قرار گرفتن در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف چه اثری بر بازار ارز دارد؟

زهرا علیاکبری- حالا مانور ۱۰ روزه دلالان بر مساله ورود ایران به لیست سیاه اف ای تی اف وارد مرحله تازهای شد. اتفاق رخ داده است، ایران در لیست سیاه قرار دارد و به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی خروج از لیست سیاه نیز چندان ساده نیست .

قیمت دلار در روزهای اخیر با شکستن سد مقاومتی به کانال ۱۴ هزار تومان ورود کرده است . دلار در آخرین روز هفته بر قیمت ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان در صرافیهای بانکی ایستاد و در بازار آزاد نیز کمی از ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان فراتر رفت. دلار در آخرین روزهای آبان ماه در کانال ۱۱ هزار تومان قرار داشت.

فعالان بازار بخش مهمی از افزایش قیمت را ناشی از مانور دلالان بر مساله اف ای تی اف میدانستند و این نکته البته از سوی همتی، رییس کل بانک مرکزی نیز تایید شد، حالا اما با وقوع اتفاق بازار ارز در شرایط تازه ای قرار خواهد گرفت.

عواقب ورود به لیست سیاه چیست؟

هشتم آبان ماه بود که وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه پس از پایان مهلت تعیین شده توسط گروه ویژه اقدام مالی اف.ای.تی.اف (FATF)، به صورت خودکار وارد بلک لیست میشویم، گفت: برای خروج از بلک لیست باید «برنامه اقدام» بنویسیم که امکان دارد شرایط سختتری در آن مطرح شود.

در عین حال معاون اسبق ارزی بانک مرکزی نیز تاکید دارد اگر ایران وارد لیست سیاه اف ای تی اف شود، باید خود را برای رویارویی با شرایط تازه آمده کند . سید کمال سید علی با توصیه اکید به مخالفان برای تشریح مبانی مخالفت خود یش از این به خبرانلاین گفت: طبیعی است اگر ما تصمیم به عدم پذیرش FATF بگیریم، باید با نقل و انتقال پول از طریق بانکها خداحافظی کنیم و طبیعی است این وضعیت صادرات و واردات کالا به ایران را نیز میتواند درگیر خلل کند چرا که انتقال قانونی پول با مشکل روبروست.

سید علی اضافه کرد: در شرایط کنونی عوارض نپیوستن به اف ای تی اف در اقنصاد ما روشن شده است، بازار ارز تحت تاثیر این شرایط قرار دارد و بخشی از فشار وارده به بازار ناشی از این بلاتکلیفی است، در عین حال با توجه به تحریمها ، مشکلات متعددی در مراودات بین المللی ما ایجاد شده اما باید توجه داشت حتی کشورهای دوستی که با ما همکاری میکنند نیز اعلام کردهاند که در صورت نپیوستن به FATF کار با سیستم بانکی انها نیز به حالت تعلیق در می آید چرا که اغلب این بانک ها خصوصی هستند و از ترس قرار گرفتن در فهرست سیاه ، با ایران همکاری نخواهند کرد.

شرکای ایران چه می گویند؟

تشدید تحریمهای امریکا علیه ایران، بار دیگر نام چین و روسیه را در فهرست شرکا یا دوستان ایران به رخ کشید اما حتی این دو کشور نیز پیغامهایی درباره عواقب عدم پذیرش اف ای تی اف به ایران داده اند.

سید محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام پیش تر در گفتگویی اعلام کرد: اگر دو لایحه CFT و پالرمو از سوی ایران تصویب نشود به سمت تحریمهای بینالمللی خواهیم رفت و هیچ یک از کشورها با ایران همکاری نمی کنند. در این زمینه روسیه و چین به صورت رسمی به ایران پیغام دادهاند که اگر این لوایح تصویب نشود در آینده نمیتوانند با ایران همکاری کنند. در نهایت ایران در یک محاصره اقتصادی جدی قرار خواهد گرفت که بسیار زیانبار خواهد بود.

همتی، رییس کل بانک مرکزی نیز موضوع پیام هایی از سوی چینی و روسیه را تایید کرد و پیشتر گفت: پیغامهایی از سوی شرکای ایران یعنی چین و روسیه در این خصوص دریافت شده است.

وی در سخنانی صریح تاکید کرد پذیرش FATF به صلاح سیستم بانکی کشور است، گفت: چین و روسیه به ما اطلاع دادهاند که وارد شدن ایران به لیست سیاه FATF تاثیر منفی بر مبادلات بانکی کشورمان با آنها خواهد داشت.

او حتی به مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به سرنوشت دو لایحه پالرمو و CFT، توصیه کرده بود: «یقین دارم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، حتما حساسیت موضوع و ضرورت تداوم مناسبات بانکی و پولی در شرایط تحریم را در نظر میگیرند و بپذیریم که بانک مرکزی، در حدی که در این شرایط بسیار سخت و حساس، تکلیف دارد حقی هم در تصمیمسازی داشته باشد.

وی البته تاکید دارد: قبلاً هم گفتهام هر اتفاقی درباره افایتیاف بیفتد از آنجایی که ۹۰ درصد معاملات تجاری ما از مسیرهای تحریمناپذیر انجام میشود نمیتواند تأثیری در این مقطع در بازار ارز و روابط تجاری ما داشته باشد. رئیسکل بانک مرکزی با طرح این سؤال که «آیا فکر میکنید بانکهای دنیا با ما همکاری میکنند؟» بیان میکند: بهخاطر تحریم امریکا و فشاری که امریکا به کشورهای دوست ما وارد میکند خیلی از بانکها با ما همکاری نمیکنند ولی چگونه از ابتدای سال ۳۵.۵ میلیارد دلار تأمین ارز برای واردات انجام شده است؟ همین مسیر را باز هم ادامه میدهیم.

بازار ارز به کدام سو میرود؟

قیمت ارز حالا در آستانه سدشکنی دوباره قرار دارد . بیتردید فردا روز حساسی برای بازارساز است و بسیاری از فعالان بازار ارز پیشبینی می کنند بازار دستخوش حرکت انفجاری نشود چرا که بازارساز با حساسیت بالا کانال شکنی دلار را رصد کرده و مانع از جهش قیمت می شود . در عین حال بازار ارز ایران مدتهاست با حباب منفی روبرو نیست، جهش قیمت ها غالبا در دوره هایی رخ می دهد که قیمت ارز کمتر از ارزش واقعی خود در بازار باشد اما با توجه به اینکه قیمت ارز تحت تاثیر فشار سیاسی بالاتر از قیمت واقعی آن است برآوردها حکایت از آن داردکه رشد قیمت ها گام به گام رخ دهد.بی تردید فردا برای بازارهای طلا و سکه و بورس نیز روز متفاوتی خواهد بود چرا که شرایط تغییر کرده است.