در صورت سقوط بازارهای پربازده، نقدینگی به کجا می‌رود؟

حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و عضو سابق شورای عالی بورس میگوید: اوضاع اقتصادی و بازارها در سال ۱۳۹۸ هرگز آرامش نداشتند و آرامش نسبی فقط در بازار ارز محدود بود. در بازار مسکن، سهام و داراییهای همچون خودرو، التهابات قیمتی شدید بود. در شرایط طولانی شده تحریم، نقش عامل برونزا یعنی رابطه ایران و قدرتهای بزرگ در کنار عوامل درونزای نقدینگی عمده بوده است.

وی در گفتگو با سالنامه تجارتفردات ادامه میدهد: در سال ۹۸ شاهد نوعی پایداری شرایط رکود تورمی بودیم این شرایط رکود تورمی ادامه ماندگار رکود تورمی بوده که در سال ۹۶ شروع شده بود و بدون شک شرایط رکود تورمی در سال آتی ادامه خواهد یافت.

عبده تبریزی میافزاید: کاهش درآمد ملی، افزایش نقدینگی در مقیاس بزرگ همراه با تورم و نظام چند نرخی شرایطی است که کماکان ادامه داشت، در سال ۹۸ تکرار شد و پیشبینی میشود در سال ۹۹ نیز ادامه یابد. مشکل فقط نقدینگی بالا نیست بلکه مشکل بزرگتر آن است که این نقدینگی صرف مواردی شده که اقتصاد را تخریب میکند. در جامعه امروز فضای زیادی برای تولید مولد وجود ندارد و افراد مدام در محل سرمایهگذاری دچار شک و تردید هستند.

عبدهتبریزی: هرچند پیشبینی این که تاریخ ریزش قیمتها چه زمانی است و آیا در سال ۹۹ اتفاق میافتد یا نه دشوار است، اما این پیشبینی دشوار نیست که وقتی بریزد اولین حرکت سرمایهگذاران در آن زمان بازار ارز خواهد بود و جهش قیمت دلار در آن شرایط محتمل است.

این کارشناس اضافه میکند: فضای امنیتی ایجاد شده در بازار سکه و ارز در سال ۹۸، راهی برای افراد باقی نگذاشت جز اینکه در سه حوزه یعنی بورس مسکن یا داراییهایی نظیر خودرو سرمایهگذاری کنند. اما فکر میکنم اعتقاد به معجزه افزایش مداوم قیمت سهام مسکن و داراییهایی چون خودرو بالاخره در جایی فرو می ریزد؛ آن وقت که سرمایهگذاران و سوداگران به اینجا برسند که قرار نیست دیگر قیمتها بالا برود آنجاست که میتوانیم شاهد باشیم که شاخص و قیمتها بریزد. در بخش مسکن البته این ریزش کمتر است چون چسبندگی قیمت وجود دارد.

عبده تبریزی در ادامه اضافه میکند: هرچند پیشبینی این که تاریخ ریزش چه زمانی است و آیا در سال ۹۹ اتفاق میافتد یا نه دشوار است، اما این پیشبینی دشوار نیست که وقتی بریزد نقدینگی کجا میرود. اولین حرکت سرمایهگذاران در آن زمان بازار ارز خواهد بود. این افزایش غیر از افزایش روزهای اخیر به دلیل FATF، ویروس کرونا یا نوسانات مصرفی آخر سال خواهد بود. جهش قیمت دلار در آن شرایط محتمل است.

وی تاکید میکند: بیم آن میرود اگر روزی مردم از معجزه افزایش قیمت دل بکنند و افزایش قیمت زمین و مسکن متوقف شود نقدینگی به سمت ارز هدایت شود و تمام تلاشهای بانک مرکزی در ۱۵ ماهه اخیر را تحت تاثیر قرار دهد. البته برای اصلاح این وضعیت سیاستهای پولی باید اصلاح شود. توسعه مالی و بازار سرمایه متنوعتر و حل این وضعیت کمک میکند.