خرید مواد اولیه پتروشیمی توسط دلالان/ بهین‌یاب باید شفاف شود

رشد تولید به معنای رشد و جهش اقتصادی است تا به کمک فعالیتهای اقتصادی منابع موجود به حداکثر ممکن افزایش یابد، از اتلاف منابع جلوگیری شده و ظرفیتهای تولیدی فعال شود.

کارشناسان در این زمینه معتقدند، لازمه تحقق جهش تولید در کشور ایجاد شفافیت است. به طوری که به گفته صاحب نظران، شفافیت در اقتصاد ضرورتی انکار ناپذیر برای توسعه و رونق این بخش به شمار میرود و در نبود، زیرساختهای لازم برای ایجاد شفافیت، بخش قابل توجهی از فعالیتهای اقتصادی به صورت غیررسمی و زیرزمینی انجام میشود که این بخش میتواند به صورت جدی بخش رسمی را، به ویژه در تولید به چالش بکشد. زیرا در چنین فضایی، بخش رسمی به دلیل بالا بودن هزینههای تولید توان رقابت در بازار را نخواهد داشت.

به علاوه، در کشورهایی مثل ایران که دارای اقتصادی با ماهیت دولتی هستند و بخش خصوصی در آن بسیار نحیف و ضعیف است، عدم شفافیت و فعالیت پنهان بخش غیررسمی میتواند بزرگترین آسیب را به بخش خصوصی وارد کند.

اما سوال اصلی اینجاست که شفافیت چگونه ایجاد میشود و آیا این اصل مهم تنها به صنایع بزرگ و تولیدکنندگان بالادستی بر میگردد و یا سایر حلقه های تولید نیز باید در فعالیت های خود به این سمت حرکت کنند؟

در همین ارتباط، رییس هیات مدیره انجمن ملی پلیمر ایران، در مورد نقش شفافیت در تحقق شعار سال طبق گفته رهبر کشور اظهار داشت: شفافیت یک اصل مهم محسوب میشود که باید برای همه زنجیره تولید لحاظ شود و صنایع پایین دستی نیز به عنوان قسمتی از این زنجیره ملزم به رعایت آن هستند، اما نکته ای که در این بخش وجود دارد این است که اصل شفافیت در کل زنجیره به طور کامل رعایت نمی شود و صنایع پایین دست نیز به عنوان بخشی که قدرت حاکمیتی ندارد، با این مشکل مواجه است.

سعید ترکمان افزود: در حال حاضر بیش از 8400 واحد صنعتی پلیمری دارای پروانه صنعتی در کشور وجود دارد که برخی از این واحد به دلیل اینکه خارج از شعاع فعالیت شهرکهای صنعتی هستند و یا به دلایل دیگر نتوانستهاند از سد قوانین عبور کنند و برای خرید مواد اولیه موردنیاز خود کد معاملاتی دریافت کنند. همچنین در حال حاضر بیش از 10 هزار واحد صنفی نیز پروانههای تولیدی- صنفی دارند و از کل این تعداد فقط 2800 واحد تولیدی موفق شدهاند برای خرید مواد اولیه موردنیازشان در سامانه بهین یاب ثبت نام کردهاند. البته متاسفانه برخی از این واحدها تولیدکننده نما بودهاند. اما این آمارها نشان میدهد که در این میان واحدهایی با دریافت مجوز راهاندازی شدهاند که احتمالا نیاز به مواد اولیه دارند، اما به دلیل عدم ثبت در سامانه مذکور نمیتوانند و یا نمیخواهند از این معبر شفافیت عبور کنند.

وی راهکار ایجاد شفافیت در واحدهای فعال صنایع پایین دست را چنین عنوان کرد: برای رسیدن به شفافیت در بخش صنایع پایین دست، اولین اقدامی که وزارت صمت می تواند انجام دهد این است که تکلیف حدود 8500 واحدی که پروانه فعالیت صنعتی و یا تولیدی-صنفی دارند، اما در سامانه بهین یاب ثبت نام نکردهاند را تعیین کند؛ به طوری که وزارت صمت میتواند برای شفافیت در این بخش یا پروانه فعالیت این واحدها را در صورت عدم فعالیت تولیدی ابطال کرده و یا برای تامین مواد اولیه موردنیازشان به آنها کمک کند. این اولین اقدامی است که میتوان تولیدکننده شفاف و غیرشفاف را از هم جدا کرد و شفافیت را در این بخش توسعه بخشید.

ترکمان به لزوم شفافیت حلقههای انتهایی زنجیره یعنی صنوف خرده فروشی و بنکداران اشاره کرد و گفت: دومین نکته ای که وجود دارد، این است که زنجیره تکمیل بسیاری از تولیدکنندگان صنایع پلیمری، در بخش فروش و در زمان ارایه فاکتور رسمی با این مشکل مواجه می شوند که خریدار حاضر نیست از آنها فاکتور رسمی و شفاف دریافت کنند که این گروه عمدتا بنکداران و صنوف خرده فروشی و به عبارت سادهتر زنجیره پنهان اقتصادی کشور هستند که حاضر نیستند فاکتور دریافت کرده و شفاف باشند.

وی در بیان راهکار دوم با تاکید بر لزوم اجرای کامل طرح افق اظهار کرد: خوشبختانه با راهکارهایی که انجمن ملی پلیمر ایران در ستاد تنظیم بازار ارایه کرده است، انتظار داریم با اجرای طرح افق به صورت کامل و دقیق، واحدهای صنایع پایین دست نیز شفافیت را بیش از پیش رعایت کنند که این شفافیت خواسته بخش خصوصی است. چراکه طبق این راهکارهای پیشنهادی مقرر شده از هفته ابتدایی سال جاری و به کمک اجرای طرح افق هر واحدی که فاکتورهای رسمی خود را در سامانه در نظر گرفته شده ثبت نکند، هر هفته به میزان 10 درصد از سهمیه خرید آن واحد بلوکه شود.

ترکمان افزود: به کمک این راهکار تمام فعالیت های واحدهای تولیدی در صنایع پایین دست به صورتی شفاف ثبت می شود که به کمک ایجاد شفافیت، شعار سال برای جهش تولید نیز قابل تحقق است.