نقشه راه معدن و دستاوردهای صنایع معدنی

برپایه گزارش ویژه نامه سالانه سازمان توسعه و نوسازی معادن وصنایع معدنی ایران (ایمیدرو) راهاندازی طرحها از ابتـدای سـال تاکنـون به ارزش ۳.۵میلیـارد دلار پـروژه معدنـی و صنایـع معدنـی اجرایـی شـده و تـا نیمه زمسـتان امسـال نزدیـک بـه ۱.۲میلیـارد دلار طـرح افتتـاح شـده اسـت.

دستاوردهای صنایع معدنی

تعـداد قابل توجهـی از دیگر پـروژهها بـه مرحله راهانـدازی، تولیـد آزمایشـی یـا تسـت مراحل مختلف رسـیده انـد. آلومینیـوم جنـوب (سـالکو) اکنـون بـزرگتریـن و بـا فناوری ۴۳۰ کیلوآمپـر مـدرن تریـن کارخانـه آلومینیـوم ایـران اسـت کـه از ابتدای زمسـتان امسال به تولید آزمایشـی دسـت یافتـه و از سـرمایه گـذاری ۱.۲میلیـارد دلاری برخـوردار اسـت.

همچنیـن طـرحهـای گندلهسـازی توسـعه ملـی واقـع در سـنگان بـا سـرمایهگـذاری ۱۹۰ میلیـون دلاری بـه همـراه چهار میلیـون دلار پـروژه زیربنایـی در مجمـوع سـه طـرح با رقم نزدیـک به ۱.۴میلیـارد دلار آمـاده افتتاح شـده انـد.

علاوه بـر ایـن، تـا پایـان امسال نیز بیـش از یـک میلیـارد دلار طـرح در مـدار تولیـد قـرار مـیگیـرد کـه شـامل حـوزههای کنسـانتره سـنگآهـن مبارکه در سـنگان، چهـار طـرح صنعت مـس، خردایش سـنگ آهـن گل گهر، فاز نخسـت بنـدر پارسـیان و تعـدادی طـرح زیربنایـی اسـت. کل سـرمایهگـذاریهایـی که تـا پایان امسـال به ثمر مینشـیند بیـش از هفت هزار و ۶۰۰ شـغل مسـتقیم و نزدیـک به ۲۹ هزار شـغل به طـور غیرمسـتقیم ایجـاد مـیکند.

عملکرد تولید صادرات واحدهای بزرگ عملکـرد تولیـد شـرکتهـای بـزرگ بخـش معـدن و صنایـع معدنـی در مـدت ۱۰ مـاه سـال ۹۸ نشـاندهنـده رشـد در اکثـر بخـشها اسـت بطوری که تولید کنسـانتره سـنگآهن بـا افزایـش سه درصـدی، آهـن اسـفنجی افزایـش هشت درصـدی، شـمش فـولاد رشـد پنج درصد و تولیدات فـو لادی رشـد هشت درصـدی، کاتـد مـس افزایـش سه درصـدی و تولیـد پـودر آلومینـا تقریبا بـه اندازه تولید سـال گذشـته ثبت شد.

آمار عملکـرد صـادرات واحدهـای بـزرگ معـدن و صنایـع معدنـی کشـورمان نیـز نشـان مـیدهـد در مـدت ۱۰ ماه سـال ۹۸ ، صـدور انـواع محصول این شـرکتها رشـد ۲۵ درصـدی را به ثبت رسـانده است.

عملکرد اکتشاف

اکتشاف ۶۵۰ هزار کیلومتر مربع از ابتـدای تاسـیس ایمیـدرو تـا نیمـه نخسـت سـال ۹۷ ،برنامه اکتشـاف ایـن سـازمان در مسـاحت ۲۵۰ هـزار کیلومتـر مربـع اجرایـی شـد.

همچنین از نیمـه دوم سـال گذشـته، برنامـه توسـعه اکتشـافات بـا جهش ۴۰۰ هـزار کیلومتـر مربعی همراه شـد به گونـهای کـه بـا هدف افزایـش ذخایر مـواد اسـتراتژیک معدنی در۶۵۰ هـزار کیلومتـر مربـع بـه اجـرا در آمد.

ایمیـدرو اکنون ۸۰ درصـد مسـاحت اکتشـافی کشـور را در اختیـار دارد. ایـن برنامـه در واقـع گامـی در جهت ایجـاد تـوازن در زنجیره صنایع معدنـی محسـوب مـیشـود که خـوراک آتـی صنایـع را تامین کند.

تاکنون در ایران مرکزی، ذخایر قابل توجهی کشـف شـده اسـت. بـا توجـه بـه اینکه بخـش خصوصی بـا حمایـت ایمیدرو موفـق بـه اجرای بخشـی از فعالیتهای اکتشـافی مزبور شـده اسـت، همـکاری بخـش خصوصـی در تکمیـل فعالیـتهـای اکتشـافی نیـز از سیاسـتهای جدیـد ایمیدرو اسـت.

احیای معادن کوچک مقیاس

فعالسازی معادن کوچک طـرح احیـای معـادن کوچـک و متوسـط کـه با هدف توسـعه اشـتغال و همچنیـن تامیـن بخشـی از خـوراک شـرکتهـای بـزرگ از سـوی شـرکت تهیـه و تولیـد مـواد معدنی ایـران(از شـرکتهـای تابعـه ایمیـدرو) بـه اجـرا درآمـده تا سوم اسـفندجاری، ۱۴۵ معـدن را احیا کرده اسـت.

طرح یاد شده با مشـارکت تشـکلهـا از جملـه خانـه معـدن ایران اجرایی شـده در همین حـال، تفاهمنامـهای در چارچوب کمک به فعالسـازی معادن کوچـک با تولیدکنندگان کنسـانتره و گندله امضا شـده اسـت کـه بـه نقـشآفرینی ایـن معـادن کمک خواهـد کرد.

افزایش سرمایه در صندوق بیمه سرمایهگذاری فعالیتهای معدنی

افزایش سرمایه صندوق بیمه معدن؛ پشتوانه بخش خصوصی نزد صنـدوق بیمـه سـرمایهگـذاری فعالیـتهای معدنـی در ۱۴ سـال از فعالیـت آن، یکهزار و ۷۴۲ فقـره بیمه نامه سـرمایهگذاری و اعتبـاری بـه مبلـغ یکهزار و ۲۸ میلیـارد تومـان صـادر کـرده کـه ۵۹۲ میلیارد تومان آن مربوط به دو سـال گذشـته اسـت.

یکی از پشـتوانههـای ایـن صنـدوق، افزایـش سـرمایه اسـت که امسال از ۱۴۰ میلیـارد بـه ۳۵۰ میلیـارد تومان رسـیده اسـت.

طبـق برنامـههای ایمیـدرو، ایـن نهاد پشـتیبان معادن بخـش خصوصـی، سـال ۹۹ برنامـه افزایـش سـرمایه تـا ۵۰۰ میلیـارد تومان را پیـش رو دارد. صندوق بیمه سـرمایهگذاری فعالیـتهـای معدنـی، همچنیـن حمایت از طرح فعالسـازی معـادن کوچـک مقیاس را به عنوان برنامه فعالیتهای خـود دارد.

لامرد بستر توسعه صنایع انرژیبر

توسعه مناطق ویژه صنایع انرژی بر چشمانداز روشنی برای این منظور محسوب میشود و در سـالهای اخیـر، ایمیـدرو علاوه بـر منطقه ویـژه صنایع ِ انـرژی بـر خلیـج فـارس، توسـعه مناطق ویـژه لامرد واقع در جنوب اسـتان فارس، پارسـیان واقع در غرب اسـتان هرمزگان و نیز کاشـان را پیـش رو داشـته اسـت.

منطقه لامرد اکنـون میزبان بـزرگتریـن و مـدرن طـرح تولیـد آلومینیـوم ایـران (سـالکو) اسـت و منطقه پارسـیان نیـز در حال جذب سـرمایهگـذاران حـوزه صنایع معدنی و پتروشـیمی اسـت.

وزارت نفت، منطقـه پارسـیان را بـه عنـوان هـاب سـوم اجـرای طـرحهای پتروشـیمی قـرارداده اسـت و درحـال حاضـر، سـاخت فـاز نخسـت اسـکله اختصاصـی منطقه پارسـیان در مراحـل پایانی قرار دارد و امسال به بهـرهبـرداری خواهد رسـید.

منطقه ویژه صنایـع معدنـی و فلـزی خلیـج فـارس نیـز ۱۸ طـرح توسـعه ای در حـال اجـرا دارد و برنامـه واگـذاری زمیـن بـه ۱۱ متقاضـی برای سـرمایهگـذاری پیشبینی شده و این منطقـه در عین حال برنامـه دسـتیابی بـه ظرفیـت تولیـد ۱۰ میلیـون تن فـولاد را در برنامـه خود گنجانده است.

همچنین اسـکله منطقه ویـژه خلیـج فـارس یکـی از مزیـتهای ایـن منطقه به شـمار مـیآیـد، توسـعه آن از محورهایی اسـت کـه توسـط ایمیدرو پیگیـری مـیشـود و در ایـن ارتباط فراخـوان جـذب سـرمایهگـذار دردسـت اقدام اسـت.

توسعه زیر ساخت

توسـعه زیرسـاخت سـبب تسـهیل در انتقـال و جـا بـه جایـی مـواد خـام و تولیـد مـیشـود و این نقش تاکنون شکل اجرایی به خود گرفته و ایمیـدرو بـا همـکاری شـرکتهـای بخـش خصوصـی، توسـعه زیرسـاختهـا را در اولویـت برنامـههـا و اقدامـات خـود قـرار داده کـه برجسـتهتریـن آنها شـامل حمـل جـادهای، ریلـی و انتقال آب از دریـا اسـت.

ایـن سـازمان تاکنـون ۶۶۰ کیلومتر مسـیر جـادهای بـرای معـادن و ۳۷۳ کیلومتر خط انتقـال برق ایجاد کـرده اسـت. علاوه بـر این، احـداث نیـروگاه هرمـز در منطقه ویـژه خلیـجفـارس در چارچوب توسـعه زیرسـاختهـا انجـام شـده اسـت.

همچنین خط دوم جاده سـنگان- تربـت حیدریه بـا مشـارکت بخـش خصوصـی اجرایی شـده و ارزش کل سـرمایهگـذاری ایـن طـرح بـه بیـش از ۸۰۰ میلیـارد تومـان میرسـد. طرح خط انتقال آب از دریای عمان را، ایمیـدرو بـا اسـتفاده از تجربه اجـرای پروژه انتقـال آب از خلیج فـارس بـه مناطـق مرکزی، پـروژه جدیـد و بزرگ انتقـال آب از دریـای عمـان بـه سـه اسـتان شـرقی سیسـتان و بلوچسـتان، خراسـان جنوبـی و خراسـان رضـوی را بـا اسـتفاده از سـرمایهگـذاری بخـش خصوصـی اجرایی مـیکند.

براساس طـرح انتقال آب قرار است یکهزار و ۵۰۰ کیلومتـر آب بوسیله خطوط لوله، پـس از شـیرینسـازی آب دریـای عمـان، از مسـیر خـط لوله وارد سـه اسـتان سیسـتان و بلوچسـتان، خراسـان جنوبی و خراسان رضوی شود کـه در نهایـت، آینـده تامیـن آب در مجتمـع معدنـی سـنگان بـرای سـرمایهگـذاران، روشـن و اطمینـان بخـش خواهد شـد.

منطقه ویژه خلیج فارس و طرح ۱۰ میلیون تنی فولاد چشـم انـداز منطقه ویـژه صنایـع معدنی و فلـزی خلیج فارس از زیرمجموعـههـای سـازمان ایمیدرو (دسـتیابی به ظرفیت تولیـد ۱۰ میلیـون تـن فولاد) پیشبینی شده اسـت.

ایـن برنامه طبـق راهبری هـای ایمیـدرو و با سـرمایهگذاران فعلی این منطقه در دسـت اجرا اسـت و کنسرسـیوم آن تشـکیل شده است. ایجاد ظرفیت تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در سواحل مکران ایمیـدرو در چارچوب سیاسـتهـای کلان در افزایـش ظرفیت تولیـد فـو لاد و بـه سـبب دسترسـی سـواحل جنوبی بـه آب و تاسیسـات بنـدری، طرح ایجـاد ۱۰ میلیون تـن ظرفیت تولید فـو لاد در سـواحل مکـران واقع در چابهار اسـتان سیسـتان و بلوچسـتان را بـه اجرا گذاشـته اسـت. این برنامه با مشـارکت بخـش خصوصـی انجام خواهد شـد.