تغییر مسیر کپسول‌های گاز از خانه به خودروها

یک ماه از سهمیهبندی بنزین و اصلاح قیمت آن میگذرد. در این میان از اعتراضات به قیمت بنزین گرفته تا تغییر در الگوی مصرف سوخت خودروها را شاهد بودهایم تا آنجا که تعداد زیادی از افراد برای دوگانهسوز کردن خودروهای خود اقدام کردهاند تا سهم قیمت سوخت در سبد خانوار خود را کاهش دهند.

البته سی.ان.جی یا همان گاز طبیعی فشرده تنها سوخت جایگزین برای بنزین نبوده و برخی خودروها که از گذشته تجهیزات مصرف ال.پی.جی یا گاز مایع را داشتند، دست به دامن کپسولهای گاز مایع شدند که تا پیش از این تنها به عنوان سوخت خانگی در مناطقی که به شبکه گاز متصل نیستند استفاده میشد. این اتفاق در کنار قاچاق کپسولهای گاز مایع، باعث شده تا گاز مایع در کشور کمیاب شود و صفهای طولانی شکل بگیرد.

وزیر نفت نیز در مورد کمبود گاز مایع در روزهای گذشته گفته که اکنون در تمام استانهای کشور بیش از سال گذشته ال.پی.جی توزیع میشود بنابراین مشکل این است که این کپسولها به دست مصرف کننده خانگی نمیرسد. پیشبینی ما این است که بخشی صرف سوخت خودروها به صورت غیر مجاز و خطرناک میشود و بخشی هم ممکن است قاچاق شود.

وزیر نفت افزوده که شرکتهای توزیع کننده میگویند، کپسول را توزیع میکنیم و مردم خریداری میکنند، اما مشخص نیست این کپسول کجا مصرف میشود.

آمارهای شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران نشان میدهد، از نظر تولید و تامین ال.پی.جی و تحویل آن به ۷۴ شرکت توزیعکننده، هیچ گونه مشکلی وجود ندارد و شرکتهای پالایشی با تمام ظرفیت در حال تولید هستند.

همچنین اولویت توزیع ال.پی.جی با خانوارهای شهری، روستایی و عشایری است که از نعمت گاز برخوردار نیستند و پس از آن اولویت با صنوف و گروههای خدماتی است که به شبکه گاز دسترسی ندارند اما مقدار زیادی از مصرف ال.پی.جی مربوط به مصرفکنندههای غیرمجاز به ویژه به عنوان سوخت خودرو است که غیرقانونی، غیرایمن و بسیار خطرآفرین است. زیرا با وجود آنکه گازرسانی به مناطق مختلف کشور در جریان بوده و در سال گذشته ۳ هزار روستا به شبکه گاز متصل شده اما تقاضا برای مصرف ال پی جی افزایش داشته است.

این در حالی است که سهیمه ال.پی.جی کل کشور در آذر امسال، ۱۷۵ هزار تن بوده و این رقم در آذر سال گذشته به ۱۶۴ هزار تن بالغ میشده است. این آمار نشان میدهد سهمیه ال.پی.جی در کشور حدود ۷ درصد افزایش داشته است.

در واقع مصرف ال.پی.جی با وجود خطراتی که در روند سوختگیری غیرمجاز دارد، به دلیل قیمت پایین و همچنین ارزش حرارتی بالا مورد توجه مالکان خودروهایی قرار دارد که قدیمیتر هستند و مصرف بالایی دارند.

اغلب خودروهای ال.پی.جی سوز در کشور، پیکانها و پژوهایی هستند که عمری بیش از ۱۵ سال دارند و به دلیل مصرف بالای سوخت، استفاده از بنزین برای آنها صرفه اقتصادی ندارد.

در مقابل ال.پی.جی با ارزش حرارتی بالاتر میتواند جایگزین مناسب و البته ناایمنی برای ماشینهای پر مصرف باشد. گرمای سوختن یا ارزش حرارتی یا ارزش گرمایی یک سوخت، مقدار گرمایی است که از سوختن کامل یک واحد جرم مانند کیلوگرم و یا لیتر از آن سوخت در دما و فشاری خاص آزاد میشود و واحد آن واحد انرژی بر واحد جرم است.

در واقع بنزین با اکتان بین ۹۱ تا ۹۵، با چگالی ۷۴۰ کیلو گرم بر متر مکعب که هر تن آن معادل ۱۳۵۰ لیتر می شود، ارزش گرمایی معادل ۴۷.۱ مگاژول بر کیلو گرم دارد.

اما ال پی جی یا همان گاز مایع با ترکیب جرمی ۷۰ درصد پروپان و ۳۰ درصد بوتان، چگالی برابر ۵۲۲ کیلو گرم بر مترمکعب دارد و هر تن آن معادل ۱۹۱۵ لیتر میشود و ارزش گرمایی آن نیز ۵۰ مگاژول بر کیلو گرم است.

همچنین در حالی که هر لیتر بنزین سهمیهای ۱۵۰۰ و هر لیتر بنزین غیرسهمیهای ۳ هزار تومان قیمت دارد، قیمت هر کیلوگرم ال.پی.جی ۲۳۰ تومان است.

بنابراین ال.پی.جی نه تنها ارزش سوختی بیشتری دارد، همچنین از نظر قیمت نیز مقرون به صرفهتر است و بنابراین افرادی حاضرند ریسک و خطرات آن را به جان خریده و عطای استفاده از بنزین را به لقای ال پی جی ببخشند.

همین مزیت باعث شده تا با وجود افزایش ۷ درصدی اختصاص سهمیه ال.پی.جی در کشور اما باز هم شاهد کمبود کپسول در کشور باشیم در واقع اصلاح قیمت بنزین، مزیت استفاده از سوختهای جایگزین را تقویت کرده تا ال.پی.جی به عنوان سوختی ارزان حتی در مقایسه با سی ان جی، که طرفداران زیادی دارد، گاز مایع کپسولها را به جای آشپزخانهها راهی مخازن خودروهای قدیمی و پرمصرف کند و برای مصرف کننده هدف کمیاب شود.