ورود ممنوع بیمه برای مالیات!

در پیش نویس لایحه اصلاح مالیات های مستقیم که در دستور کار مجلس قرار دارد، اخذ مالیات از بیمهها یکی از بندهای مورد توجه است، موضوعی که موجب شده طی مدت گذشته بارها مجموعه صنعت بیمه از رئیس کل بیمه مرکزی گرفته تا سندیکای بیمه و حاضران در این حوزه به این موضوع معترض باشند چرا که معتقدند نمیتواند اثر مثبتی بر جای گذاشته و بیمه را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

در همین رابطه طی ماههای اخیر بارها رایزنیهایی برای عدم تصویب اخذ مالیات از بیمهها انجام شده است؛ به طوری که چندی پیش مدیران عامل بیمه طی جلسهای از پارسا -رئیس سازمان امور مالیاتی -دعوت کرده و مسائل خود را با او در میان گذاشتند، در روزهای اخیر نیز سندیکای بیمه میزبان وزیر اقتصاد، معاون بانک و بیمه وزارتخانه بود و بار دیگر موضوع مطرح و مورد توجه قرار گرفت در عین حال که مدیران عامل بیمه طی نامهای به رئیس جمهور موضوع را مستقیم مطرح کرده ودر رابطه با تبعات دریافت مالیات از صنعت بیمه به مسائلی اشاره کردند.

اما این که چرا بیمه گذاران تمایلی به دریافت مالیات از این صنعت ندارند ابعاد مختلفی را در بر می گیرد. یکی از این مسائل به اهمیت ضریب نفود بیمه در کشور برمیگردد، طبق قانون برنامه ششم توسعه باید ضریب نفوذ بیمهها تا پایان این برنامه به 7 درصد برسد در حالی که اکنون این ضریب به 2.4 درصد رسیده و در شرایط موجود امکان تحقق این هدف تا پایان برنامه وجود دارد.

صنعت بیمه معتقد است که با اخذ مالیات هزینههای مربوط به بیمه افزایش پیدا میکند و در این شرایط تمایل به خرید بیمه و پوشش بیمهای کاهش پیدا خواهد کرد که خود عاملی برای ممانعت از افزایش ضریب نفوذ بیمهها است این در حالی است که بیمه عمر و زندگی بسیار مورد توجه صنعت بیمه قرار داشته و از آن به عنوان یکی از گزینههای افزایش ضریب نفوذ بیمهها یاد میکند که در صورت اخذ مالیات با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

از سوی دیگر موضوع ماهیت بیمهها و نگاه دنیا به این موضوع قرار دارد به طوری که تاکید دارند باید معافیت بیمههای درمان تکمیلی و بیمههای زندگی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به دلیل ماهیت این بیمهنامهها مطابق گذشته ادامه داشته باشد.

همچنین مدیران بیمه اعلام کردند که بیمهنامههای شخص ثالث وسایل نقلیه به دلیل نرخگذاری تعرفهای توسط دولت و دریافت بیش از ۲۰ درصد حق بیمه به عنوان عوارض جهت پرداخت به وزارت بهداشت، پلیس راهور و صندوق تامین خسارتهای بدنی و نیز اجباری بودن خرید آن، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف باشد تا از تحمیل هزینه آن به مردم جلوگیری شود.

مدیران عامل بیمه معتقدند که اخذ مالیات و افزایش هزینهها موجب کاهش بیشتر سهم بیمه از سبد خانوار میشود. این در حالی است که اعمال مالیات بر بیمه به عنوان یکی از مصارف ضروری مردم، هم به صورت مستقیم و هم از طریق افزایش هزینههای سرمایهگذاری و تولید، موجب کاهش بیشتر سهم بیمه از سبد هزینههای خانوار و نیاز به جبران خسارت وارده به جامعه توسط دولت خواهد شد. در واقع بالا رفتن هزینه در بخشهای مختلف اقتصادی و تولیدی و به تبع آن افزایش قیمتها در بازار و جلوگیری از سرمایهگذاری و رونق تولید از جمله پیامدهای اخذ نادرست عوارض و مالیات به شمار میرود.

در سوی دیگر صنعت بیمه این نکته را مورد اشاره دارد که ماهیت وجودی مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف است. به این معنی که هرکس که کالایی بیشتر مصرف میکند، ملزم است در مقایسه با دیگر افراد مالیات بیشتری پرداخت کند. در واقع، این نوع مالیات نوعی اقدام تنبیهی برای مصرف بیشتر است. به عبارت دیگر، هدف از وضع این مالیات، ساماندهی و کاهش مصرف کالا و خدمات است؛ بنابراین اعمال آن در حوزههایی که «افزایش استفاده مطلوب و مورد نظر است، نمیتواند با اهداف مورد نظر سیاستگذار مطابقت داشته باشد. مطالعات نیز نشان میدهد در اکثر کشورها صنعت بیمه، مشابه سایر نهادهای مالی (بازار پول و سرمایه) بطور کامل از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف است.

اما با وجود مخالفت های فعالان بیمه نسبت به حذف معافیت های بیمه، دولتیها هنوز موضع مشخص خود در این رابطه را اعلام رسمی نکرده اند ولی تمایل آنها ظاهرا به دریافت است، که وقتی رئیس سازمان امور مالیاتی به جمع مدیران بیمه رفته بود ظاهرا با وجود شنیدن مسائل مربوطه تاییدی بر تداوم معافیتها نداشت و در اظهاراتش این گونه گفت بیمه عمر و زندگی فعلا معاف هستند اما از سوی دیگر نمیتوان با وضعیت موجود مالیاتی کشور را اداره کرد.

از سوی دیگر اخیرا معمار نژاد- معاون بانک و بیمه وزارت امور اقتصاد و دارایی- در جمع صنعت بیمه این موضوع را مورد توجه قرار داده که افزایش سرمایه شرکتهای بیمه در آینده را فروش بیمههای عمر و زندگی تامین خواهد کرد.

این گفته معاون وزیر خود نشان از اهمیت توسعه بیمههای عمر و زندگی دارد در حالی که از سوی دیگر بیمه گذاران معتقدند با اخذ مالیات نفوذ این بیمهها کاهش داشته و در نهایت افزایش سرمایه شرکتهای بیمه را به دنبال نخواهد داشت.

با این وجود رئیس کل بیمه مرکزی که خود همواره بر اهمیت تداوم معافیتهای مالیاتی صنعت بیمه تاکید داشته احتمال معافیت بیمه عمر و درمان از مالیات را چندی پیش مطرح کرد ، اما هنوز مجلس در این رابطه تصمیمی نگرفته که مشخص شود وضعیت بیمهها در حوزه مالیات به کجا خواهد رسید.