چه کسی نمی‌گذارد گوشت ارزان شود، قصاب، دامدار یا واردکننده؟

در سال جاری تولید دام زنده در کشور افزایش یافت، جلوی قاچاق دام گرفته شده است، واردات گوشت قرمز با ارز نیمایی در جریان است و ممنوعیتی بر آن اعمال نشده است، بازار تحت نظارت دستگاههای نظارتی مانند سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان و ناظران اتاق اصناف است اما قیمت گوشت قرمز ارزان نمیشود.

بررسی آمارهای جدید وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان میدهد که قیمت هر کیلوگرم گوشت گوسفندی (مخلوط) در آبان ماه امسال به صورت میانگین به 91 هزار و 552 تومان رسید که رشد 59.5 درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال نشان میدهد.

اما مرتضی رضایی معاون وزیر جهاد کشاورزی و دامداران اعلام می کنند که با انباشت دام مواجه هستیم و دام آنها به فروش نمیرسد.

احمد مقدسی رئیس انجمن صنفی گاوداران کشور نیز در این ارتباط اظهار داشت: رقمی بالغ بر 360 هزار رأس دام سبک و سنگین در واحدهای دامداری انباشت شده که به سبب نبود تقاضا دامداران با مشکلات متعددی مواجه هستند.

انتظارات دامداران و سر بیکلاه مصرفکننده

دامداران خواهان توقف واردات گوشت قرمز به کشور و آزاد شدن صادرات دام زنده هستند تا به این صورت بتوانند محصول خود را به قیمت بالاتری به فروش برسانند تا به قول خودشان مشکل انباشت دام آنها رفع شود.

اما بررسیهای وزارت صمت نشان میدهد که قیمت گوشت گوسفندی در یک سال گذشته 60 درصد افزایش یافته که این به معنی آن است که تولیدکنندگان یا عرضهکنندگان به دلایل مختلفی از جمله کسب سود مورد انتظار، حاضر نشدهاند که با وجود افزایش تولید و عرضه، قیمتها را به نفع مصرفکنندگان کاهش دهند و در این میان تنها سر مردم بیکلاه مانده است.

در حالی که دامداران انتظار بازار کاملا باز را دارند تا محصولات خود را با قیمت آزاد در بازار داخلی به فروش برسانند و یا با توجه به ما به التفاوت زیاد نرخ ارز آن را صادر کنند، این نکته را در نظر نمیگیرند که محصولات خود را با یارانه دولتی و از جیب مردم تولید کردهاند و حال میخواهند آن را برای کسب سود بیشتر به خارج کشور صادر کنند و یارانههای عمومی را به خورد دیگر کشورها دهند.

نهادههای دامی که بخش اصلی هزینه های دامداران را تشکیل میدهد با ارز 4200 تومانی تامین میشود، این امر در راستای حمایت از تولید ایرانی است و اینکه محصول نهایی با قیمت کمتری به دست "مصرف کننده ایرانی" برسد.

مقصر گرانی گوشت: قصابی، دامدار یا وارد کننده؟

مقدسی رئیس هیأت مدیره انجمن صنفی گاوداران در این ارتباط اظهارات جالبی ابراز داشت و گفت: واسطهها که واردکنندگان نیز جزو آنها هستند، نمیگذارند که قیمت گوشت قرمز در بازار کاهش پیدا کند. دلیل مقاومت در برابر کاهش قیمت گوشت قرمز نیز این است که اگر قیمت گوشت گرم کاهش یابد، دیگر کسی گوشت یخ زده نخواهد خرید و این واسطهها و واردکنندگان به خاک سیاه خواهند نشست!

سه سناریو برای گوشت

رضایی معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی در ارتباط با گلایههای دامداران و انباشت دام آنها سه سناریو در نظر گرفته است به این صورت که یکی از آنها، کاهش واردات یا اجازه دادن صادرات بخشی از تولید است، همچنین اعلام کرده که میتوان تولید مازاد تقاضای بازار را بهصورت تضمینی خریداری کرد.

خرید تضمینی مازاد دامداران منطقیترین روش است زیرا دولت با خرید و نگهداری این محصول در زمان ازدیاد تولید، آن را در زمانی که بازار نیاز دارد و تولید کم شده یا قیمتها بیشتر از انتظار گران شده در بازار توزیع می کنند که این امر صرفهجویی ارزی نیز به همراه دارد و میتواند واردات را کاهش داده یا قطع کند.

این روش هم از ضرر و زیان دامداران جلوگیری به عمل می آورد و هم از افزایش قیمت گوشت در بازار جلوگیری میکند همچنان که این روش در تنظیم بازار مرغ نیز جواب خود را پس داده است.

کاهش قدرت خرید مردم

بنابراین عباس کشاورز سرپرست وزارت جهاد کشاورزی در نشستی در اتاق بازرگانی با موضوع «رونق تولید در بخش کشاورزی و صنایع وابسته» به کاهش قدرت خرید مردم برای خرید گوشت قرمز و لزوم حمایتهای دولت از سبد غذایی مردم تاکید و اظهار کرد: «برخی میگویند که میتوانیم بازار را مدیریت کنیم، اما آیا بعد از افزایش قیمت بنزین توانایی کنترل بازار وجود داشت که اکنون میخواهید قیمت مرغ را بعد از برداشتن ارز 4200تومانی مدیریت کنید.»

وی افزود: «در حال حاضر قیمت گوشت قرمز را نیز نمیتوانیم مدیریت کنیم و باعث شده است که مردم توانایی خرید این محصول را نداشته باشند.»

ادعای دامداران: دولت بودجه خرید تضمینی گوشت را ندارد

بر این اساس منطقی ترین روش کنترل بازار گوشت که همان خرید تضمینی است را دامداران زیر سوال برده و ادعا میکنند که دولت بودجه لازم برای خرید تضمینی این محصول را ندارد و به طوری که مقدسی این طور گفته است که خرید تضمینی به نوعی تحمیل بارمالی به دولت است ضمن اینکه این کار زمانبر است و طول میکشد تا آثار آن بر وضعیت بازار مشهود شود.

آخرین خبردر این ارتباط، تشدید تلاش دولت برای جلوگیری از خروج غیرقانونی دام زنده از کشور است به طوری که محمد قدیری مدیر نظارت بر توزیع کالاهای اساسی وزارات جهاد کشاورزی در این ارتباط اظهار کرد که از تاریخ 15 دیماه سال جاری، صدور گواهی حمل بهداشتی – قرنطینهای برای تردد دام منحصرا جهت دامهای دارای پلاک صورت میگیرد.

این امر به معنی آن است که هر گونه جابهجایی دام بدون پلاک در کشور به معنی قاچاق کالا است و نشان از آن دارد که دولت کماکان مصمم به جلوگیری از خروج دام از کشور است و تحت تاثیر فضاسازیهای رسانهای برای آزادسازی صادرات دام قرار نگرفته است.