مزایا و معایب ارز ۴۲۰۰ تومانی

هادی حق شناس درباره حذف نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی و اثرات آن بر قیمت کالاهای اساسی، اظهار داشت: در ابتدا به چند نکته مهم باید توجه داشت از جمله اینکه یقیناً در هر اقتصادی که کالاها دو یا چند نرخی باشند، به طور حتم شاهد بروز فساد یا ایجاد بسترهای فساد خواهیم بود. همچنین عدهای نیز همواره به دنبال رانت خواهند بود به عنوان مثال کالاهای اساسی که سال گذشته با ارز دولتی وارد شد و شاهد رانت در این بازار بودیم.

وی افزود: نکته دوم اینکه سطح عمومی قیمتها بستگی به قیمت کالایی که در بازار آزاد عرضه میشود دارد نه قیمت کالایی که تعاونیها یا دولت توزیع میکند. حتی کالاهای کوپنی را نیز ممکن است بخشی از جامعه دریافت کنند اما همان دسته هم که دریافت میکند بخشی از سهم خود را در بازار آزاد به فروش میرسانند و قیمت بازار آزاد در بازار موثر است نه قیمت تعاونیها یا کوپن.

این کارشناس اقتصادی درباره نکته سوم، توضیح داد: همواره کالاهایی که به شکل یارانهای است یا قیمت آن برعهده دولت است، بیشتر نصیب دهکهای پردرآمد جامعه و ثرومتمندان میشود.

یارانه پیدا و پنهان

حق شناس با تاکید دوباره بر این سه نکته، ادامه داد: اگر فرض کنیم امروز قیمت دلار حدود ۱۴ هزار تومان است بنابراین ارز ۴۲۰۰ تومان با این نرخ دلار حدود، ۱۰ هزار تومان تفاوت قیمت دارد و در سال گذشته و امسال، دولت ۱۴ میلیارد دلار برای ۲۵ قلم کالا اساسی تخصیص داده بر همین اساس این امر به این معنی است که مابهتفاوت نرخ ۴۲۰۰ تومان و ۱۴ هزار تومان حدود ۱۰ هزار تومان است که با ضرب در ۱۴ میلیارد دلار می شود ۱۴۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان که فقط در این ۱۴ میلیارد دلار وجود دارد.

وی ادامه داد: برای بررسی بزرگی این عدد باید به ۴۰ هزار میلیارد تومان یارانهای که هرماه به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود دقت کرد زیرا ۳.۵ برابر یارانه کشور یارانه پنهان در کالاهای اساسی پرداخت میشود که بیشترین سهم آن به دهکهای پردرآمد جامعه تعلق میگیرد.

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه براساس تجربیات قبلی، کالا دو قیمتی و یا اختصاص یارانه موجب بهره کمتر دهکهای اول، دوم و سوم میشود، گفت: برهمین اساس باید به این سوال پاسخ داد که یارانه پنهانی که در کالاهای اساسی که با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد کشور میشود به چه دهکهایی تعلق میگیرد؟ زیرا این کالاها نصیب دهکهای پردرآمد کشور می شود.

به گفته حق شناس، کالا در هیچ کشوری به صورت نقدی توزیع نمیشود و حتی در آمریکا به دهکهای فقیر بنکارت داده میشود و به نظر میرسد اگر دولت ۴۲۰۰ تومان را حذف کند و به جای آن واردات با قیمت ارز آزاد انجام شود، دولت میتواند کالاهای وارداتی را به دست به دهکهای پایین جامعه برساند.

این کارشناس اقتصادی درادامه اظهار داشت: در مجموع دولت میتواند به جای ارز ۴۲۰۰ تومان، ارز نیمایی و ارز بازار آزاد یکسانسازی را اجرایی کند و به دهکهای هدف و پایین جامعه که خانوادههای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، بهزیستی و ۵ میلیون شاغل و بازنشسته یا هر جامعه هدفی که مدنظر دارد، کالای اساسی بدهد که به مراتب بهتر از واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی است.

حق شناس افزود: فراموش نکنیم که تورم متناسب با قیمتهای بازار آزاد تعیین میشود و قیمت تورم بازار آزاد نصیب همه دهکهای پر درآمد میشود و نکته مهم این است که یارانهای که نصیب دهکهای پر درآمد میشود بسیار بیشتر از یارانه پنهان است که به دهکهای پایین جامعه پرداخت میشود. این قیمت واقعی است که به نفع همه دهکهای جامعه خواهد بود و دولت میتواند با سبد کالا به دهکهای پایین جامعه کمک کند.