مجازات فراریان از پرداخت مالیات در کشورهای توسعه یافته چیست؟

مالیات در تامین بودجه کشورها نقش مهمی ایفا می کند . این مالیات است که هزینه دولت ها برای اداره کشور را تامین می کند، هزینه ارائه خدماتی از قبیل آموزش و پرورش، شهرسازی، خدمات بهداشتی و زیربنایی و کارویژه های دیگر دولت ها از این محل تامین می شود، از این رو فرار مالیاتی جرم اجتماعی غیر قابل چشم پوشی در این کشورهاست و مجرمان با برخوردی سخت و سنگین مواجه می شوند.

فرار از پرداخت مالیات چه از طریق تنظیم دفاتر، اسناد و مدارک خلاف واقع و استناد به آن باشد و چه از طریق اختفای فعالیت اقتصادی و کتمان درآمد حاصل از آن، با مجازات سنگینی همراه خواهد بود.

در ایران نیز این دو اقدام در کنار ممانعت از دسترسی ماموران مالیاتی به اطلاعات مالیاتی و اقتصادی خود یا اشخاص ثالث در اجرای ماده ۱۸۱ قانون مالیاتهای مستقیم و امتناع از انجام تکالیف قانون مبنی بر ارسال اطلاعات مالی، موضوع مواد ۱۶۹ و ۱۶۹ مکرر به سازمان امور مالیاتی کشور و واردن کردن زیان به دولت با این اقدام،عدم انجام تکالیف قانونی مربوط به مالیاتهای مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده و البته تنظیم معاملات و قراردادهای خود به نام دیگران یا معاملات و قراردادهای مؤدیان دیگر به نهام خود بر خلاف واقع از جمله مصادیق جرایم مالیاتی محسوب میشوند.

خودداری از انجام تکالیف قانونی در خصوص تنظیم و تسلیم اظهارنامه مالیاتی حاوی اطلاعات درآمدی و هزینهای در سه سال متوالی و استفاده از کارت بازرگانی اشخاص دیگر به منظور فرار مالیاتی در این حوزه می گنجد. ایران در صدد است تکیه بر درآمدهای مالیاتی را افزایش داده و نسبت به کاهش وابستگی به نفت اقدام نماید . بخش مهمی از اقتصاد ایران، بنا بر اعلام مقامات رسمی ، چیزی در حدود چهل درصد از اقتصاد مالیات پرداخت نمی کند.

امید علی پارسا، رییس سازمان امور مالیاتی می گوید: سهم مالیات از تولید ناخالص داخلی در ایران به نسبت کشورهای دیگر، به ویژه کشورهای توسعه یافته پایین است،این نسبت در کشورهای توسعه یافته حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد و در کشورهای در حال توسعه حدود ۱۵ تا ۱۸ درصداست که البته این رقم در ایران حدود ۸ درصد است.وی تاکید دارد: حدود ۴۰ درصد اقتصاد کشور از مالیات معاف است و این امر، در کنار پایین بودن نرخهای مالیاتی و فرارهای مالیاتی گسترده، باعث شده میزان درآمدهای مالیاتی در کشور به نسبت حجم اقتصاد، پایین باشد.

در اکثر کشورهای توسعه یافته اما مجازارت فرار مالیاتی به حدی سخت است که برخی برای تشریح آن این عبارت را به کار می برند: " ممکن است بتوانید از دست عزرائیل فرار کنید ولی از دست مامور مالیات نخواهید توانست."

در این بین کانادا یکی از کشورهایی است که برای فرارهای مالیاتی جرائم سنگینی در نظر می گیرد.

نکته مهم اینجاست که سازمان امور دارایی این کشور برای فعالان اقتصادی خود که در خارج از کشور قرار دارند هم مالیات تعیین می کند و عدم گزارش درآمد به سازمان مالیات غیرقانونی است و عواقب جدی در پی دارد که شامل حکم زندان، پرداخت جریمه و سابقه کیفری خواهد شد.

سازمان امور دارایی کانادا از اوایل سال ۲۰۱۲ تا اوایل سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۴۰۸ فرار مالیاتی را شناسایی کرد که شامل ۱۲۲ میلیون دلار فرار مالیاتی بوده است و دولت این کشور روی هم رفته مجازات ۴۴ میلیون دلاری برای این افراد در نظر گرفت.

جریمه فرار مالیاتی کاملا با جرم مرتبط است و بستگی به حجم پولی که پرداخت نشده و راه کارهای فرار مالیاتی دارد اما به طور کلی حداقل جریمه ای که برای آن در نظر گرفته شده است پرداخت ۱۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ دلار جریمه مالی و گذراندن یک سال در زندان است.

مجازات ذکر شده برای حداقل جرایم مالیاتی بوده است و این مجازات می تواند به ۵ سال حبس و پرداخت چند برابری مالیات برسد و حتی در بعضی موارد شاهد افزایش ۲۰۰ درصد مقدار مالیات به عنوان جریمه فرار مالیاتی بوده ایم.

ایالت متحده امریکا نیز از جمله کشورهایی است که نسبت به گرفتن مالیات بسیار حساس و دقیق است و نه تنها شهروندانش را به پرداخت به موقع مالیات ترغیب می کند و با جرائم مالیاتی و دیرکرد آن ها برخورد می کند بلکه ماموران مالیاتی را نیز به شدت نظارت می کند تا جرم مالیاتی مرتکب نشوند.

فرار مالیاتی برخلاف سایر جرائم مالیاتی که شاید نیاز به زندان رفتن نداشته باشد در آمریکا زندان یکی از مجازات های اصلی فرار مالیاتی است و فرد مجرم باید از یک تا پنج سال را در زندان بگذراند و پرداخت جریمه مالی نیز در اکثر مواقع در نظر گرفته می شود. مقدار جریمه مالی نیز به حجم مالیات پرداخت نشده بستگی دارد ولی در اغلب موارد فرد مجرم مجبور به پرداخت چند صد هزار دلار جریمه نقدی خواهد شد.

در ترکیه نیز مجازات فرار مالیاتی بسیار شدید است و در صورتی که شما در ابتدا برای چند ماه نتوانید مالیات اموال خود را پرداخت کنید چند درصد به آن مالیات افزوده خواهد شد ولی در صورتی که عدم پرداخت مالیات ادامه داشته باشد زندان و پرداخت جریمه نقدی مجازات اصلی آن خواهد بود.

حکم زندان برای فرار مالیاتی از حداقل یک سال آغاز خواهد شد و تا حداکثر پنج سال ادامه خواهد داشت و پرداخت جریمه نقدی نیز تا چند برابر مالیات اصلی زیاد خواهد شد.