مفاد طرح بخشودگی وام جی۲۰، استقبال کشورهای فقیر را کم کرده است

کریستالینا جورجیوا گفت که وی این کشورها را به ارائه درخواست تعلیق پرداخت بدهی هایشان توسط وام دهندگان دوجانبه رسمی مجبور نمی کند اما از آنها میخواهد تا گزینه آزادسازی ذخایر را برای مقابله با پاندمی ویروس کرونا فعال کنند.

جی۲۰ در ماه آوریل از پیشنهاد مطرح شده توسط جورجیوا و دیوید مالپاس رییس بانک جهانی مبنی بر بخشودگی کل یا بخشی از وامهای کشورهای فقیر حمایت کرد و گروهی از وام دهندگان خصوصی نیز به اعضای خود توصیه کردند که در این طرح مشارکت کنند اما آنها از این برنامه استقبال گرمی نکردند.

براساس اعلام یک سخنگوی صندوق بین المللی پول، از ۷۷ کشور واجد شرایط برای استفاده از این طرح تاکنون تنها ۲۲ کشور درخواست بخشودگی دادهاند.

گروه کشورهای وام دهنده موسوم به پاریس کلاب روز گذشته اعلام کرد که به عنوان بخشی از توافق جی۲۰ بر سر بخشودگی وام، با درخواست تعلیق بازپرداخت وام اعطا شده به مالی و جزایر کارائیب موافقت کرده است.

عبدالحافظ شیخ وزیر دارایی غیر رسمی پاکستان اوایل ماه مه اعلام کرد که اسلامآباد نیز برای استفاده از این طرح درخواست داده و درصدد است تا بازپرداخت حدود ۱.۸ میلیارد دلار از بدهیهای پاکستان را برای مدت یکسال به تعویق بیاندازد.

وزیر دارایی کنیا روز جمعه گفت که کشورش بدنبال تعلیق بازپرداخت بدهی نیست زیرا مفاد توافق بیش از اندازه محدودکننده بوده و وی نسبت به آثار احتمالی ناشی از بخشودگی وام بر رنکیگ اعتباری کنیا نگران است.
این برنامه با هدف تعدیل آثار اقتصادی برخاسته از پاندمی کرونا بر فقیرترین کشورهای جهان ارائه شد؛ کشورهایی که بسیاری از آنها فاقد سیستم بهداشتی مناسب بوده و بدهیهای زیادی دارند.

با این حال، مفادی که جی۲۰ در این طرح گنجانده است، میزان وام های کم بهره و طولانی مدتی را که این کشورها میتوانند در بازه تعلیق وام قبلی دریافت کنند، محدود کرده و این عملا به معنای تهدید دسترسی آنها به بازارهای سرمایه است.

سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که در صورتی که کووید-۱۹ مهار نشود، میتواند در سال جاری بین ۲۹ تا ۴۴ میلیون نفر را در آفریقا آلوده کند و این یعنی سیستمهای بهداشتی ضعیف فعلی در این بحران غرق می شوند. با توجه به میزان تخریب ناشی از حمله ملخها به آفریقای شرقی، امنیت غذایی دغدغه دیگر این سازمان است.

اما مدیران دارایی بازارهای نوظهور که با کشورهای بسیار مقروض آفریقایی همکاری می کنند، اینگونه استدلال کرده اند که پوشش بخشودگی وام توسط وام دهندگان خصوصی، می تواند دسترسی کشورهای آفریقایی را به بازار سرمایه به خطر بیاندازد.

جورجیوا می گوید که تعدادی از کشورهای واجد شرایط با ارسال نامه به وی در خصوص این طرح ابراز نگرانی کرده اند.

وی در این خصوص گفت: در واقع اگر این کشورها فکر می کنند عدم مشارکت در این طرح منافع آنها را تامین می کند، آنها را به شرکت در این طرح تهیج نمیکنم. ما این امکان را فراهم کردیم و این کشورها هستند که باید مزایا و مضرات شرکت در آن را ارزیابی کنند. برای برخی کشورها این نگرانی وجود دارد که اگر در این برنامه شرکت کنند ریتنیگ اعتباری آنها و دسترسی شان به بازارها تحت الشعاع قرار خواهد گرفت.

جورجیوا علاوه بر این تصدیق کرد که تاکنون برای استفاده از خط نقدینگی کوتاه مدت این نهاد که ماه جاری توسط صندوق راه اندازی شده، هیچ تقاضایی ثبت نشده است.

وی گفت در سوی دیگر، پرو و شیلی برای استفاده از خط اعتباری احتیاطی و انعطاف پذیر صندوق درخواست داده اند؛ این طرح دسترسی آنها را به مبالغ بیشتر باز می کند اما بعدها می تواند بلافاصله به ابزار کوتاه مدت تغییر شکل دهد.