افزایش دو تریلیون دلاری سپرده بانک‌های آمریکایی در بحران کرونا

سرازیر شدن چنین رقم هنگفتی به بانکها در تاریخ آمریکا بیسابقه بوده است به طوری که تنها در ماه آوریل سپردهها ۸۶۵ میلیارد دلار رشد کرده است؛ رقمی که از رکورد قبلی که در مجموع یک سال به جای مانده بود، به مراتب بیشتر است.

این افزایش به نحوی از انحاء تحت تاثیر واکنش دولت به پاندمی قرار داشت؛ دولت آمریکا به منظور تقویت کسب و کارهای کوچک و افراد حقیقی از طریق پرداختیهای نقدی در قالب چک و همچنین مزایای بیکاری، صدها میلیارد دلار روانه بازار کرد. فدرال رزرو تلاش تسلسل وار خود را برای حمایت از بازارهای مالی آغاز کرد که از جمله این تلاشها میتوان به برنامه خرید نامحدود اوراق قرضه اشاره کرد؛ و البته آینده ای مبهم، تصمیم گیرندگان را از خانوادههای دونفره گرفته تا شرکتهای جهانی، بر آن داشت تا پول نقد احتکار کنند.

براساس آمار و ارقام FDIC، بیش از دو سوم افزایش حجم سپردههای بانکی به ۲۵ موسسه بزرگ اختصاص داشته است؛ موسساتی که در راس هرم صنعت بانکداری متمرکز هستند به طوری که جیپی مورگان چیس، بنک آو آمریکا و سیتی گروپ به عنوان بزرگترین بانکها از حیث دارایی، در سه ماه نخست سال نسبت به سایرین سرعت رشد بیشتری داشتند.

«برایان فوران» تحلیلگر موسسه Autonomous Research، گفت: از هر زاویه که به این موضوع نگاه کنید، شکی نیست که سرعت رشد فوق العاده بوده است؛ بانکها با انبوه پول نقد مواجه و مثل اسکروج (شخصیت پویانمایی به همین نام) در پول غوطه ور شدند.

اینکه چرا ابربانکهای آمریکایی یعنی نجات یافتگان بحران مالی سال ۲۰۰۸، عمده ذینفعان این افزایش هنگفت سپرده ها هستند، دلایل زیادی دارد.

زمانی که ایالات در ماه مارس شروع به تعطیلی کسب و کارها کردند، شرکتهایی همچون بوئینگ و فورد بلافاصله ده ها میلیارد دلار از خطوط اعتباری خارج کردند، این مبالغ در ابتدا به بانکها منتقل شد.

بانکهای بزرگ همچنین از طریق برنامه حفاظت از مشاغل (طرح ۶۶۰ میلیارد دلاری دولت براس حمایت از کسب و کارهای کوچک) به زنجیره بزرگی از مشتریان سرویس دادند؛ از آنجا که بانکها عمدتا به مشتریان موجود خود رسیدگی میکردند، مبلغ وام در ابتدا در حسابهای بانکی متعلق به آن شرکتها و مشتریان به اصطلاح نشست.

موسساتی که با نام بانکهای معتمد شناخته شده و سرپرستی و نظارت بر سرمایه گذاری های موسسات مدیریت دارایی همچون بلک راک و فیدلیتی را بر عهده دارند، زمانی که برنامه خریداری اوراق فدرال رزرو میلیاردها دلار اوراق رهنی را جذب خود کرد، میزبان سپردهها بودند؛ نکته اینجا است که جیپی مورگان و سیتی گروپ شعبات بزرگی از چنین بانکهای معتمدی را در اختیار دارند.

و البته، ابربانکها به زبان ساده بیشترین میزان مشتریان خرده فروش را در دست دارند؛ مردم عادی که در زمان صدور فرمان در خانه بمانید، گزینههای معدودی برای هزینه کردن پول خود داشتند.

براساس گزارش ماه گذشته مرکز کلی پژوهشهای اقتصادی آمریکا، نرخ سپردههای شخصی در ماه آوریل به رکورد ۳۳ درصد رسید؛ این در حالی است که به لطف چکهای ۱۲۰۰ دلاری دولت و همچنین مزایای بیکاری که در برخی موارد از درآمد معمول یک کارگر بیشتر بود، درآمد شخصی در همان ماه ۱۰.۵درصد رشد داشت.

و تمام این مبالغ به حسابهای بانکی سرازیر شد؛ «برایان موینیهان» مدیرعامل بنک آو آمریکا ماه گذشته به سیانبیسی گفت که حساب های جاری با موجودی زیر ۵ هزار دلار در مقایسه با پیش از پاندمی تا۴۰درصد افزایش موجودی داشتند.

ابربانک ها با شعبات فراگیر خود، در دوران پسابحران روی سپردههای پر و پیمان به عنوان مزیتی کلیدی، حساب ویژه ای باز کردهاند؛ زیرا این سپردهها یکی از کم هزینهترین منابع تامین اعتبار برای اعطای وام بوده و به آنها کمک میکنند که حتی در زمان بهرههای پایین به سودهای رکوردشکن دست پیدا کنند.

اما بانکها که در بحبوحه رکود در خوص اعطای وام محتاط هستند، برای نقدینگی فزاینده خود موارد مصرف کافی ندارند.

فوران در این خصوص گفت: بسیاری از بانکها میگویند «صادقانه در حال حاضر کار زیادی نمیتوانیم با این پول انجام دهیم»؛ مبالغ سپردههای آنها بیشتر از موارد مصرف آن است.

اگر افزایش سپردهها تنها نشانهای از اقدامات اتخاذ شده در راستای تعدیل خسارت ناشی از پاندمی باشد، باید منتظر ماند و دید که پیامدهای ولخرجی تاریخی دولت چه خواهد بود؛ برخی معتقدند که کاهش قیمت دلار به همراه افزایش تورم نتیجه این اقدام است و برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که در ادامه شاهد یک حباب در بازار بورس خواهیم بود.