چالش گندم در سال خشکسالی و کرونا

خشکسالی در اروپا و کاهش خوشبینیها ناشی از شیوع گستردهتر کرونا در آمریکا از مهمترین چالشهای پیشروی بازار جهانی در سال جاری خواهد بود. شورای جهانی غله نیز پیشبینی خود درباره میزان تولید جهانی گندم را از ماه پیش کاهش داده و به سطوح سال ۲۰۱۹ بازگردانده است، در حالی که به دلیل قرنطینههای کرونایی مصرف خانگی، توانسته افت مصارف صنعتی را جبران کند. وزارت کشاورزی آمریکا گزارش داده است که فرانسه بهعنوان بزرگترین تولیدکننده گندم در اتحادیه اروپا وضعیت بسیار بدی دارد، اما به گزارش رویترز، برزیل با وضعیت مساعد آب و هوایی که دارد به دنبال جبران مافات سال گذشته و رکوردشکنی تاریخی در میزان تولید خود است.

گزارش شورای جهانی غلات

شورای جهانی غلات (IGC) در گزارش ماهانه انتهای جولای خود چشمانداز میزان تولید جهانی گندم را کاهش داد. پیشبینی این نهاد بینالمللی در ماه ژوئن از حجم تولید سال زراعی ۲۰۲۱ – ۲۰۲۰ برابر با ۷۶۸ میلیون تن در سال بود که با افزایش بدبینیها در ماه جولای با ۶ میلیون تن کاهش به ۷۶۲ میلیون تن رسید. این میزان پیشبینی شده برای سال زراعی جاری با حجم تولید جهانی در سال زراعی ۲۰۱۹ – ۲۰۲۰ برابری میکند. در این میان انتظارات از میزان مصرف جهانی گندم ۷۵۰ میلیون تن برآورد میشود که حاکی از افزایش مصرف ۳ میلیون تنی نسبت به سال زراعی قبل است. این امر به معنای آن است که مصرف جهانی تقریبا بدون تغییر نسبت به پیشبینی قبلی این نهاد باقی مانده است، چرا که بهرغم کاهش مصارف صنعتی گندم از سوی دیگر مصارف خانگی به دلیل محدودیتها و خانهنشینیهای ناشی از شیوع سراسری کرونا در جهان اندکی افزایش پیدا کرده است و تقریبا نوعی از همپوشانی به وجود آوردهاند. به گزارش خبرگزاری رویترز نیز در بازار کالایی شیکاگو، معاملات آتی گندم آمریکا نیز حدود یک درصد کاهش یافت، چرا که وضعیت زنجیره عرضه جهانی فشار خود را روی قیمت گندم بر قیمتها وارد کرده است. معاملات آتی گندم در بورس کالایی شیکاگو روز دوشنبه تا زمان تنظیم این گزارش با کاهشی ۹/ ۰ درصدی به قیمت ۵ دلار و ۲۶ سنت در هر سه چهارم بوشل معامله شد.

بدبینیهای وزارت کشاورزی آمریکا

گزارش چشمانداز ماهانه وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، نشان میدهد انتظارات از تولید گندم ایالات متحده در پاییز و زمستان آتی چندان خوشبینانه نیست. بر اساس دادههای منتشر شده از سوی این وزارتخانه نشان میدهد تولید گندم آمریکا با کاهش ۵۳ میلیون بوشل در ماه گذشته به حدود هزار و ۸۲۴ میلیون بوشل رسیده که تقریبا معادل ۶/ ۴۹ میلیون تن است.

در این گزارش اشاره شده است که پیشبینی تولید کوتاه مدت این وزارت برای میزان تولید کشورهای اتحادیه اروپا با ۵/ ۱ میلیون تن کاهش روبهرو شده است و درباره روسیه نیز تخمین وزارت کشاورزی ایالات متحده نشان میدهد که این کشور حدود ۵۰۰ هزار تن کاهش تولید خواهد داشت که جمعا به کاهش تولید ۴ میلیون تنی برای تولید جهانی گندم کمک میکند.

بحران خشکسالی در کشورهای اروپایی

مطابق این گزارش برداشت گندم در بسیاری از مناطق جهان و از جمله در کشورهای حوزه اتحادیه اروپا چالش برانگیز خواهد بود، چرا که در ابتدای فصل کاشت پاییزی، بارندگیها بسیار دیر انجام شد که در بخش شمال غربی اروپا، این مساله در برخی نقاط حتی از کاشت نیز جلوگیری کرد. پس از این واقعه هم دومین زمستان گرم در تاریخ زمین رقم خورد که این خشکی طولانی مدت در زمستان و بهار منجر به گسترش خشکسالی بزرگی در سراسر قاره سبز شده که تاثیر بسیار منفی و مخربی را بر سطح رطوبت موجود در خاک، تولید گندم و عملکرد آن گذاشته است. تاثیرات این شرایط گرمایی روی کشت گندم به این گونه است که گرمای زیاد و هوای خشک باعث شده است تا سرعت بلوغ و رشد خوشههای طلایی سریعتر شود و زودتر از موعد همیشگی خود به فصل برداشت برسند.

بهرغم وجود خشکسالی حتی بارانهای غیرمنتظره ماه ژوئن نیز نتوانستهاند تاثیر مثبت چندانی را بر وضعیت زمینهای کشاورزی زیر کشت گندم در اروپا بگذارند. وزارت کشاورزی آمریکا میگوید تاثیر چنین شرایطی را میتوان در وضعیت تولید فرانسه – بزرگترین تولیدکننده گندم در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا- مشاهده کرد که تخمین زده میشود کمترین میزان تولید گندم از سال ۲۰۱۶ تاکنون را ثبت کند. در زمان مشابه سال گذشته، کشاورزان و گندمکاران فرانسوی بهطور متوسط از هر هکتار زمین کشاورزی تحت کشت گندم ۸۵/ ۷ تن از این محصول را برداشت کردهاند. این آمار در سال جاری به نظر میرسد با کاهش چشمگیری روبهرو شده است و حالا میانگین برداشت گندم از هر هکتار به ۷۴/ ۶ تن رسیده است که بیش از ۱۱/ ۱ تن در هر هکتار افت کارآیی زمینهای کشاورزی این تولیدکننده عمده اروپایی را نشان میدهد.

امیدواری برزیلیها به رکوردشکنی

برزیل امیدوار است تا محصول گندم برداشتی این کشور طی سال جاری از ۷ میلیون تن نیز فراتر رود و رکوردی جدید را برای خود به ثبت برساند. البته کارشناسان حوزه کشاورزی معتقدند این اتفاق تنها در صورتی امکان دارد رخ دهد که سیکل اقلیمی و وضعیت آب و هوایی که طی ماههای اخیر در این کشور ایجاد شده است کماکان ادامه یابد.

آن گونه که خبرگزاری رویترز گزارش کرده است، تحلیلگران انتظار دارند افزایش سرمایهگذاریها از سوی کشاورزان برزیلی که تابستانی خوب را به کمک درآمدهایی که از سمت کشت سویا داشتهاند، پشت سر بگذارند و سرمایهگذاریها به سوی بازدههای بالاتری حرکت کنند و افزایش تولید بیشتری را به ارمغان میآورد. با پایان روند کاشت گندم در ایالتهای جنوبی مانند پارانا و ریو گرانده دو سول و از سوی دیگر آغاز فصل برداشت مناطق دیگر در ماه جاری، گروه مشاوره «تریگواند فارینهاس» پیشبینی کرده است که تولید گندم برزیل امسال به حدود ۳۴/ ۷ میلیون تن خواهد رسید. پیش بینی این شرکت مشاوره چیزی در حدود یک میلیون تن بیشتر از تخمین رسمی دولت از میزان تولید گندم ۲۰۲۰ برزیل است. دولت این کشور میگوید احتمالا در سال جاری ۳۱/ ۶ میلیون تن گندم برداشت خواهد شد. امسال وضعیت برزیل نسبت به سال گذشته زراعی خود رشد خوبی را تجربه خواهد کرد؛ برداشت گندم برزیل در سال ۲۰۱۹ تحت تاثیر شرایط نامساعد جوی به ۱۵/ ۵ میلیون تن بود.

به گفته آژانس دولتی کُناب، بهترین آمار تولید گندم پیشین برزیل در سال زراعی ۲۰۱۶ رقم خورده است که ۷/ ۶ میلیون تن بود. پیش از آن، بالاترین سطح برداشت در سال ۱۹۸۷ بوده که ۱۳/ ۶ میلیون تن بوده است. اگر این پیشبینی تولید گندم برزیل به تحقق بپیوندد نیاز برزیل به واردات گندم را کاهش خواهد داد. این کشور آمریکای جنوبی یکی از بزرگترین واردکنندگان غلات در جهان محسوب میشود، زیرا برای تامین تقاضای داخلی خود به حدود ۵/ ۱۲ میلیون تن گندم در سال نیاز دارد. برزیل عمده گندم مورد نیاز خود را با تعرفه صفر از همسایهاش آرژانتین وارد میکند. دولت برزیل پیشبینی کرده است که در سال جاری ۳/ ۷ میلیون تن گندم وارد خواهد کرد.