خوش‌بینی کارشناسان به آینده تداوم عرضه پسته در بورس

اعضای اتاق بازرگانی کرمان به عنوان استان اصلی تولید این محصول در کشور نگاه مثبتی به بورسی شدن پسته دارند به شکلی که آن ها پیش بینی می کنند به مرور بر حجم مبادلات پسته در بازارهای مختلف بورس کالا افزوده شود. رئیس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایه‌گذاری اتاق کرمان در این باره معتقد است از مهم‌ترین مزیت های عرضه محصولی همچون پسته در بورس کالا، استفاده از معافیت مالیاتی بر روی معاملات گواهی سپرده کالایی و همچنین استفاده از اعتباراتی است که بانک کشاورزی وعده پرداخت آن را داده است. حمید عزت‌آبادی‌پور با اشاره به اینکه پیش‌بینی ابتدایی ما عرضه حدود 5 درصد محصول امسال در بورس کالاست، عنوان کرد: قوانین عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا مزیت‌هایی را ایجاد کرده است و آشنایی تجار با انواع معاملات می‌تواند موجب استفاده بیشتر آن‌ها از مزیت‌های بورس کالا شود. وی همچنین سال زراعی جاری را سال آور پسته و محصول تولیدی را 250 هزار تن اعلام کرد و گفت: خشک‌سالی، کم‌آبی و کاهش میزان تولید، توجیه مناسبی برای عدم‌حمایت از صادرات پسته نیست و کمبود نقدینگی باعث خرید پسته با قیمت ارزان از صادرکنندگان می‌شود درحالی‌که کشور رقیب ما آمریکا بیشترین حمایت‌ها را از صادرکنندگان خود انجام می‌دهد. رئیس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایه‌گذاری اتاق کرمان افزود: با برداشت محصول پسته امسال، انبارهای مورد تائید بورس کالا، محصول کشاورزان را تحویل و کنترل‌های کمی و کیفی لازم بر روی آن انجام می‌ شود و سپس در قبال این محصول، اوراق بهادار قابل معامله به کشاورزان داده می‌شود که این خود از مزیت‌های بورس کالاست. وی بیان کرد: راه‌اندازی صندوق‌های کالایی با هدف تأمین منابع مالی، موردنیاز معاملات بورس بوده که ویژگی خاص آن مشارکت کشاورزان در صندوق‌ها و فروش محصول خود آن‌هاست. عزت‌آبادی پور افزود: در این میان حلقه صادراتی بورس کالا نیز در حال پیگیری است تا عرضه‌های صادراتی را نیز انجام دهیم. رئیس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی کرمان بیان کرد: مسئولان بدانند صادرات پسته در سال جاری 7 هزار میلیارد تومان برای کشور ارزآوری دارد درحالی‌که برای صادرات آن منابع 100 تا 200 میلیارد تومانی در نظر گرفته می‌شود. پسته بورسی منطبق با استانداردهای ملی رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان نیز در این زمینه معتقد است خرید و فروش پسته در بورس براساس استانداردهای تعریف شده در این بازار قطعاً به نفع کشاورزان و تولیدکنندگان خواهد بود و اگر این استانداردها به ‌درستی استفاده شود این معاملات به خوبی در بازار پسته جواب خواهد داد و روند مناسبی را طی خواهد کرد. محمد میرزاییان اظهار داشت: استانداردهایی که در بورس پسته در نظر گرفته ‌شده براساس «استاندارد ملی» است و اگر به ‌درستی استفاده شود این معاملات رونق می گیرد. وی افزود: خرید و فروش پسته در این بازار استاندارد قطعاً به نفع کشاورزان و تولیدکنندگان خواهد بود. البته باید این استانداردها خوب تعریف شود و براساس همان محصولات در بورس عرضه شود و با همان استاندارد به فروش برسد که این امر نیازمند دقت و همراهی تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان است. در واقع باید برای پسته یک مشخصه خاص، هم از نظر شکل و هم از نظر اندازه تعریف شود تا خریدار بداند چه محصولی را مطالبه کند. میرزاییان عنوان کرد: کشاورزان کرمانی باید با بورس آشنا شوند و ما تلاش خودمان را در این زمینه خواهیم کرد. بنده در تهران یک جلسه با مسئولان بورس داشتم و درباره استانداردهای مورد نیاز در این بازار صحبت کردیم. نظر من این بود که فعلاً یکی دو نمونه از پسته مانند «فندقی» و «احمدآقایی» را وارد بورس کنیم تا این دو محصول که مشتریان بیشتری دارند باعث گرمی بورس شوند و سپس بقیه انواع پسته را وارد بورس کنیم و مسئولان بورس نیز در این‌باره همراهی و همکاری کردند. رئیس کمیسیون بازرگانی اتاق کرمان گفت: به نظر من خریداران رغبت برای خرید از بورس را دارند. اما در مورد تولیدکنندگان باید آگاهی بیشتری در فضای مجازی و تبلیغات تلویزیونی صورت بگیرد تا آنان به سمت بورس کشیده شوند. وقتی هر روز قیمت پسته برای تولیدکنندگان به‌صورت روزانه قابل‌ دیدن باشد قطعاً بورس برای آن‌ها جذاب خواهد شد و روند کار را بیشتر پیگیری خواهند کرد. به ‌هرحال کشاورزان به دنبال این هستند که پسته خود را حتی 10 هزار تومان بیشتر بفروشند پس باید در جریان آخرین اخبار در بورس پسته قرار بگیرند. وی در ادامه به موضوع نقش ایران در قیمت جهانی پسته اشاره کرد و گفت: ما رقیب بزرگی مانند آمریکا داریم و در این زمینه کار سختی پیش رو است. باید به این مسئله توجه داشت که ما در ابتدای راه هستیم و باید یک پروسه طولانی را طی کنیم که البته با بورس گام‌های اول برداشته شده است و امیدواریم در سال‌های آینده این اتفاق بیفتد. هنوز باید در مورد صنعت پسته کار کرد و برای آن استانداردهای جهانی تعریف کرد. باید معاملات این محصول با ارزش در بورس پسته بیشتر شود تا بتوانیم به‌مرور تعیین‌کننده قیمت جهانی آن نیز باشیم. به گفته میرزاییان، متأسفانه تولید ما نسبت به کشور آمریکا پایین آمده است و همین تجارت ما را سخت کرده است. نکته مهم دیگر آنکه برگشت ارز به داخل مشکل شده است و خیلی از صادرکنندگان ما نمی‌توانند ارز خود را برگردانند، همین باعث شده در شرایط تحریم در بازار جهانی با مشکل مواجه باشیم و نتوانیم مانور دهیم. جلوگیری از رقابت مخرب قیمتی سید محمد ابراهیم علوی دیگر عضو اتاق بازرگانی کرمان نیز در خصوص عرضه پسته در بورس کالا می گوید: بورس حسن بزرگی دارد که تولیدکننده یا باغدار، پسته را مستقیم عرضه می‌کند و شخص ثالث و یا واسطه در این میان وجود ندارد. باغدار براساس ضوابط موجود در بورس کالا و همچنین در انبارهای مخصوص با قوانین خاص کالا را به کارگزار بورس پسته اعلام می‌کند. در نهایت محصول مستقیم و بدون دست‌به‌دست شدن عرضه می‌شود. علوی ادامه داد: قیمت‌ها هم در بورس کاملاً شفاف، راحت و روان است. همه در سراسر ایران و حتی در سایر کشورهای متقاضی پسته، از قیمت واقعی بازار این کالا آگاه می‌شوند که خود عاملی برای جلوگیری از رقابت مخرب قیمتی است. به گفته وی تا به امروز نیز در سیرجان، رفسنجان و زرند 3 تا 4 کارگزاری برای عرضه پسته شکل‌گرفته است. این کارگزاری‌ها حائز شرایط برای عرضه در بورس کالا هستند. کم‌کم عرضه ها به انبارهای بورسی نیز بیشتر می شود و روند معاملات در سال جاری با برگزاری دوره‌های آموزشی در کرمان، رفسنجان، سیرجان و زرند سرعت بیشتری می گیرد. این عضو اتاق بازرگانی کرمان با بیان اینکه امکان صادرات پسته از مسیر بورس نیز وجود دارد، اظهار داشت: پسته کالایی است که 75 درصد محصول به شکل پسته خندان، پسته دهان‌بسته، مغز پسته و صنایع تبدیلی (کره پسته-روغن پسته) صادر می‌شود. نزدیک به 2 میلیارد دلار در سال گردش مالی صادرات پسته و مشتقات آن در سال است که بخشی از این صادرات می تواند از بستر بورس انجام شود. در مجموع ورود پسته به بازار شفاف سرمایه به نفع صادرکنندگان باغداران، ترمینال دارها و صنایع تبدیلی پسته خواهد بود و می توان به مرور شرکت‌ها و هلدینگ هایی ایجاد شوند که باغدارها با هم تجمیع شوند. از این طرق امکان تأمین مالی فعالان این بازار از طریق بورس کالا میسر می‌شود. وی افزود: زمانی که عرضه صادراتی پسته در بورس کالا انجام شود، خریداران خارجی با بورس راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کنند. پیش‌از این نمایندگان شرکت‌ها یا خریداران خارجی به شهرهای مختلف می‌آمدند و از انبارها و باغ‌ها بازدید می‌کردند. اما با عرضه محصول باکیفیت در بورس، شفافیت در قیمت شکل می‌گیرد و رقابت مخرب نیز از بین خواهد رفت و خارجی ها نیز با اطمینان نسبت به محصول با کیفیت و قیمت می توانند خرید کنند. علوی با اشاره به رقبای ما در بازار جهانی گفت: آمریکا رقیب اصلی ما در زمینه صادرات پسته است. سالانه بیش از 400 هزار تن پسته تولید می‌کند و سال‌های آینده تا 700 هزار تن تولید پسته خواهند داشت. تولید ترکیه هم در سال‌های اخیر تا 200 هزار تن پسته در سال رسیده و در بهترین سال‌ها ایران حدود 300 هزار تن در سال تولید دارد. پوی گفت: در این شرایط ترکیه سطح زیر کشت پسته را افزایش داده و با وضع موجود، مقررات تحریمی و شرایط بانکی، حمل‌ونقل کشتیرانی برای ما در ایران مسئله است. به این ترتیب در بازار جهانی با خطر از دست دادن مشتریان مواجه هستیم مگر این که شرایط تغییر کند.