پیامدهای صفرتکانی از ریال در تالار شیشه‌ای

موضوع حذف صفر از پول ملی بارها توسط برخی از فعالان اقتصادی طی سالهای گذشته مطرح شده و در برنامه سیاستگذاران اقتصادی قرار گرفته است. این در حالی است که با توجه به صحبتهای رخ داده در جلسه روز گذشته صحن علنی مجلس، اجرای چنین تصمیمی این بار به مراحل عملیاتی نزدیک میشود. بهطوریکه رئیس شورای پول و اعتبار از تلاش برای انجام این موضوع در سریعترین زمان ممکن میدهد. هر چند همتی معتقد است زمان لازم برای ایجاد این تحول از ۲ تا ۵ سال خواهد بود، ولی گمانهزنیهای مختلفی درخصوص تاثیر این لایحه بر قیمت سهام و بازار سرمایه مطرح میشود.

پرسشی که مطرح میشود این است که حذف ۴صفر از پول ملی چه تاثیری بر بازار سرمایه خواهد داشت؟ اثرات روانی این اقدام در بورس و قیمتگذاری سهمها چگونه خواهد بود؟ آیا شاهد سردرگمی در بین فعالان بورسی و سهامداران خواهیم بود؟ در این راستا فعالان بازار سرمایه معتقدند که تنها جنبه روانی این موضوع بر بازار سرمایه تاثیرگذار خواهد بود و حتی شاید بورس واکنش مثبتی نیز به این موضوع نشان دهد. البته فعالان بازار سرمایه معتقدند که انتظار بر این است که قبل از اجرای چنین موضوعی، تمهیدات لازم و برنامههای توسعهای لازم در این خصوص دیده شود. همچنین تاکید دارند که برای اجتناب از ایجاد نوسان شدید در بازارها و بهخصوص بورس، باید ثبات در سیاستهای نظام بازار پول برقرار شود.
تاثیر مثبت بر بازار سرمایه

در این راستا مدیرعامل شرکت بورس تهران با بیان اینکه تاثیر حذف چهار صفر از پول ملی در بازار سرمایه مثبت ارزیابی میشود، اظهار کرد: هر چه قیمت سهام از دید سهامدار کمتر باشد ریسک کمتری را در ذهن خود محاسبه میکند و به لحاظ ذهنی از آمادگی لازم برای سرمایهگذاری برخوردار میشود. علی صحرایی با اشاره به حذف چهار صفر از پول ملی و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: با این اتفاق دیگر ریسک چندانی بر سهمهایی که قیمت پایینی دارند تحمیل نمیشود.

مدیرعامل شرکت بورس تهران به آمادهسازی بستر لازم برای حذف چهار صفر از پول ملی اشاره و بیان کرد: مسیر لایحه و تصویب این اقدام و آمادهسازی زیرساخت فنی آن زمانبر است که اکنون زمان مناسبی برای اجرای این اقدام است.

وی اظهار کرد: حذف صفر از پول ملی به تنهایی نمیتواند تاثیر چندانی در اقتصاد کشور داشته باشد اما اگر برنامههای دیگری در کنار حذف صفر از پول ملی در دستور کار قرار گیرد میتوان نسبت به آثار مثبت آن در کشور امیدوار بود. صحرایی با بیان اینکه شاهد تجربه این اتفاق در دیگر کشورها بودهایم، افزود: تقریبا ۵۰ کشور در زمانهای مختلف دست به چنین اقدامی زدند که بارزترین آن مربوط به آلمان است که در این زمینه موفق عمل کرد. مدیرعامل شرکت بورس تهران به برنامههای گستردهای که در این زمینه به اجرا در آمده است اشاره کرد و گفت: نگرشهای موجود در این زمینه باید در سطح جامعه تغییر کند که امیدواریم از طریق برنامهریزی صورت گرفته توسط دولت این موضوع به خوبی اجرایی شود. وی در ادامه تاکید کرد: امیدواریم سیاست پولی و بانکی کشور به گونهای باشد که منجر به افزایش رشد اقتصادی شود.
انتظار برای سیاستگذاریهای بیشتر

در همین راستا دبیرکل کانون نهادهای سرمایهگذاری ایران با بیتاثیر بودن حذف چهار صفر از پول ملی بر بازار سرمایهگفت: باید در انتظار تصمیمات آتی دولت در راستای چنین تصمیمی باشیم. سعید اسلامی بیدگلی به بررسی تاثیر این موضوع بر روند بازار سرمایه پرداخت و گفت: این اتفاق اثر خاصی بر روند کنونی بازارسرمایه نخواهد داشت.

وی اظهار کرد: حذف صفر از پول ملی، تغییری در متغیرهای بنیادی اقتصاد ایجاد نخواهد کرد. در واقع باید منتظر باشیم و ببینیم اثرات این سیاستگذاری از جنبه سیاستگذاران به ویژه در زمینه تورم اقتصادی چه خواهد بود. عضو شورایعالی بورس در ادامه با اشاره به اینکه حذف صفر، به رند شدن اعداد در معاملات بازار سهام کمک شایانی خواهد داشت، به سنا گفت: چنین تصمیمی در مجموع عواقب منفی به دنبال ندارد، البته باید عنوان کرد که این تصمیم، سیاستگذاریهای آتی و مصوبات دیگری نیز به دنبال دارد، به عبارت دقیقتر به دنبال وضع چنین مواردی، پیامدها و سیاستهای بعدی در انتظار اقتصاد است.
صفر بودن تاثیر بنیادی

مصطفی امید قائمی از فعالان بازار سرمایه نیز با اشاره به بحث اصلاح پول ملی و حذف ۴ صفر و تاثیر این امر بر بازار سرمایهگفت: هرچند وقوع این اتفاق از نظر بنیادی تاثیری بر بازار سرمایه ندارد، اما ممکن است از نظر روانی تاثیراتی را هم بر صورتهای مالی شرکتها و هم بر رویه داد و ستد بگذارد. وی درباره منفی یا مثبت بودن این اصلاح با تشریح رویه کاری بورسهای بینالمللی خاطرنشان کرد: عموما سیستم معاملاتی بورسها در دنیا بر اساس آستانه رقابت خاصی تعریف شده است. به این صورت که رقابت روی سهام شرکتها به یک میزان نیست و بر اساس قیمت سهم آن شرکتها متفاوت است.

امید قائمی با تاکید بر اینکه شرایط فوق در سیستم معاملاتی بورس ما نیز وجود دارد افزود: شاید تاکنون ضرورت تغییر سیستم معاملاتی و تبدیل آن مطرح نبود، اما چنانچه اصلاح پول ملی با حذف چهار صفر صورت گیرد باید این مهم نیز با نگاه جدی پیگیری شود. وی ادامه داد: با حذف ۴ صفر از پول ملی، دیگر نمیتوان روی سهمها به شکل فعلی رقابت کرد و حداکثر آن یک صدم است. البته باید دید تا چند رقم اعشار میتوان قیمت را تعریف کرد که به نظر من حداکثر تا ۲ رقم خواهد بود. مدیرعامل سابق شرکت فرابورس ایران درباره تاثیر این تغییر بر رونق بازار سرمایه اضافه کرد: حذف صفر از پول ملی تا حدی میتواند به رونق بازار سرمایه بینجامد، اما این رونق تنها بر اثر جو روانی است. به این دلیل که هیچ تاثیر بنیادی بر سهام و داد و ستد بورس ندارد. البته در صورت اجرایی شدن این اصلاح بر پول ملی بازار سرمایه نیز باید هرچه سریعتر نسبت به تغییر سیستم معاملاتی خود و تطبیق آن با پول جدید ملی اقدام کند.
نیاز به ثبات در بازارهای مالی

فردین آقابزرگی، از فعالان بازار سرمایه نیز به بررسی تاثیر احتمالی بحث حذف صفر از پول ملی بر بورس و رفتار سرمایهگذاران این بازار گفت: این مساله نمیتواند تاثیری روی بازار سهام داشته باشد. وی در ادامه گفت: در رابطه با وضعیت سهام و معاملات از آنجا که بحث مقایسه قیمتهای قبل از حذف چهار صفر مطرح میشود ممکن است این ذهنیت وجود داشته باشد که آن دسته از سهامی که قیمت آنها نسبت به ارزش اسمی فعلی یعنی ۱۰۰ تومان کمتر است، دارای آمادگی روانی جذب سرمایه باشند.

وی ادامه داد: نکته حائز اهمیت در اصلاح پول ملی، داشتن برنامه توسعه اقتصادی است. تجربه بینالمللی در این خصوص در کشورهایی مثل ترکیه و برزیل حاکی از این است که این تصمیم تاثیرات متفاوتی دارد. آقابزرگی در ادامه افزود: اگر برنامهای در جهت توسعه نداشته باشیم این امر میتواند حتی تشدیدکننده روند کاهش ارزش پول ملی باشد. از سویی وقتی از لحاظ روانی یک بار تجربهای اتفاق بیفتد و به نتیجه نرسد، بار دوم قطعا با تحمیل هزینههای بیشتر متصور خواهد بود.

آقابزرگی با بیان اینکه این تصمیم چندان جدید نیست و مربوط به قانون توسعه پنجم بوده است تصریح کرد: اگر بعد از مدتها مسوولان به فکر اجرای این مساله افتادهاند، انتظار بر این است که قبل از اجرا تمهیدات لازم و برنامههای توسعهای لازم در این خصوص دیده شود. این اقدام میتواند همچون کشورهای دیگری که این تجربه را داشتهاند به یک تجربه موفق منتهی شود. این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر لزوم ثبات در سیاستهای نظام بازار پول تا پایان سالجاری برای اجتناب از ایجاد نوسان شدید در بازارها و بهخصوص بورس یادآور شد: جلوگیری از تغییرات و اصلاحات مداوم در بازار پول میتواند یکی از محورهای تعیینکننده برای موفقیتآمیزبودن یا نبودن سیاستهای پولی و مالی باشد. چراکه ظرف یک سال گذشته بهدلیل نبود ثبات در تصمیمات با کاهش و افزایش نرخ سود سپرده، افزایش افسارگسیخته نرخ ارز را تجربه کردهایم. بنابراین ثبات در تصمیمات مهمترین موضوع است و سیاستها باید با دید کارشناسی اتخاذ شود تا حداقل در مواقع کوتاه نیاز به بازنگری و اصلاح نداشته باشد.