنای احتیاط در تعقیب سیاست کاهش قیمت باشد. براساس مشاهدات میدانی روز گذشته بازگشت زیرپوستی تقاضا به بازار ارز میتواند تاییدی بر این توصیه باشد. سیاستگذار ارزی به درستی همواره هدف اصلی خود را «ثبات بازار» اعلام کرده است؛ اکنون نیز بهنظر میرسد بازارساز به جای کاهش قیمتها، مهار نوسان را در دستور کار قرار بدهد؛ راهبردی که به معنای تضمین ثبات ارزی به حساب میآید. البته پیششرط اجرای راهبرد ثبات ارزی، همراهی دولت، رسانهها و شهروندان با سیاستگذار است. اصرار غیرضرور بر کاهش قیمت اسمی ارز و ترویج نگاه متعصبانه و به دور از منطق اقتصادی موانع ایجاد ثبات پایدار در بازار هستند. تغییر تمرکز از قیمت به نوسان و حمایت از بازار در این مسیر میتواند مانعی در برابر بازگشت شوک به بازار ارز باشد. درواقع پادزهر نوسان، دوری از تثبیت نرخ اسمی ارز است.
روز گذشته، قیمت دلار یک سطح دیگر پایین رفت و سکه نیز به کانال یک میلیون و ۴۸۰ هزار تومان وارد شد. روز چهارشنبه، شاخص بازار ارز ۴۵ تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۴ هزار و ۵۲۰ تومان رسید. صرافیهای منتخب بانکی حتی در ساعات انتهایی روز قیمت دلار در حجم عمده را تا ۴ هزار و ۴۹۸ تومان پایین بردند. به گفته فعالان، دیروز بازارساز همچنان دست بالا را در بازار ارز داشت؛ با این حال آنچه سیاستگذار باید آن را بهعنوان هشداری مدنظر قرار دهد، بازگشت بخشی از تقاضا بهصورت جزئی به بازار بود. یکی از نشانههای بازگشت تقاضا، تشکیل صف مقطعی خرید در برابر یکی از صرافیهای میدان فردوسی بود. بر اساس گفتههای بازیگران رسمی، همچنین روز گذشته تعداد افراد بیشتری نسبت به روزهای ابتدایی هفته به بازار مراجعه میکردند. برخی معاملهگران غیررسمی نیز بهطور نامحسوس به بازار بازگشته بودند و در مقاطعی تمایل داشتند که برای مشتریان خود از صرافیهای رسمی و منتخب ارز تهیه کنند. بهنظر میرسد بازگشت قیمت دلار به حوالی مرز ۴هزار و ۵۰۰ تومان مهمترین عاملی بوده که جذابیت خرید را برای دستهای از خریداران بالا برده است. با اینکه میزان این تقاضا در روز چهارشنبه محدود بود، ولی این هشدار را مطرح میکند که در صورت تعقیب سیاست کاهش قیمت بهجای تمرکز بر ثبات بازار، تقاضای بیشتری به بازار بازگردد. یکی از از ملاحظاتی که سیاستگذار از هفته ِآینده باید به آن توجه کند، باز شدن بازارهای چین پس از تعطیلات سال نو است. به گفته یکی از تحلیلگران، بازگشایی بازار چین و ورود نقدینگی جدید در روزهای ابتدایی اسفند به بازار میتواند میزان تقاضا را از هفته آینده بالاتر ببرد. دیگر موضوعی که بازارساز میتواند مدنظر قرار دهد، بالا بودن برخی نرخهای حواله در برخی کشورهای همسایه است. یکی از اقدامات مناسب بازارساز در هفته جاری، نظارت مناسب بر صرافیهایی بود که از سامانه سنا ارز خریداری میکردند.
به گفته بخشی از حاضران در بازار، ارزی که از سوی صرافیهای منتخب عرضه شد، در روزهای گذشته کمتر به مناطق مرزی مانند سلیمانیه عراق منتقل شد. این در حالی بود که برخی نوسانگیران ارزی سعی داشتند با جوسازی پیرامون بالا بودن ارزش این ارز در این مناطق دامنه نوسانات ارزی را در بازار داخلی بالا ببرند. بازارساز در کنار مدیریت دامنه نوسانات بهجای تعقیب کاهش قیمت میتواند با سختگیری در مورد قاچاق ارزی وضعیت آرام بازار ارز را حفظ کند. در واقع، سیاستگذار باید ورود بخشی از تقاضا به بازار را جدی بگیرد و سعی کند قیمتها را به گونهای پایین نیاورد که برای سفتهبازان جذاب شود. افزون بر این، سیاستگذار در مقطع کنونی بیش از هر عاملی نیاز دارد که انتظارات بازیگران ارزی را مدیریت کند. با اینکه قیمت دلار از چهارشنبه هفته گذشته حدود ۴۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داده است، عده زیادی از معاملهگران دلار خود را نگه داشتهاند؛ این دسته احتمال میدهند که در ماههای آتی ریسک ترامپی جو هیجانی را در بازار بالاتر ببرد. در این شرایط، بهنظر میرسد بازارساز میتواند با برقراری ارتباط مناسب با بازار و انجام برخی اقدامات عملی اعتماد را در میان این بازیگران بالا ببرد. یکی از مسائلی که کمتر به آن توجه میشود این است که اگر قیمت دلار در سال بعد به سطح ۵ هزار و ۵۰۰ تومان نیز برسد به معنای رشد حدود ۲۰ درصدی خواهد بود. این در حالی است که هماکنون میتوان از بانکها با گواهیهای سپرده جدید بدون ریسک ۲۰درصد سود دریافت کرد.
دنیای اقتصاد