مهم‌ترین عامل افت شاخص بورس طی مدت اخیر چه بود؟

شاهین چراغی، عضو شورایعالی بورس با اشاره به روند شاخص بورس گفت: موضوع مدیریت سهام شناور در بازار سرمایه از سوی نهادها، صندوقها، حقوقیها و فعالین بزرگ اقتصاد جدی تلقی نمیشود و همین عامل مهمترین موضوع افت شاخص طی مدت اخیر نیز بود.

ما این مساله را در شورایعالی بورس پیشبینی میکردیم و همواره در خصوص آن بحث میشد و وزیر اقتصاد نیز پیگیر بود تا وزارتخانهها یا نهادها شناورسازی سهام را بالا ببرند.

وی ادامه داد: عمدتا مدیریت سهام شرکتهای بزرگ که شاخصساز بازار نیز هستند در اختیار نهادهای حاکمیتی یا زیر مجموعه آنها یا در اختیار وزارتخانههای مختلف است اما متاسفانه در ساختار اقتصاد ما وضعیتی وجود دارد که عمدتاً نهادها، صندوقها و خیلی از شرکتهای سرمایهگذاری بحث شناورسازی سهام را جدی نمیگیرند.

این مجموعه ها می توانستند از افزایش قیمت سهام استفاده و سهام خود را عرضه کنند اما متاسفانه مدیران شرکتهای ما زمانی که قیمت سهامشان رو به بالاست تصمیم فروش نمیگیرند به جهت اینکه میگویند ممکن است مورد مواخذه سازمانهای نظارتی و بازرسی قرار بگیریم و همین موضوع باعث میشود تا قیمت با ضریب فزایندهای بالا برود.

تنها راه مدیریت بازار در شرایط فعلی افزایش سهام شناور است

روح الله حسینی مقدم دیگر عضو شورایعالی بورس در خصوص این موضوع ادامه داد: برای افزایش سهام شناور آزاد در بازار سرمایه از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت اقتصاد تلاشهای زیادی انجام گرفت.

زمانی که میگوییم باید سهام شناور افزایش پیدا کند به معنای آن است که یک سهامدار استراتژیک سهام خود را در بازار عرضه کند.

اما از نگاه فعال حقوقی شرایط متفاوت بود و به رغم تلاش ها و پیگیری ها، میزان عرضه سهام شناور در سطحی نبود که بتواند جریان نقدینگی ورودی به بازار سرمایه را مدیریت کند. حتی برخی از فعالین حقوقی و سهامداران عمده از بازار حمایت کردند و سطح عرضه سهام شناور را تا حدی افزایش دادند که جایگاه مدیریتی آنها در معرض خطر قرار گرفت.

وی ادامه داد: تنها راه مدیریت بازار در شرایط فعلی افزایش سهام شناور است. ما نمیتوانیم سرمایه را حبس و از رشد بازار جلوگیری کنیم.

استفاده از ظرفیت بازار سرمایه در مسیر توسعه

در ادامه شاهین چراغی افزود: ما برای مدیریت سهام شناور به اصلاح قوانین نیاز داریم. قوانینی و مقرراتی که سهام دار عمده را ملزم به عرضه سهام شناور کنیم. زمانی که سهامدار عمده میلی به عرضه سهام نداشته باشد حتی با دستور وزیر مرتبط با صنعت امکان پذیر نیست.

روح الله حسینی مقدم افزود: مصوبه ای از سوی هیات وزیران مبنی بر الزام نهادهای دولتی برای عرضه سهام شناور ابلاغ شد، اما الزام به شکل کامل پاسخگو نبود. باید سهامدار عمده علت حضور خود در بازار را درک کند و بداند چه زمانی باید از ظرفیت بازار سرمایه در مسیر توسعه استفاده کند. سهامدار عمده خاموش تاثیری بر روند بازار ندارد.

شاهین چراغی، عضو شورایعالی بورس در پاسخ به اینکه چرا حمایت حقوقیها از بازار تنها دو روز تداوم داشت، گفت: ناهماهنگی حقوقیها در عرضه و تقاضا باعث این توقف شد. حمایت باید موثر باشد. ما باید از مردم و سهامدار خرد حمایت کنیم.

روح الله حسینی مقدم، عضو شورایعالی بورس نیز در این خصوص گفت: تعدادی از حقوقیها و سهامداران عمده در این شرایط با بازار و نهاد ناظر بازار سرمایه صادق نبودند و هیجان کاذب ایجاد کردند. انتظار هم نداریم که حقوقی منابع خود را به بازار تزریق کند. ما باید در این مسیر فرهنگ سازی کنیم تا نهاد حقوقی بداند نسبت به شرایط بازار سرمایه مسئولیت دارد.

تغییر فضا از هیجانی به عقلایی

وی ضمن اشاره به معنی حمایت از بازار سرمایه افزود: افتخار ما در بازار سرمایه نقدشوندگی دارایی است. پس اولین حمایت افزایش نقدشوندگی است و در بازار های دیگر این میزان نقد شوندگی وجود ندارد. نکته دوم وجود هیجان در بازار است. وظیفه حقوقی ها تغییر فضای هیجانی به فضای عقلانی است.

این عضو شورای عالی بورس با اشاره به دلایل افت شاخص گفت: از ابتدای سال، تغییر محسوسی در رشد نماگرهای بازار داشتیم. همه به روندها نگاه کردیم. سهام مثبت شد در صف خرید بودیم و منفی شد در صف فروش! متغیرهای اثر گذار سود آوری شرکت ها هیچ تغییری نکرده و ما باید انتظار داشته باشیم جامعه نگاه بلند مدت داشته باشد.

روز ورود من به بازار سرمایه شاخص ۲۰۰۰ واحد بود و امسال نزدیک ۲ میلیون واحد شد. این یک روند است و یک شب و دو شب اتفاق نیوفتاده و باید توجه کرد رشد سالانه بازار ۴۲ درصد بوده.صندوق هایی داریم که سالی ۶۰ درصد بازدهی داشتند. بنابرین باید به بازار سرمایه بلند مدت نگاه کرد. دید کوتاه مدت عامل اصلی زیان در بازار سرمایه است.

حسینی مقدم با بیان اینکه این دوره فعلی در بورس گذرا است ادامه داد: برای این دوره باید راه حل ارائه کنیم و سهامداران عمده کمک کنند تا از ابزارها و ظرفیتها برای کنترل بازار استفاده کنیم. سهام داران خاموش و عمده باید از خواب بیدار شوند و از ظرفیت بورس استفاده کنند.

وی با بیان اینکه بورس، بسیار تخصصی و پیچیده است اضافه کرد: با گذراندن تعدادی کلاس و استفاده از فضای مجازی متخصص این بازار نخواهیم شد و در این بازار باید صبوری کرد.

این عضو شورایعالی بورس با بیان اینکه هزینه هر تصمیم یا حرف از طرف مسئولان در بازار سرمایه، موجب تغییر ارزش داراییهای مردم میشود، افزود: تنها نهادی که به اصلاح اساسی اقتصاد کمک میکند بورس است و باید همه از آن حمایت کنند و از ظرفیتهای آن بهرهمند شوند.

شاهین چراغی در ادامه  گفت: برای ورود افراد حقیقی به بازار باید آموزش را مد نظر قرار دهیم ، استقبال مردم در اوایل سال ۹۹ بسیار عجیب بود و به بورس اعتماد کردند و سیستمهای معاملاتی کشش این حجم از معامله را نداشت. باید از ظرفیت فعالان بازار در فضای مجازی استفاده کنیم و اگر بخواهیم هیجانهای بازار را کم کنیم باید دانش مردم را بالاتر ببریم.

چراغی با اشاره به اینکه صندوقهای سرمایه گذاری شرایط بهتری برای افراد کم تجربه دارند ادامه داد: سرمایه گذاری در این صندوقها موجب میشود مردم در معرض این نوع آسیبها قرار نگیرند.

وی با اشاره به اینکه دولت به منظور جبران کسری بودجه وارد این بازار نشده تاکید کرد: تبعات این نوع ریزش برای دولت بیشتر از مزایای آن است.

چراغی گفت: دولت بخشی از داراییهای خود را در این بازار واگذار کرده که این دارایی ها، ارزشمند هستند و اگر مردم در همین سهامها باقی بمانند سال آینده، بازدهی بسیار خوبی نسبت به اکنون خواهند داشت. سهام ارزشمند هستند و وضع شرکتها خوب است و مردم دچار هیجان نشوند.

وی افزود: با افزایش نقدینگی در کشور نقش بانک مرکزی پررنگتر میشود و نیازمند حمایت بیشتر بانک مرکزی هستیم، چون عمده صندوقهای سرمایه گذاری متعلق به بانک هاست و از توسعه آنها توسط بانک مرکزی جلوگیری شده است.