تنظیم بازار فولاد در انتظار تدبیر مسئولان/ چرا فولاد گران شد؟

آشفتگی بازار محصولات فولادی در شرایط رشد قیمت ارز، نبود نظارت بر رعایت کف عرضهها از سوی تولیدکنندگان و ایرادات سامانه بهینیاب موجب شد قیمت این محصولات به شدت در بازار افزایش یابد به گونهای که بسیاری از مصرفکنندگان را با مشکل مواجه کرده است.

این در حالی است که فولاد جزو محصولات تولیدی داخلی است و سالانه بیش از ۳۰ میلیون تن از این محصولات در کشور تولید میشود که بیش از نیاز کشور است.

در این بین با افزایش قیمت ارز، تولیدکنندگان تمایل بیشتری به صادرات محصولات دارند تا عرضه به بازار داخل، همین موضوع موجب شده تولیدکنندگان محصولات خود را قطره چکانی عرضه کنند و علیرغم تولید مازاد، بازار با کمبود و افزایش قیمت مواجه شده است و این افزایش موجب ایجاد نگرانی صنایع پایین دستی و مردم شده است.

به دلیل کاربردی که محصولات فولادی در تولید کالاهای مصرفی اساسی صنعتی دارند، افزایش قیمت این محصولات موجب گرانی سایر کالاها نیز شده است و این گرانی در زنجیره خواهد چرخید و در نتیجه تمام کالاهایی که محصولات فولادی در تولید آن نقش دارند دچار جهش قیمت و گرانی میشود.

از کالاهایی که میتوان در تولید آنها نقش پررنگ محصولات فولاد را مشاهده کرد بخش لوازم خانگی و خودرو هستند که از همواره از گرانی ورقهای فولادی گلایه دارند و ناچارند بخشی از نیاز خود را با قیمت بسیار بالا از بازار آزاد تامین کنند که قیمت تمام شده تولید را افزایش میدهد.

حمید رستگارپور رییس اتحادیه فروشندگان آهن در این باره اظهار کرد: یکی از عوامل افزایش قیمت فولاد فرآیند مهندسی شده و قطره چکانی عرضه مواد اولیه به کارخانهها است که در برخی مواقع چندین بار معاملات شمش در بورس ابطال شده و این سناریو برای گران کردن مواد اولیه تعریف شده است.

وی گفت: در کشور ۱۷ میلیون تن تولید شمش و ۱۲ میلیون تن اسلب داریم در حالی که مصرف کشور بسیار کمتر است، اما نکته مهم این است که چرا مواد اولیه به کارخانهها داده نمیشود یا در بورس به گونهای رفتار میشود که کمبود مواد اولیه وجود دارد و با قیمتها بازی میکنند، بورس جایگاه اصلی و شفافیت خود را از دست داده است در حالی که قرار بود محل شفاف سازی قیمت و عرضه کالاها باشد.

رستگارپور بیان کرد: بورس در حال حاضر جایگاه واسطهای به خود گرفته و نقش اساسی در قیمتها دارد و رانت عجیبی پشت این موضوع نهفته است و اگر به دنبال اصلاح هستیم باید از قانون تبعیت کنیم و هر کس به جایگاه اصلی خود برگردد.

رییس اتحادیه فروشندگان آهن تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر بورس و کارخانهها جای توزیع کنندهها را گرفتند و تمامیت خواه جولان میدهند و با توجه به رانتی که دارند بازار را به سمت و سوی گرانی، هرج و مرج و بیبرنامگی میبزند.

رستگارپور تاکید کرد: توزیع آهن و فولاد باید به اتحادیه واگذار شود و توزیع از هر طریق دیگر غیرقانونی و اجحاف به مصرف کننده و تداخل در کار توزیع کننده است.

رییس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد بیان کرد: بسیاری از کارخانههایی که ورق تحویل میگیرند با کمک واسطهها در بازار آزاد به فروش میرسانند و کارخانههای کوچکتر به ناچار مجبورند از واسطهها خریداری کنند در صورتی که باید از طریق اتحادیه توزیع شود در حالی که اتحادیه در بیشتر موضوعات کنار گذاشته شده است.

رییس اتحادیه فروشندگان آهن و فولاد تاکید کرد: باید مشخص شود که چه کسانی فولاد را با چه مبنایی قیمتگذاری میکنند و چه افرادی خریداری میکنند و در کجا مصرف میشود.

رستگارپور تاکید کرد: در حال رصد غیرمحسوس از مرحله تولید، توزیع و مصرف محصولات فولادی هستیم و آماری به دست آوردیم که هزاران میلیارد آهن و فولاد بدون ضوابط از سوی افرادی که قرار مالیاتی دارند خرید و فروش میشود و به هیچ ارگانی پاسخگو نیستند.

عرضه قطره چکانی محصولات فولادی واکنش دبیر ستاد تنظیم بازار را برانگیخت تا طی اولتیماتومی به تولیدکنندگان فولاد اعلام کند؛ هر گونه عدم رعایت کف عرضه در مورد کالاهایی، چون شمش، اسلب، میلگرد، ورق و تیرآهن در بورس از سوی کمیته ویژه تعیین شده برای پایش عملکرد تولیدکنندگان فولاد، مورد رصد قرار میگیرد و عدم رعایت آن تخلف محسوب میشود و واحدهای متخلف تحت عنوان اخلال در نظام اقتصادی به دادستانی معرفی خواهند شد.

این در حالی است که حتی گمانه زنیهایی مبنی بر خروج محصولات فولادی از بورس نیز مطرح شده بود، اما مدرس خیابانی سرپرست سابق وزارت صمت در واکنش به این موضوع اظهار کرد: کسی سعی بر لغو سازوکار بورس ندارد و حتماً کلیه محصولات فولادی در بورس عرضه خواهد شد. درباره راهکارهای جلوگیری از افزایش قیمت محصولات فولادی پیشنهادهای متفاوتی ارائه شده است