بررسی جزئیات بازار مسکن بعد از بازگشت قیمت به آگهی‌ها

پس از آنکه روز ۱۲ اردیبهشت ماه درج قیمت در آگهیهای فروش ملک و خودرو در سایتهای اینترنتی ممنوع شد، مجدداً روز ۲۱ اردیبهشت ماه مشروط به لحاظ شرایط چهارگانه، سایتها مجاز شدند تا قیمتگذاری از سر بگیرند. اعلام آگهیهایی که با کد ملی و شماره موبایل در دو دستهبندی خودرو و املاک احراز هویت شدهاند، اعمال سقف قیمت برای خودروها بر اساس قیمت اعلامی اتحادیه خودرو، نمایش بازه و میانگین قیمت املاک بر اساس معاملات پایان پذیرفتهای که از سوی وزارت راه و شهرسازی اعلام میشود و سختگیری بیشتر در اعمال هزینه ثبت آگهی برای کسانی که بیش از حد مورد نیاز عموم، اقدام به درج آگهی میکنند از جمله این شروط عنوان شده است.

با اینکه کارشناسان سرکوب قیمتی را راهکاری مؤثر برای کنترل بازار مسکن در میانمدت و درازمدت نمیدانند، حفظ این بازار از سم آگهیهای کاذب، دلبخواهی و بیهویت، ضروری به نظر میرسید. منحنی قیمت مسکن شهر تهران در هفتههای اخیر به طور محسوسی رو به بالا حرکت میکرد که یکی از دلایل آن درج آگهیهای کذایی عنوان میشد تا اینکه میانگین قیمتها به ۱۱ میلیون و ۲۷۰ هزار تومان در فروردین ماه رسید و باعث شد معاملات ۳۲ درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش پیدا کند. با این حال در اردیبهشت ماه نیز بازار مسکن رکود تورمی را در پیش گرفت. در ادامه، دادستانی دستور حذف قیمت آگهیها در سایتهای فروش مسکن و خودرو را صادر کرد. به دنبال این اقدام، قیمتها در بازار خودرو کاهشی شد و طبق گفته رئیس اتحادیه املاک و همچنین واسطههای ملکی، بازار مسکن نیز به ثبات قیمتی رسید.

گزارشهای میدانی از بازار مسکن حاکی از آن است بعد از ۱۲ اردیبهشت ماه که قیمت از آگهیها برداشته شد، هرچند قیمتها پایین نیامده اما بالا هم نرفته است. با این وجود مشاوران املاک معتقدند شرایط فعلی نمیتواند پایدار باشد. یک مشاور املاک در منطقه چهار تهران گفت: بعد از آنکه قیمت از آگهیهای سایتهای اینترنتی حذف شد مقداری تب افزایش قیمت فروکش کرد اما به اعتقاد من آینده بازار مسکن به شرایط کلی اقتصاد، بخصوص قیمت ارز و طلا مربوط میشود. کارشناسان هم با بیان اینکه محرک اصلی در بازار مسکن به تقاضای مطلق مربوط میشود، میگویند علت رکود بازار مسکن به رشد ۱۰۴ درصدی قیمت و پایین آمدن قدرت خرید متقاضیان مربوط میشود که از ماههای قبل وجود داشته و سرکوب قیمت نمیتواند نقش تعیینکنندهای در درازمدت ایفا کند.

یک کارشناس: قیمتها به شفافیت کمک میکند

مهدی روانشادنیا، کارشناس بازار مسکن درباره هر نوع قیمتگذاری گفت: حذف قیمتها در مقطعی که التهاب در بازار مسکن ایجاد شده بود دو گروه را از آگهی دادن خارج کرد؛ یک گروه کسانی بودند که از روی سرگرمی و انگیزههایی غیر از فروش، آگهی میگذاشتند و در گران کردن قیمتها منافع داشتند. این افراد بعضاً فایلهای غیرواقعی ارائه میکردند تا به افزایش قیمت دامن بزنند. در سمت تقاضا نیز افرادی بودند که قصد خرید نداشتند اما از روی کنجکاوی یا مقایسه رشد قیمت مسکن نسبت به دیگر بازارها در آگهیها جستوجو میکردند. حذف قیمت باعث شد این دو گروه از بازار خارج شوند که نتیجه نسبتاً خوبی بود.

وی افزود: با این وجود حذف قیمتها یک کار مبنایی برای سر و سامان دادن به بازار مسکن نیست و در درازمدت کمکی به سیاستگذار بخش مسکن نمیکند. خواه ناخواه باید این اتفاق میافتاد که امکان درج قیمت فراهم شود؛ چرا که نبودن قیمت، شفافیت را کاهش میداد و ما را عملاً به سیستم سنتی قیمتگذاری بازمیگرداند.

این کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه حذف آگهیهای غیرواقعی ضروری به نظر میرسید گفت: وضعیت بازار مسکن و به طور کلی وضعیت اقتصاد در شرایط ابهام و پیچیدگی قرار دارد و شاید بتوان گفت که سیاستهای سرکوب قیمتی، عامل تعیینکنندهای برای پایان دادن به سردرگمی فعلی بازار مسکن نیست.

روانشادنیا، مهمترین عامل ثبات قیمت مسکن را ایجاد تعادل در بازار ارز دانست و افزود: بعضی از خریداران مسکن با مقصود حفظ ارزش دارایی خود، نقدینگی ریالی را به ملک تبدیل میکنند که اگر این احساس در جامعه ایجاد شود که ثبات در بازار ارز به وجود آمده، بخشی از تقاضای مؤثر بازار مسکن کم میشود و این موضوع به تعادل قیمتی کمک میکند.