یک اتفاق عجیب در بازار سکه

بازار سکه شرایط عجیبی و غریبی دارد. از طرفی قیمتها نسبت به یک ماه گذشته به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر بررسیها نشان میدهد قیمت سکه در حال حاضر اصلا بالا نیست. چراکه ارزش طلای به کار رفته در ضرب سکه بر اساس اونس جهانی طلا و نرخ روز دلار در بازار آزاد، پنج میلیون و ۹۶۰ هزار تومان محاسبه میشود و بالاتر از قیمت سکه در بازار است. در لحظه نگارش این متن سکه تمام طرح جدید پنج میلیون و ۹۰۰ و سکه تمام طرح قدیم پنج میلیون و ۸۲۰ هزار تومان قیمت دارد. با این حساب قیمت سکه نه تنها حباب ندارد، بلکه از ارزش واقعی آن پایینتر است. این مورد زمانی اتفاق میافتد که قیمت دلار در بازار آزاد غیرمنطقی باشد و با قیمت سکه و طلا همخوانی نداشته باشد.
قیمت سکه در بازار چقدر است؟
امروز هر سکه تمام در بازار حدود پنج میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قیمت دارد. سکه طرح قدیم هم حدود پنج میلیون و ۸۲۰ هزار تومان قیمتگذاری میشود. در یکی دو هفته اخیر بعد از انتشار اخبار مربوط به کرونا و قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF بازار سکه همگام با بازار ارز روند صعودی عجیبی به خود گرفت و باعث شد سکه تا شش میلیون و ۲۰۰ هزار تومان افزایش قیمت پیدا کند و حالا روی نرخ پنج میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قرار گرفته است. شاید احساس کنید قیمت سکه خیلی بالاست و اصلا با منطق جور در نمیآید، اما با توجه به افزایش قیمتی که طلا و دلار داشتند، در حال حاضر سکه روی منطقیترین نرخ ممکن است. دیگر خبری از حبابهای چند ۱۰۰ هزار تومانی که سال پیش شاهدشان بودیم نیست و اتفاقا بررسیها نشان میدهد ارزش واقعی سکه کمی بالاتر از قیمت فروش آن در بازار است.

با توجه به اینکه ارزش واقعی طلای به کار رفته در ضرب سکه بر اساس اونس جهانی و قیمت روز دلار در بازار ارز، حدود پنج میلیون و ۹۶۰ هزار تومان محاسبه میشود، میتوان گفت: در حال حاضر ارزش طلای سکه بالاتر از قیمت آن است. تازه اگر کارمزد ضرب سکه را هم در نظر بگیریم، قیمت تمام شده سکه حدود شش میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود. عقبماندن قیمت سکه از ارزش واقعی آن، زمانی اتفاق میافتد که سکه به اندازه دلار افزایش قیمت پیدا نکند، یا در طرف مقابل دلار قیمت بالا و غیرمنطقی به خود گرفته باشد که حالت دوم به واقعیت نزدیکتر است.
ارزش واقعی سکه چطور محاسبه میشود؟
دو راه برای به دست آوردن ارزش واقعی سکه وجود دارد. راه اول استفاده از نرخ روز هر گرم طلای ۱۸ گرم در بازار است. در حال حاضر طلافروشیها قیمت هر گرم طلا را ۵۹۶ هزار تومان در نظر میگیرند. توجه داشته باشید که این نرخ مربوط به طلای ۱۸ عیار با درجه خلوص ۷۵۰ است. سکه از طلای خالصتری ضرب شده و عیار ۲۱.۴ دارد و درجه خلوص آن ۹۰۰ است. با این حساب برای به دست آوردن قیمت هر گرم طلای به کار رفته در ضرب سکه، باید قیمت طلای ۱۸ عیار را بر ۷۵۰ تقسیم و در ۹۰۰ ضرب کنیم. با این حساب ارزش هر گرم طلای سکه تمام میشود رقمی حدود ۷۱۵ هزار تومان. هر سکه تمام بهار آزادی ۸.۱۳ گرم وزن دارد. این یعنی ارزش طلای به کار رفته برای ضرب سکه در مجموع پنج میلیون و ۸۱۵ هزار تومان خواهد بود.

این رقم در حال حاضر به عنوان قیمت سکه غیربانکی شناخته میشود. سکههای غیربانکی همان سکههایی هستند که در کارگاه ضرب شدهاند و ربطی به بانک مرکزی ندارند. ارزش سکههای بانکی بالاتر از طلای به کار رفته در ضرب آنهاست. چراکه ضرب سکه توسط بانک مرکزی حدود پنج درصد مالیات، کارمزد و عوارض واردات طلا را هم شامل میشود. برای همین عموما برای به دست آوردن ارزش واقعی سکه، پنج درصد به قیمت طلای به کار رفته در آن اضافه میکنند که در این صورت ارزش نهایی سکه رقمی حدود شش میلیون و ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. توجه داشته باشید که در این روش قیمت دلار تاثیری روی تعیین نرخ سکه نداشت.

روش دوم محاسبه ارزش واقعی سکه، نرخ اونس جهانی و قیمت روز دلار در بازار ارز را شامل میشود. هر اونس طلا در لحظه نگارش این متن در بازارهای جهانی با قیمت هزار و ۶۳۵ دلار فروخته میشود. از آنجا که امروز دلار در بازار آزاد حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت دارد، نرخ اونس جهانی به پول ما میشود رقمی حدود ۲۵ میلیون و ۳۴۲ هزار تومان. باید توجه داشته باشید که هر اونس معادل ۳۱.۱۰۳ گرم است و این یعنی هر گرم طلا در بازارهای جهانی ۸۱۴ هزار تومان قیمت دارد. شاید از اختلاف این نرخ با قیمت طلا در بازار ایران تعجب کنید؛ دلیل این اختلاف در عیار طلاهاست. اونس جهانی بر اساس طلای ۲۴ عیار با خلوص ۹۹۹ تعیین میشود و طلا در بازار ایران عموما ۱۸ عیار با خلوص ۷۵۰ است.

با یک نسبت و تناسب قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار بر اساس اونس و دلار حدود ۶۱۱ هزار تومان خواهد بود که کمی بالاتر از قیمت روز طلا در بازار ایران است. چراکه این روزها در بازار طلا به خاطر شیوع ویروس کرونا تقاضا به شدت پایین آمده و باعث کاهش نرخ مظنه در بازار داخلی شده است.

اگر هر گرم طلای ۱۸ عیار را ۶۱۱ تومان در نظر بگیریم، ارزش طلای ۲۱.۴ عیار به کار رفته برای سکه ۸.۱۳ گرمی رقمی حدود پنج میلیون و ۹۶۰ هزار تومان محاسبه میشود که حتی بدون احتساب کارمزد و مالیات ضرب سکه هم از قیمت روز بازار پایینتر است. اگر پنج درصد کارمزد ضرب را هم به ارزش طلای به کار رفته در سکه اضافه کنیم، ارزش واقعی آن بر اساس نرخ روز دلار و اونس جهانی، حدود شش میلیون و ۲۲۶ هزار تومان محاسبه میشود.