افزایش پلکانی سهم ارزهای ملی در مبادلات روسیه و ایران/ گسترش تجارت دو کشور با بهره‌گیری از سوئیفت روسی

در این صورت ظرفیت قابل ملاحظهای برای تجارت میان طرفین ایجاد میشود و روبل و ریال بدون واسطه و به راحتی تبدیل میشوند و بازرگانان ایرانی میتوانند از کارتهای بانکی متصل به سوئیفت روسی «میر»، به راحتی بهره ببرند.

احمد وخشیته در مورد جایگاه ایران در اقتصاد روسیه گفت: آمارها نشان میدهد که در سال ۲۰۱۹ ایران جایگاه پنجاه و نهم را در تجارت روسیه داشته است که در این میان جایگاه پنجاه و یکم در صادرات از روسیه به دیگر کشورها و شصت و یکم در میان صادرات به روسیه را برخوردار است. البته باید به این موضوع نیز توجه داشته باشیم که ایران و روسیه صاحب مقادیر زیادی از انرژی هستند و طبیعتا از یک سو در این حوزه رقیب یکدیگر به شمار میآیند و از سوی دیگر طبیعی است که به کشورهای دیگری این فرصت داده میشود که جایگاهی در تراز تجاری دو کشور پیدا کنند. در این صورت اگر ما صادرات انرژی را در نظر نگیریم، ایران جایگاه بیست و نهم را در صادرات از روسیه به دیگر کشورها دارد.

وی ادامه داد: اگر در سال ۲۰۱۹ نگاهی به تراز تجاری میان ایران و روسیه داشته باشیم، این رقم یک میلیارد و ۵۸۸ میلیون دلار بوده است که یک میلیارد و ۱۹۷ میلیون آن صادرات از روسیه به ایران و تنها ۳۹۱ میلیون آن صادرات از ایران به روسیه بوده است. این موضوع نشان میدهد که سطح روابط اقتصادی میان دو کشور متناسب با سطح روابط تجاری نیست؛ موضوعی که دکتر جلالی، سفیر جدید ایران در روسیه هم به این نکته اشاره و بر اهمیت ایجاد زیرساختهای ارتباطی تاکید داشتند.

استاد دانشگاه ملی اوراسیا در پاسخ به این پرسش که چه مشکلاتی در مقابل گسترش روابط تجاری میان دو کشور وجود دارد؟ گفت: من پیشتر هم به این موضوع بارها و بارها اشاره کردهام که ما در رابطه با گسترش روابط با روسیه مدل از بالا به پایین را دنبال میکنیم؛ به چه معنا؟ یعنی اینکه همواره میان روسای جمهور ایران و روسیه روابط خوبی برقرار بوده است؛ در دیدارها بر گسترش روابط تاکید شده و حتی مشکلاتی را هم که در موضوعات گوناگون وجود داشته، برطرف کردند. اما خب چه کسی باید اجرا کند؟ پاسخ بخش خصوصی است. حالا ما باید به این موضوع بپردازیم که ما در داخل کشور خودمان چقدر بخش خصوصی را تقویت کردیم و به چه میزان برای توسعه روابط آگاهی بخشی کردیم؟ که اگر در این قسمت موفق بودیم حتما دستاوردهای مهمی حاصل میشد.

وی افزود: حالا شما در نقطه مقابل به الگوی از پایین به بالا توجه داشته باشید، یعنی ببنید کشوری مثل ترکیه چه طور ابتدا در لایهی فرهنگی توسعهی روابط ایجاد میکند و در راستای گسترش صنعت توریسم و تقویت و آگاهی بخشی بخش خصوصی آرام آرام نقش استراتژیکی در اقتصاد روسیه پیدا میکند و این اتفاقها درست در شرایطی بوده که اتفاقا ترکیه گرایش به غرب داشته است. یعنی ما میبینیم که همگرایی فرهنگی و اقتصادی میان دو کشور چه طور به همگرایی سیاسی آنها پس از سال ۲۰۱۶ میانجامد؛ الگویی که عربستان سعودی نیز از سال ۲۰۱۸ تا کنون بر آن بسیار توجه داشته است.

وخشیته تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی در میان روابط تجاری دو کشور موضوع پرداختهای بانکی و انتقال پول است. خب ایران با تحریمهای آمریکا روبرو است، اما باید توجه داشته باشیم که روسیه هم با تحریمهایی روبرو میباشد و این موضوعی است که میتواند به تعریف همکاریهای مشترک در بسترهای مشخصی بینجامد و موضوع مهمتر انجام مبادلات بازرگانی بر اساس ارزهای ملی دو کشور است.

این کارشناس اقتصادسیاسی ادامه داد: هفتهی گذشته نمایندهی دائم تجاری روسیه در ایران اعلام کرد که سهم ارزهای ملی در مبادلات تجاری روسیه و ایران افزایش پیدا کرده است. در واقع به نظر میرسد که یک افزایش پلکانی وجود داشته است به این ترتیب که در سال ۲۰۱۸ به ۴۰ درصد رسیده بود و در سال ۲۰۱۹ از ۵۰ درصد هم فراتر رفته است. به نظر میرسد که یکی از مهمترین بسترهایی که طرفین میتوانند از آن بهره ببرند، استفاده از ظرفیت سوئیفت روسی است. در این صورت ظرفیت قابل ملاحظهای برای تجارت میان طرفین ایجاد میشود و روبل و ریال بدون واسطه و به راحتی تبدیل میشوند و بازرگانان ایرانی میتوانند از کارتهای بانکی متصل به سوئیفت روسی «میر»، به راحتی بهره ببرند.

وی در مورد تاثیر کرونا بر روابط دو کشور گفت: ما نباید پدیدهها را به صورت مطلق مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم؛ به هر حال این ویروس ناخوانده جهان را وارد وضعیت جدیدی کرده است و فرصتها و چالشهای تازهای به وجود آماده است. طبیعتا ما نقش بسیار مهمی در تعریف سهم خود از میان این فرصتها و چالشها داریم.

این کارشناس روابط بینالملل افزود: به عنوان مثال روسیه اعلام کرده است که در صورتی که ایران مجوز صادرات برای ماسک را صادر کند، آمادگی دارد تا واردات ماسک و مواد ضدعفونی کننده را از ایران داشته باشد. به هر حال شما میدانید که نقطهی آغاز سختترین زمان است و اگر همکاری شکل گیرید قطعا میتواند در آینده در موضوعات دیگری در این زمینه همکاریها ادامه داشته باشد. البته در طی ایام قرنطینه در مسکو جلسات ویدیو کنفرانسی بسیاری هم میان طرفین برقرار شده است که در صورت برنامهریزی صحیح می تواند به نقطه شکوفایی برسد.