افغان‌ها مرز را بر روی کامیون‌های ایرانی بستند/ تنش مرزی بین ایران و افغانستان به نفع کیست؟

نزدیک به دو هفته است که به دلیل تصمیمات ایران برای مبارزه با قاچاق در مرز با افغانستان، تنشهایی در مرز میلک رخ داده که نتیجه این اختلافات باعث کُند شدن تردد کامیونهای ایرانی حامل کالاهای ترانزیتی، مصرفی و ... در این مسیر مرزی شده است که نهایتا با درگیری بین رانندگان کامیون ایران و افغانستان در این منطقه مرزی، افغانستان مسیر برگشت را بر روی رانندگان ایرانی بست و تعطیلات سه روزه عید قربان هم بهانهای شد تا روند پاسخ به پیگیریهای ایران را کُند کند.

ایران هم در اقدام متقابل، محدودیتهایی را در تردد کامیونهای افغان اعمال کرد. تمام این اتفاقات که منجر به عدم تردد کامیونها ایران و افغان در مرز میلک شده در حالی رخ داده که بسته شدن مرز بین افغانستان و پاکستان، میتوانست فرصتی برای افزایش درآمدهای ایران از حمل و نقل کالا به مقصد/ از مبدا افغانستان باشد.

سید روحالله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران درباره اتفاقات مرز میلک با افغانستان در سیستان و بلوچستان گفت: قبل از عید قربان بیش از 10 روز بود که تردد در مرز میلک به کندی انجام میشد و تا به امروز هم افغانستان در تعطیلات سه روزه عید قربان بوده است.

وی ادامه داد: ماجرا از آنجا شروع شد که عدهای از کامیونداران و شرکتهای حمل و نقل افغانستان در اعتراض به مصوبه شورای تامین استان سیستان و بلوچستان مبنی بر توقف سه ماهه کامیونهای حامل قاچاق دست به اخلال در مسیر برگشت کامیونهای ایرانی زدند تا بتوانند از این طریق تصمیمات شورای تامین استان را تحت تاثیر بگذارند.

سخنگوی گمرک ایران ادامه داد: روز پنج شنبه هفته گذشته در خاک ایران حدود 50 کامیون افغان به دلیل حمل قاچاق از جمله قاچاق سوخت متوقف بودند. عمده قاچاق افغانستان از ایران، قاچاق سوخت است و خواسته طرف افغانستان این است که جریمه قاچاق سوخت را بپردازند اما کامیون در ایران متوقف نشود.

لطیفی اظهار داشت: از سوی دیگر در این چند روز شاهد برخوردهای ناشایست عدهای در مرز زرنج افغانستان با برخی از کامیونداران و رانندگان ایرانی بودیم. به همین دلیل در اعتراض به رفتار افغانستان تردد در مسیر برگشت کامیونهای افغانستان از طرف ایران هم محدود شد. بلافاصله مدیران مرزی افغان در مرز میلک درخواست ملاقات مرزی دادند که احتمالا با توجه به اینکه تعطیلات عید قربان فردا در افغانستان به پایان میرسد، این ملاقات با حضور چند مسئول و نماینده از هر دو کشور برقرار شود.

وی تاکید کرد: قبل از پنجشنبه گذشته به دلیل کندی عملکرد افغانستان در مرز میلک، تردد کامیونهای ایرانی از این مسیر به روزانه 150 دستگاه کامیون رسیده بود این در حالی است که متوسط تردد کامیون ایرانی در این مرز روزانه بین 300 تا 500 دستگاه کامیون است.

لطیفی با اشاره به محموله کامیونهای مرز میلک اظهار داشت: از غرب افغانستان سه مسیر مرزی با ایران وجود دارد. بسته به اینکه کالا به کدام قسمت از افغانستان میرود مرز را انتخاب میکنند. اگر مقصد جنوب افغانستان باشد مرز میلک، اگر مقصد مرکز افغانستان باشد مرز ماهیرود و اگر مقصد کالا هرات و کابل باشد، مرز دوغارون انتخاب میشود. گویا بار این کامیونها محمولههای ترانزیتی بوده است.

نکته حائز اهمیت در این رخداد مرزی و روابط بین دو کشور این است که افغانها همواره مدعی هستند که حمل و نقل افغانستان از ایران بیشتر از اینکه در کالای تجاری سود داشته باشد، از قاچاق سوخت توجیه اقتصادی دارد و این موضوع پنهانی نیست. حال اینکه در مقابل توقف 50 کامیون افغان در ایران، گویا 300 کامیون ایرانی هم در خاک افغانستان متوقف شده است که گفته می شود بحث توقف کامیون ایرانی مطرح نیست بلکه انسداد مسیر مرزی باعث شده ترافیک در پشت مرز ایران در افغانستان ایجاد شود.

محدودیت و انسداد مسیر مرزی میلک بین ایران و افغانستان در حالی است که ایران میتوانست در غیاب پاکستان بازار ترانزیت خود را در مسیرهای منتهی به افغانستان گسترش دهد. این همزمانی بسته شدن مرزهای پاکستان و افغانستان به دلیل درگیریهای مرزی و ایجاد محدودیت در مرز میلک بین ایران و افغانستان ابهاماتی را ایجاد کرده است که باید دید جلسه فردا در نقطه مرزی ایران و افغانستان به این ابهامات پایان میدهد؟