سود پالایشگاه ها از فروش بنزین داخلی/ نفت ارزان شد، بنزین نه!

محمد دیالمی، کارشناس حوزه بینالمللی نفت درباره تأثیر کاهش شدید قیمت و تقاضای نفت و تأثیر آن بر عملکرد پالایشگاههای اروپا گفت: در واقع با کاهش قیمت بنزین چون کرک اسپرد افزایش مییابد، بالطبع به نفع پالایشگاهها است چون در واقع GRM یا همان حاشیه سود ناخالص پالایشی بهبود پیدا میکند. این موضوع به نوبه خود باعث افزایش قیمت سهم پالایشگاه میشود مثلاً دو شرکت نفتی هندی که چند پالایشگاه در هند دارند، به تازگی قیمت سهام شأن بیش از ۱۰ درصد بالا رفت.

وی با اشاره به اینکه این اصل در شرایط عادی قابل استناد است، اظهار داشت: الان در یک زمان معمولی نیستیم چون شیوع ویروس کرونا منجر به تصمیمگیری دولتها مبنی و تعطیلی و قرنطینه بسیاری از شهرهای پر جمعیت و مهم جهان شده، بعلاوه بسیاری از پروازها کنسل شدند و اصولاً رفت و آمد محدودتر شده است.

به گفته دیالمی با در نظر گرفتن این موضوع میبینیم که عملاً تقاضا برای نفت کاهش پیدا کرده و این منجر به کاهش درآمد پالایشگاهها شده هر چند که کرک اسپرد افزایش قابل توجهی داشته است. در این رابطه میتوان از پالایشگاههای مطرح و مستقل آمریکا مانند Phillip ۶۶ و Marathon را نام برد که ارزش سهام آنها در بازار ریزش داشت.

این کارشناس حوزه بینالمللی نفت در پاسخ به اینکه آیا ایران نیز شامل این روند میشود، توضیح داد: اول اینکه بعد از افزایش نرخ بنزین در آبان ۹۸، ما شاهد کاهش مصرف بنزین بودیم؛ این کاهش مصرف بنزین قبل از شیوع کرونا بود.

وی با اشاره به اینکه اوایل آبان سال ۹۹ میزان مصرف بنزین حدوداً ۹۵ میلیون لیتر در روز بود که ماه بعد به حدود ۷۲ میلیون لیتر در روز کاهش یافت. این رقم مربوط به نیمه اول اسفند ۹۸ است پس میبینیم که کاهش قابل توجهی داشته ولی چون قیمت ۳ برابر شده بود، نه تنها تأثیر منفی بر پالایشگاهها نداشت بلکه اثراتش مثبت هم بود.

دیالمی اظهار داشت: بعلاوه اینکه صادرات بنزین در ماههای پس از آبان افزایش داشت که این خود نشان دهنده افزایش سود پالایشگاههاست چون بنزین صادراتی گرانتر بود. با کاهش قیمت نفت، چون قیمت بنزین داخلی ثابت است، بسته به فرمول خوراک نفت خام برای پالایشگاهها، منجر به افزایش سودشان خواهد شد چون یا قیمت خوراک ثابت است یا کمتر شده ولی قیمت محصول تغییری نکرده است.

وی با بیان اینکه کاهش قیمت نفت خام میتواند بر صادرات بنزین ایران تأثیر بگذارد چون اولاً که فروش بنزین به صورت کشف پریمیوم و بین ۲.۵ تا ۵ دلار ارزانتر از فوب خلیج فارس بود که با احتساب کاهش قیمت نفت، ممکن است صادرات به صرفه نباشد. به علاوه که مصرف در کشورهای دیگر هم به شدت پایین آمده و ممکن است بر خرید از ایران تأثیر بگذارد.