محمدرضا جهان بیگلری کارشناس اقتصادی می‌گوید:«برای دریافت ریشه‌های افزایش قیمت ارز در ماه‌های اخیر باید دید چه کسی یا چه کسانی از محل افزایش قیمت ارز منتفع می‌شوند.»
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه قالب افزایش قیمت هر کالا در دوره های زمانی کوتاه ریشه در دو عامل مشخص دارد،اظهارداشت:« یکی از مهمترین این عوامل بر هم خوردن قیمت، وضعیت عرضه و تقاضا در بازار است،به عبارت دیگر وقتی تقاضای یک کالا از میزان عرضه آن پیشی می‌گیرد تعادل قیمتی در بازار برهم می‌خورد.»
این اقتصاددان ادامه داد: «این در حالی است که بررسی‌ها نشان است این نکته دارد که وضعیت عرضه و تقاضا در بازار ارز تغییر چندانی را شاهد نبوده است، چرا که افزایش قیمت دلار و سایر ارزها در مقطع زمانی رخ داد که تقاضای ارز افزایش چندانی نداشت و فصل پرونده مسافرت‌ها نیز نبود
در توضیح دلایل افزایش قیمت ارز اضافه کرد:« صرافان نیز نمی‌توانند مقصر اصلی افزایش قیمت ارز در بازار باشند، چرا که با در اختیار داشتن مقادیر اندک ارز در صندوق هایشان از رشد یک باره قیمت ارز منتفع نمی‌شوند.»
نااطمینانی به سایر بازارها
او با اشاره به اینکه ممکن است منبع اصلی عرضه کننده ارز در بازار مهمترین ذی‌نفع افزایش قیمت ارز باشد تصریح کرد:«بانک مرکزی در ایران مهمترین منبع تزریق ارز به بازار تلقی می شود،البته برخی معتقدند که بانک مرکزی نیز است افزایش قیمت ارز سودی نمی‌برد، این در حالی است که ممکن است سیاستی برای بالا بردن مقطعی قیمت ارز و فروش آن به بالاترین قیمت ممکن در دستور کار قرار بگیرد اما ناگهان با افزایش تقاضا در بازار امکان کنترل قیمتها و بازگرداندن ثبات به بازار از دست برود.»
وی گفت:«عدم اعتماد نسبت به کسب سود مناسب از سایر بازارها احتمالاً مهمترین دلیل ورود سرمایه‌های سرگردان به بازار ارز بود.»
این کارشناس اقتصادی با انتقاد از اینکه هنوز فرمول مشخصی برای تعیین قیمت دلار در برابر ریال وجود ندارد،عنوانکرد:« وقتی فرمول مشخصی برای تعیین ارزش پول ملی در قیاس با سایر ارزها وجود ندارد چگونه می توان نسبت به تشخیص قیمت ارز ملی در برابر سایر ارزها اقدام کرد؟»
او در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه برخی معتقدند افزایش قیمت ارز می‌تواند منجر به رشد صادرات غیرنفتی شود و از همین مولفه برای تشخیص تقریبی ارزش پول ملی بهره می برند، گفت:«من به طور مشخص با این فرمول مخالف چرا که میزان افزایش صادرات در چنین شرایطی کشش و میزان محدودی دارند.»
بیگلری گفت:«به عبارت دیگر باید به این نکته توجه داشت که ممکن است به دلیل ارزانی کالای ایرانی در مقطعی تعداد مشتریان افزایش یابد، اما استاندارد نبودن کالاها در قیاس با رقبای بین‌المللی سبب می‌شود این روش همان طور که اشاره کردم کوتاه مدت باشد.»
این اقتصاددان اضافه کرد:«در حقیقت با تضعیف پول ملی برای دوره ای کوتاه ، قیمت کالای ایرانی به شدت در بازارهای خارجی ارزان می شود، اما در عین حال با توجه به واردات محور بودن تولید در ایران، در مرحله بعدی ، افزایش قیمت ارز، هزینه های تولید را تحت تاثیر قرار داده و زمینه را برای افزایش قیمت کالای ایرانی فراهم می کند.
او افزود:«حتی بازاری مانند بازار عراق نیز تا زمانی که احساس نیاز می‌کرد نسبت به خرید کالای ایرانی اقدام کرد،اما به محض داشتن امکان جایگزین خرید خود را متوقف کرد.»
او با تاکید بر اینکه به دلیل نبوده فرمول مشخص نمی توان قیمت واقعی ارز را تشخیص داد،خاطرنشان کرد:«بر همین اساس گره زدن قیمت ارز به صادرات غیر نفتی خود نمی تواند کارایی چندانی برای اقتصاد داشته باشد.»
خبرآنلاین