دلیل کندی شبکه تلفن همراه: کمبود پهنای باند و طرح‌های تشویقی

محمدجواد آذری جهرمی شب گذشته در یک برنامه پخش زنده در اینستاگرام، درباره دلیل افت شبکه تلفن همراه؛ با اشاره به گزارشی از آخرین وضعیت کیفیت شبکه، اظهار کرد: همیشه معتقد هستم کیفیت شبکه جزو حقالناس است و باید درباره آن گزارش داد. در یکی دو هفته اخیر کاربران به کندی شبکه تلفن همراه اعتراض کردند. به همین دلیل کمیتهای تشکیل دادم و از آنها خواستم تا گزارشها را بررسی کنند تا بتوانم نتایج بهدستآمده از این طریق با شما در میان بگذارم. کیفیت شبکه مسئلهای است که نباید آن را یک اتفاق لحظهای قلمداد کرد و برای اندازهگیری آن نیاز به ابزارهای دقیق است.

وی با بیان اینکه از یک سال پیش پایش کیفی شبکه را به صورت جدی آغاز کردیم، افزود: حدود ۶۰۰۰ سنسور برای بررسی کیفیت شبکه در نقاط مختلف نصب کردیم. طبق این دادهها، مسیری که کاربر برای رسیدن به اینترنت طی میکند از گوشی تلفن همراه تا دکل مخابراتی و از آنجا به مرکز شبکه و گذرگاه اینترنت است. پس از آن هم که به سمت بینالملل میرود. در این راستا مسئولیتها با گروههای مختلف است.

چراغ شبکه ملی اطلاعات سبز است

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه با تشریح وضعیت شبکه ملی اطلاعات بیان کرد: ما یک هسته شبکه داریم که شبکه ملی اطلاعات است. طبق تعریفی که داریم بیشترین زمانی که به صورت مجاز بسته‎های شبکه منتقل شوند از سرخس تا آبادان چیزی حدود ۴۲ میلیثانیه تاخیر است که این دادهها از طریق سایت قابل اندازهگیری است. هسته شبکه ما که وظیفه اصلی ارتباطات را برعهده دارد، وضعیت سبز دارد و استاندارد است.

جهرمی ادامه داد: یک سنجه کلی داریم که نشان میدهد متوسط تاخیر انتقال بستهها در شبکه اصلی ما حدود ۱۹ میلیثانیه است و حدود چهار دهم درصد پکت لاست (packet lost) داریم. یک شرکت خصوصی نیز سامانه دیگری به نام latency.ir راهاندازه کرده که نشان میدهد ما از مرکز داده در تهران به سایر نقاط کشور چه تاخیری داریم. این تاخیر در سایتهای داخلی حدود سه میلیثانیه و در دسترسی به سایتهای خارجی بیش از ۹۰ میلیثانیه است.

وی با بیان اینکه تکنولوژی ۴g ما برای همه اپراتورها و شرکتها به صورت متوسط از گوشی کاربر تا ۱۰ سرور حدود ۴۸ میلیثانیه تاخیر را تجربه میکند، گفت: در تکنولوژی نسل سوم این عدد ۸۰ میلیثانیه است، یعنی چیزی حدود دو برابر نسل چهارم. در تکنولوژی مودمهایی که شرکتها ارائه میدهند و اینترنت ثابت نسل چهار است، تاخیر ۵۳ میلیثانیه، وایمکس ۱۴ میلی ثانیه و در ADSL نیز ۲۹ میلیثانیه است، یعنی بهترین خدمات برای علاقمندان به بازیهای رایانهای خدمت وایمکس است که کمترین میزان تاخیر را دارد.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به سرورهای بینالمللی، بیان کرد: ۱۰ سروری که در الکسا در ردهبندی قرار دارند در تکنولوژی نسل چهار، تاخیر ۱۲۹ میلیثانیه، نسل سوم ۱۶۳ میلی ثانیه، TD-LTE نیز ۱۳۱ میلیثانیه، در وایمکس ۱۰۹ میلیثانیه و ADSL هم ۶۹ میلیثانیه است. اگر به پکت لاست که موجب گم شدن بستهها و قطعی ارتباط میشود بپردازیم، ۱۰ سرور داخلی ما از گوشیهای مختلفی که در ۶۰۰۰ سنسور اندازهگیری شده در نسل چهارم ۲۲ صدم درصد، در نسل سوم ۴۳ صدم درصد، در TD-LTE برابر ۲۱ صدم درصد، در وایمکس ۳۹ صدم درصد و در ADSL نیز ۲۹ صدم درصد است.

خدمات نسل چهار استاندارد است

جهرمی خاطرنشان کرد: برای خدمات نسل چهار و سه ایرانسل و نسل چهار همراه اول حدود استانداری را میبینیم اما تاخیر نسل سوم همراه اول عددی حدود ۲۳۰ میلیثانیه را با سرورهای داخلی ما تجربه میکند که این اشکال بزرگی در شبکه است. در ارتباطات بینالملل نیز همینطور است و نمودار نسل سوم همراه اول کیفیت بسیار نامناسبی دارد. بنابراین در ارتباطات بینالملل و شبکه داخلی اختلال را تجربه نمیکنیم، اما کاربرانی که از نسل سوم همراه اول و نسل چهارم رایتل استفاده میکنند، با مشکلات جدی در کیفیت مواجه هستند.

وی درباره دلایل این مسئله توضیح داد: شبکه تلفن همراه برای انتشار خودش از فرکانس استفاده میکند. میزان پهنای باند در اختیار اپراتورها پارامتر حائز اهمیتی در کیفیت سرویس است. در یک ماه گذشته با توجه به نیازهای هواپیمایی کشوری داشتند، مجبور شدیم در باند ۹۰۰ مگاهرتز میزانی از پهنای باند را به سیستم هواپیمایی کشور اختصاص دهیم که از پهنای باند فرکانسی که مخصوص نسل سوم همراه اول بود، کاسته شد. خدمات وویس همراه اول هم روی همین فرکانس بود که به همین دلیل با اشباع جدی در کانال فرکانسی مواجه شده است. این کیفیت بد ناشی از کمبود پهنای باند فرکانسی در دسترس اپراتورهاست. طرحهای تشویقی اپراتورها نیز که به صورت رایگان به کاربران داده میشود و ظرفیت کانال فرکانسی را تکمیل میکند، هم مزید بر علت است.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره راهحل این مسئله گفت: سازمان تنظیم مقررات و اپراتورها اقداماتی را برای این موضوع در نظر گرفتهاند. از جمله راهحلها بازنگری در پهنای باند فرکانسی است. منطقی نیست شبکهای که ظرفیتش خالی است یک پهنای باند داشته باشد و اپراتوری که مشترکین زیادتری دارد نیز همان میزان پهنای باند در اختیارش قرار گیرد. افزایش ظرفیت اتصال سایتهای اپراتور به فیبر نوری نیز از دیگر اقدماتی است که در این خصوص انجام خواهد شد.