بورس برای مردم چقدر قابل اتکاست؟

طی روزهای اخیر در ادبیات عموم مردم شاهد تغییر معناداری در مورد بورس و سهام بودهایم. تا همین یک ماه پیش، بسیاری از مردم که عموما پساندازهای خرد خود را بهصورت سپرده در بانکها نگه میداشتند، راهی بورس شده و حرفهای جدیدی میزنند که پیش از این تصور نمیرفت.

 تا قبل از این، برخی از مردم بورس را «حیاط خلوتی برای فعالیت بنگاههای دولتی»، «محلی برای سفتهبازی عدهای بورسباز» و «کانون دلالی» میدیدند و عطای مشارکت در این بازار را به لقای آن میبخشیدند. برخی هم که شدیدا ریسکگریز بودند، بیآنکه چنین برچسبهایی به بورس و سهام بزنند، بهدلیل تجربههای سنتی در سرمایهگذاری و ناآشنایی با پویاییهای بازار سهام، از سرمایهگذاری در بورس چشم میپوشیدند و به سود سپردههای بانکی یا تورم مسکن یا نوسانات ارز قناعت میکردند.

اما طی روزهای اخیر این نگاه دستخوش تحولی جدی شده است. همان افرادی که تا پیش از این، تحت سیطره کلیشههای رایج در بین تودههای مردم درخصوص سهام به بازارهای سنتی اکتفا میکردند، امروز از رونق مولد بورس داد سخن میدهند و سیمای یک سرمایهگذار ریسکپذیر را از خود نشان میدهند.

در این میان، سیاستهای کنترلی دولت در حوزه ارز و متعاقبا طلا، رخوت بازار ملک و مستغلات و همچنین مواضع اخیر سکانداران اصلی اقتصاد کشور در جهت حمایت از بازار سرمایه و تامین منابع مالی خود از این طریق، در تلقی عموم سرمایهگذاران نقش مسلط را پیدا کرده است. در ادامه مواضع حمایتی دولتمردان از بازار سرمایه، روز دوشنبه، رئیس کل بانک مرکزی در بخشنامهای به مدیران عامل شبکه بانکی ضمن تأکید بر این موضوع که فرصت اقبال به سرمایهگذاری در بورس مغتنم شمرده شود، یادآور شد از ظرفیت بالای فراهم شده در بازار سرمایه برای واگذاری سهام و بنگاههای تحت تملک خود بهره گیرند.

بهنظر میرسد تاکیدات مقامات ارشد کشور در مورد بازار سرمایه و فرصتشماری سیاستگذار برای خروج از بنگاهداری – دستکم در حوزه تملک و نه مدیریت بنگاهها – این «تضمین» را به عموم مردم داده است، که سهام اصطلاحا «پایین» ندارد و در شرایط فعلی بهترین گزینه است. همین تصور نزد عموم پساندازکنندگان که تا پیش از این بهدلیل سپردهگذاری در بانک از تورم جا مانده بودند، از فرصت بهوجود آمده در بازار سهام کمال بهره را ببرند و ضمانت دولت را جدی بگیرند و داراییهای خود را در جاهای مختلف نقد و راهی بازار سهام کنند.

تمکین تحلیلگران به روند

شرایط فعلی بازار سهام به گونهای است که اغلب تحلیلگران را هم ناچار به همراهی با روند عمومی قیمتها کرده است. بسیاری از صاحبنظران بازار که بر اساس روشهای بنیادی به ارزیابی سهام میپردازند، در هفتههای اخیر از رشد یکپارچه قیمتها ابراز نگرانی و بر اثرات مخرب ریزش احتمالی شاخص بازار تاکید میکردند. اما بهنظر میرسد که تداوم الگوی همهجانبه رشد قیمت در بورس و فرابورس، خیل تحلیلگران را با خود آشتی داده است.

در واقع، ابراز نگرانیها در روزهای اخیر یا تبدیل به انفعال و تماشای روند شده یا بهصورت رویکردها و تحلیلهای تاییدآمیز خود را نشان داده است. روز گذشته در گزارشی از ۴۰ کارشناس بورسی در مورد روند آتی بورس نظرخواهی شده بود. طبق نتایج این نظرخواهی، بیش از ۸۰ درصد تحلیلگران روندی صعودی را برای بورس ۹۹ پیشبینی کردهاند که نشاندهنده همراهی حداکثری نخبگان بازار سرمایه با فضایی است که به لطف ورود مستمر مردم به بورس تهران رقم خورده است.

تثبیت بورس در ابرکانال ۷۰۰

در گزارشی دیگر: سهشنبه ۷۲ درصد نمادهای بورسی با رشد قیمت همراه شدند، اما رالی صعودی سهام در نمادهای بزرگ چشمگیرتر بود؛ بهطوری که شاخص کل بورس با رشد ۴/ ۲ درصدی ۸/ ۰ واحد درصد بیشتر از نماگر هموزن صعود کرد. برخی کارشناسان رشد نرخ دلار نیمایی و همچنین معاملات روانتر سهام بزرگتر با توجه به حجم مبنا را در تقویت تقاضا برای بزرگان سهام موثر ارزیابی کردند.

از سوی دیگر، روند نزولی قیمت نفت و حتی منفی شدن قیمت یکی از قراردادهای آتی WTI منجر به نگرانی از احتمال واکنش وحشتزده سهامداران شده بود، اما این اتفاق دیروز در مسیر کلی بازار سهام تغییری ایجاد نکرد. در همین حال عدهای اثرات تورمی افت قیمت نفت بر اقتصاد کشور را بهانه دیگری برای تداوم صعود بورس میدانند.