چگونه از واردکننده بنزین به صادرکننده تبدیل شدیم؟

پیش از این علی رغم وجود ۹ پالایشگاه نفتی در کشور برای جبران کسری بنزین مصرفی به اذعان مسوولان وقت در سال ۱۳۸۵ به طور میانگین روزانه حدود ۲۷ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر بنزین وارد می شد. با ادامه این روند میلیون ها دلار ارزی که می توانست در طرح های دیگر هزینه و سرمایه گذاری شوند، صرف واردات بنزین می شد.

اما امروز با توسعه صنعت پالایش کشور و تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج فارس ظرفیت پالایش نفت خام و میعانات گازی به رقم دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است و دیگر خبری از کنار گذاشتن هزینه در جهت واردات بنزین به کشور نیست.

باتوجه به مصرف افسار گسیخته بنزین در سال های گذشته بیم آن می رفت که میزان تولیدات پالایشگاه ها کفاف نیازهای داخلی را ندهد و در نتیجه به افزایش واردات بنزین منجر شود. این اتفاق ناگوار می توانست در شرایط تحریم صنعت نفت را که به شدت در تنگنا قرار داده است را دچار بحران عمیق تری کند. اگر نگاهی به وضعیت کشور ونزوئلا انداخته شود می توان وخامت اوضاع را دراین خصوص بهتر و عمیق تر درک کرد.

فلج شدن پالایشگاه های کشور ونزوئلا و درنتیجه کمبود سوخت بحران سختی را پیش روی این کشور قرار داده است، اما ایران با برگ برنده خود یعنی ستاره خلیج فارس توانست از عهده این مسئولیت خطیر به خوبی بربیاید و حتی با ارسال محموله های بنزین به ونزوئلا قدرت و اقتدار ایران را مقابل سایر کشورها گوشزد کند.

امروز ایران با گذر از مرحله ای که وارد کننده بنزین بود، به یکی از فعال ترین کشورهای منطقه در خصوص صادرات بنزین تبدیل شده است و برای نخستین بار این کالا در میان کالاهای غیرنفتی، توانسته است بر سکوی نخست صادرات بایستد.

بدین ترتیب برای تقویت صادرات غیرنفتی و دوری از خام فروشی، خط صادراتی این سوخت استراتژیک فعال شد و با هدف گذاری در رونق صادرات فرآورده های نفتی و ظرفیت تولید روزانه ۱۱۵ میلیون لیتر بنزین برای نخستین بار صادرات محموله های بنزین از سایر فرآورده ها پیشی گرفت. همچنین آمارهای صادراتی کشور از این امر حکایت دارند که در ۶ ماهه نخست سال جاری علی رغم تحریم ها ۳۰ میلیارد و ۳۴۹ میلیون دلار کالا به کشورهای خارجی صادر شده است.

باتوجه به ارزش ۱۳ میلیارد و ۵۶۶ میلیون دلاری صادرات کالاهای غیر نفتی در نیمه نخست سال جاری باید گفت بنزین در صدر این کالاهای صادراتی توانسته است در ارزآوری کشور نقش قابل توجهی را ایفا کند. صنعت پالایش توانست ایران را مقابل فشارهای خارجی روسپید کند و با همین رویه صادرات فرآورده های نفتی به خصوص بنزین را رونق خاصی ببخشد تا علاو ه بر ممانعت از هدررفت نقدینگی جهت واردات بنزین، با صادرات آن به درآمدزایی کشور نیز کمک کند و به اعتبار بین المللی کشور بیافزاید.

حسین آقایان - کارشناس ارشد حوزه انرژی و سوخت - درباره این موضوع، گفت: هرچند که دست ایران در صادرات همچون کشورهای دیگر باز نیست اما باز هم در صادرات بنزین نسبت به نفت خام جای سخن بیشتری دارد و اکنون می تواند از این فرصت برای افزایش درآمد استفاده کند.

وی با بیان اینکه قبل از شیوع ویروس کرونا، سهمیه بندی بنزین توانست میزان مصرف را کاهش دهد و اکنون نیز در این شرایط که مصرف حدود ۵۰ میلیون لیتر کاهش پیدا کرده، لازم است دولت به این مهم توجه نشان دهد، اظهار کرد: دولت هرچه بتواند در این شرایط بنزین بیشتری صادر کند قطعا منفعت بیشتری را عاید کشور کرده است؛ لذا لازم است در این باره اقدامات جدی انجام دهد و امیدوارم که بتوانیم مشتریان خوبی پیدا کنیم.

این کارشناس حوزه انرژی گفت: باتوجه به محدودیت ها یکی از مشکلاتی که وجود دارد ذخیره سازی بنزین تولیدی است؛ لذا باید به دنبال مشتری و ایجاد درآمد برای کشور بود و دولت باید به صادرات بنزین توجه بیشتری داشته باشد.