جزئیات تراکنش‌های مجاز کیف پول الکترونیک و ضوابط آن‌

بانک مرکزی کلیات طرح "کیف پول الکترونیک" را از سال ۹۲ ارائه کرد اما از آنجا که در این زمان کنترل و اختیار کیف پولهای الکترونیک زیرنظر بانک مرکزی بود، مورد استقبال بانکها قرار نگرفت تا اینکه حدود یک هفته پیش شورای پول و اعتبار به منظور تسهیل در جریان مبادلات خرد، با صدور کیف الکترونیک پول از طریق بانکها و موسسات اعتباری غیر بانکی براساس ضوابط راهبری و نظارتی که توسط بانک مرکزی تهیه و ابلاغ خواهد شد، مشروط برآنکه منجر به خلق پول نشود، موافقت کرد.

در نهایت روز گذشته بانک مرکزی ضوابط صدور کیف الکترونیک پول را تحت عنوان «ضوابط فعالیت مؤسسات اعتباری و راهبران کیف الکترونیک پول در نظام پرداخت کشور» را به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرد و طبق آن، تراکنشهایی چون افزایش یا کاهش موجودی، کاهش موجودی با وجه نقد، بیرون شبکه راهبر، درون شبکه راهبر، خرید، کیف به کیف و برگشت از خرید انواع تراکنشهای مجاز کیف پول الکترونیک هستند.

آشنایی با انواع تراکنشهای مجاز کیف پول الکترونیک

بدین منظور لازم است تا با تعاریف این تراکنشها بیشتر آشنا شوید بنابراین، فرایند انتقال مبلغ از حساب یا کارت دارنده کیف شخصی نزد موسسه اعتباری به حساب واسط در جهت افزایش موجودی، تراکنش "افزایش موجودی و انتقال مبلغ از حساب واسط به حساب دارنده کیف شخصی و تجاری نزد موسسه اعتباری به منظور کاهش موجودی نیز تراکنش "کاهش موجودی است.

همچنین، فرآیند دریافت موجودی کیف شخصی به صورت نقد توسط موسسه اعتباری عامل که موجودی حساب واسط نزد موسسه اعتباری عامل، معادل وجه نقد دریافت شده کاهش میباید، تراکنش کاهش موجودی با وجه نقد است و تراکنشی که راهبر مربوط به دارنده کیف شخصی و راهبر پذیرنده آن متفاوت است و در خارج از شبکه یک راهبر و از طریق سامانههای ملی پرداخت انجام میشود و تراکنشی که راهبر مربوط به دارنده کیف شخصی و راهبر پذیره آن یکسان باشد و در داخل شبکه یک راهبر انجام میشود را به ترتیب بیرون و درون شبکه راهبر مینامند.

تراکنش خرید که طی آن مبلغ کالا یا خدمات از کیف شخصی دارند به کیف تجاری پذیرنده منتقل میشود، نیز از دیگر تراکنشهای مجاز کیف پول الکترونیک است. علاوه براین، کیف به کیف تراکنشی است که طی آن مبلغ مورد نظر از کیف شخصی فردی به کیف شخصی فرد دیگر منتقل میشود و به بازگشت تمام یا بخشی از وجه دریافتی از یک خرید انجام شده توسط پذیرنده کیف به کیف شخصی خریدار نیز تراکنش "بازگشت از خرید میگویند.

ضوابط انجام تراکنشهای مجاز کیف پول الکترونیک

در این بین، بانک مرکزی انجام تراکنشهای مجاز کیف پول الکترونیک را ملزم به ضوابطی کرده که براساس آن، صدور یا صدور مجدد کیف مستلزم اخذ حداقل کارمزدی معادل صدور کارت مجازی از دارنده کیف و انجام تراکنش افزایش موجودی پس از صدور آن امکانپذیر است. همچنین، به مانده موجودی کیف هیچ سودی تعلق نمیگیرد و سقف مجاز تراکنش افزایش موجودی روزانه هر کیف معادل حداکثر موجودی مجاز آن است.

طبق این گزارش، تراکنشهای افزایش موجودی، کاهش موجودی و کیف به کیف مربوط به کیف شخصی از طریق سامانههای ملی پرداخت یا سامانههای بانکی انجام و تراکنش کاهش موجودی با وجه نقد برای کیف شخصی حداقل ۶ ماه بعد از ابلاغ این ضوابط یا با اعلام بانک مرکزی میسر میشود. علاوه براین، کیف تجاری قابلیت انجام تراکنش افزایش موجودی را ندارد و در تراکنش کاهش موجودی کیف شخصی پس از برداشت وجه از حساب واسط مبلغ تراکنش و کاهش موجودی صرفا به حساب بانکی مبدا انجام تراکنش یا سایر حسابهای بانکی متعلق به دارنده شخص قابل واریز است.

تراکنش کاهش موجودی کیف تجاری چگونه انجام میشود؟

همچنین، انجام تراکنش کاهش موجودی کیف تجاری صرفا از طریق سوئیچ متمرکز کیف الکترونیک پول قابل انجام و دریافت وجوه نگهداری شده در کیف تجاری توسط پذیرنده صرفاً از طریق انجام تراکنش کاهش موجودی به حساب ثبت شده در سامانه جامع پایش کیف امکان پذیر است. براساس اعلام بانک مرکزی، انتقال وجه از کیف تجاری به کیف شخصی صرفاً برای تراکنش برگشت از خرید مجاز و ثبت و نگهداری شناسه مرجع تراکنش خرید در اقلام اطلاعاتی تراکنش برگشت از خرید الزامی است.

برای اینکه با اصطلاحات این گزارش بیشتر آشنا شوید بهتر است تا تعاریف آنها را بدانید بنابراین، راهبر کیف الکترونیک پول شخصی حقوقی است که مطابق با ضوابط و قرارداد منعقده با موسسه اعتباری بانک مرکزی در حوزه خدمات صدور و پذیرندگی کیف الکترونیک پول فعالیت میکند و کیف تجاری نوعی کیف است که امکان دریافت وجوه ناشی از فروش خدمات یا کالای خود را در اختیار دارنده آن قرار میدهد.

سامانه جامع پایش کیف الکترونیک پول چیست؟

همچنین، حساب واسط نزد موسسه اعتباری عامل است که وجوه ریالی کیف تجاری و شخصی در آن نگهداری و به منظور پشتیبانی و اجرای تراکنشهای کیف الکترونیک پول و سامانه جامع پایش کیف به منظور ثبت و نگهداری اطلاعات دارندگان کیف شخصی و کیف تجاری، دریافت تراکنشهای روزانه، گزارشهای دورهای از مؤسسه اعتباری عامل و نیز در صورت نیاز تبادل پیام در تراکنش بیرون شبکه راهبر ایجاد میشود.

علاوه براین، سوییچ متمرکز کیف الکترونیک پول سامانهای است که به منظور انجام تراکنش بیرون شبکه راهبر بین راهبران تعاملپذیر فرایند افرایش موجودی و کاهش موجودی کیف ایجاد میشود و سامانههای ملی پرداخت مجموعه سامانههای پرداخت شامل شتاب، ساتنا، پایا، سوییچ متمرکز کیف الکترونیک پول و ... است که تحت نظارت و راهبری بانک مرکزی قرار دارند. البته، شناسه مرجع تراکنش نیز شناسهای است که به ازای هر نوع تراکنش انجام شده در بستر کیف الکترونیک پول تولید شده و در هر شبانه روز منحصر به فرد است.