دلایل رونق بورس و ثبت رکوردهای تازه/ توصیه‌های جدید به سهامداران

روند صعودی قیمت سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی درحالی بعد از وقفهای چند ماهه از 21 مرداد به این سو با رشد همه متغیرهای اصلی معاملات و ثبت رکوردهای تازهای برای شاخص بورس مانند ورود به کانالهای 28 تا 30 هزار واحدی و ارزش روز 137 هزار میلیارد تومانی بازار سهام همراه شده که اغلب مردم عادی و گاه سرمایهگذاران تازه وارد از خود و دیگران میپرسند چه دلایلی برای رشد شاخصها و قیمتها آن هم با وجود اعمال تشدید تحریمها و نبود رویداد خاصی در بخش تولید کشور رخ داده که بازار سهام این چنین با رونق کم سابقه ای روبرو شده است.

در این میان اکثر کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این باورند با توجه به عدم رشد قیمتها و شاخص بورس در سال گذشته و 5 ماه اول سال جاری و همچنین نقش افزایش ارز بر سودآوری شرکتهای صادر کننده محصولات، باز هم جای رشد قیمتها وجود دارد چرا که هنوز میانگین بازدهی بازار سهام در سال جاری به 20 درصد هم نرسیده و فاصله زیادی با بازارهای رقیب خود دارد.

اما برخی دیگر معتقدند رشد شاخص بورس و رکوردشکنی های آن با چند شرکت بزرگ رخ می دهد و هنوز زیان سهامداران خصوصا" افراد حقیقی جبران نشده و این گروه همچنان به آینده بازار سهام بی اعتمادند.

با این حال محمودرضا خواجهنصیری مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتوگوی تفصیلی با فارس دلایل رشد قیمتها و شاخص بورس را اعلام و به سهامداران توصیههایی کرد که در ادامه میخوانید:

دلایل رشد قیمتها و شاخص بورس

فارس: شما به عنوان مسئولی که هر روز بازار سهام را بررسی کرده و در جزئیات آن هستید چه تحلیلی از ثبت رکوردهای تازه شاخص بورس مانند شاخص 30 هزار واحدی و افزایش قیمت سهام اغلب شرکتها دارید؟

خواجه نصیری: روند افزایش شاخص بورس درحالی از دهه آخر مرداد شروع شده و تا دیروز با نوساناتی ادامه یافته که عمده دلیل رشد قیمتها و شاخص بورس ناشی از گرایش سرمایهگذاران به صنایع و شرکتهایی است که به طور بالقوه با افزایش سودآوری در گزارش 6 ماهه مواجه هستند.

این افزایش سود آوری ناشی از مؤلفههایی چون افزایش ارزش فروش شرکتهای صادراتی ناشی از رشد نرخ ارز و همچنین افزایش قیمت داخلی محصولاتی مانند سیمان، فلزات، مس، فولاد، آلومینوم و محصولات پتروشیمی است.

در کنار این موضوع باید به اتفاق ثانویه دیگری هم اشاره کرد که مربوط به بالاتر رفتن ارزش ریالی دارائی های شرکت ها با توجه به افزایش نرخ مبادلهای ارز بوده که بر روی تعابیر سرمایهگذاران و تحلیلهای آنها اثر گذاشته و آنها را علاقمند کرده که در شرایط فعلی با هدف حفظ ارزش سرمایههای خود و بهرهبرداری از وضعیت مثبت موجود اقدام به تزریق نقدینگی به بورس کنند.

در این میان رشد شاخص بورس هم به مثابه مشوقی برای تزریق نقدینگی به بازار سهام عمل کرده و طی دو ماه اخیر نیرو محرکهای برای تداوم سیر صعودی قیمتها و تمایل به خرید سهام شده است.

بنابراین اکثر سرمایهگذاران به گزارشهای عملکرد 6 ماهه شرکتها هم که تا پایان مهرماه باید اعلام میشد توجه کرده و ارقامی که قابل پیشبینی بود در قیمت گذاریها و تصمیمگیریهای خود لحاظ کردهاند.

اثر تحریم ها بر بورس و شرکت ها

فارس: با این حال عدهای از کارشناسان به نقش تحریمها در فرآیند تولید و فروش محصولات صادراتی اشاره میکنند و معتقدند اتفاق خاصی هم در اقتصاد کشور و تولید محصولات رخ نداده که سهام شرکت ها این چنین رشد میکند؟

خواجهنصیری: سرمایهگذاران میتوانند از دو بعد ارقام و درآمد ناشی از فروش محصولات شرکتها و اثر آن در مسائلی مانند تحریمها تحلیل کنند.واقعیت این است که موضوع تحریم به رغم کاهش تولید برخی شرکتها در مجموع منفی نبوده و منجر به افزایش درآمد شرکتها خصوصا شرکتهای صادراتی شده است. بنابراین موضوع تحریم بر روی همه شرکتها یکسان نبوده و نمیتوان نسخه واحدی را برای آن در نظر گرفت. چون ماهیت هر شرکت نسبت به شرکت دیگر فرق میکند.

هدف از برخی تحریمها هم ایجاد محدودیت برای اقتصاد و صنعت کشور است اما به لحاظ عملکرد و مالی موجب شده برخی شرکتها با افزایش سود آوری مواجه شوند.

فارس: هرچند شاخص بورس طی ماههای اخیر به ارقام تازهای دست یافته و میانگین بازدهی بازار سهام به سود 16 درصد رسیده اما بازار سهام باز هم از سایر بانکها حتی سپرده بانکی بیش از 20 درصد سود، عقب مانده است .در این رابطه چه تحلیلی دارید؟

خواجه نصیری: بله همین است. طی چند ماه اول سال بخاطر شرایط حاکم بر بازار سرمایه، رکود طولانی مدتی حاکم بود اما با فرض میانگین بازدهی 16 درصد در طول 7 ماه اخیر و همچنین با در نظر گرفتن ورود نقدینگیهای جدید به بازار، نرخ بازدهی اشخاص حقیقی بالاتر رفته که با نرخ سود بانکی هم نه تنها برابری میکند بلکه از آن هم بیشتر است. بنابراین شاید سرمایهگذاران انتظار دارند در آینده هم روند رو به رشد قیمت سهام شرکتهای ارزنده و آیندهدار هم ادامه یابد.

فارس: آیا آماری از میزان ورود نقدینگی جدید به بورس طی ماههای اخیر دارید؟

خواجه نصیری: تزریق نقدینگی از طرف کارگزاران انجام شده و اندازهگیری آن دقیق نیست اما با بررسی میانگین حجم روزانه معاملات مشخص میشود نقدینگیهای تازهای وارد بازار سهام شده است.

نظارتهای سازمان هچیگاه رها نمی شود

فارس:دراین شرایط رونق بازار سهام، رویه نظارت و کنترل بورس و فرا بورس مخصوصا در حوزه عرضه و تقاضا از طرف سازمان بورس به چه شکلی اعمال میشود؟

خواجه نصیری:بحثهای نظارتی سازمان بورس همیشه بوده و هیچگاه رها نمیشود تا بازاری منصفانه وجود داشته و حقوق سرمایهگذاران هم لحاظ شود. تفاوتی هم در روزهای رکود یا رونق بازار وجود ندارد. چون اعتقاد ما این است که باید مقوله بسیار مهمی که شامل حجم و گردش معاملات است افزایش یابد که نشان دهنده تزریق نقدینگی است.

حجم معاملات 180 میلیارد تومانی امروز هم نشان دهنده همین موضوع است. بنابراین نظارتها و کنترلهای سازمان بورس در منطقی کردن بازار سهام در هر شرایطی ادامه دارد.

این در حالی است که ساختارهای مؤثر بر کنترل بازار به طور خودکار از سوی سرمایهگذاران حقوقی و حقیقی بزرگ ادامه دارد که از طریق حرکت سرمایهها از صنایع به صنایعی دیگر قابل مشاهده است.

فارس: با توجه به تقویت طرف تقاضا در هفتههای اخیر آیا سازمان بورس پیگیر عرضه های اولیه و یا عرضه سهام شرکتهای بورسی هم هست یا خیر؟

خواجه نصیری: موضوع عرضههای اولیه سهام شرکتها و همچنین اقدام به آزادسازی سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی به عهده مسئولان دو شرکت بورس و فرابورس است. تا آنجایی که میدانم مسئولان این دو بورس پیگیر آن بوده تا از این طریق نقدینگیهای تازهای به بازار سهام وارد شود.

توصیه های به سهامداران

فارس: در این شرایط رونق بازار چه توصیههایی برای سرمایهگذاران دارید؟

خواجه نصیری: نگرانی ما این است که سرمایهگذاران جو زده عمل کنند. بنابراین درحالی بحثهایی مانند سیاستهای حمایتی و گسترش ابزارهای جدید مالی مانند اوراق فروش تبعی سهام را پیگیری میکنیم که به سرمایهگذاران توصیه میشود مواردی مانند نرخ ارز، تحریمها، قیمت فروش محصولات، هزینهها، سیاستهای دولت و مصوباتی مانند نرخ خوراک و مواد اولیه شرکتها را تحلیل و بعد اقدام به تصمیم گیری کنند.