علت تناقض گزارش‌ بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول چیست؟

صندوق بینالمللی پول در آخرین پیشبینی خود از شرایط اقتصادی ایران(روز دوشنبه) کاهش بیشتر رشد اقتصادی را مورد اشاره قرار داده است. این نهاد مالی با اشاره به اینکه بدهی خالص دولت ایران پیش از تحریمهای اخیر آمریکا زیر ۱۱۸ میلیارد دلار بوده است، تاکید داشته که بدهی خالص دولت ایران در سال ۲۰۲۰ به حدود ۲۶۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این رقم معادل ۴۴ درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور است.
همچنین این صندوق پیشبینی کرده است رشد اقتصادی غیرنفتی ایران در سال جاری میلادی منفی ۴.۵ درصد و رشد اقتصادی نفتی ایران منفی ۸.۵ درصد باشد.

با اینحال بانک جهانی در جدیدترین گزارش خود درباره اقتصاد ایران که روز سهشنبه منتشر کرده است با وجود آنکه از کاهش ۳.۵ درصدی تولید ناخالص داخلی ایران در سه ماه اول سال ۹۹ بهعلت بحران کرونا و تحریمهای آمریکا خبر داده، ولی تأکید داشته که این رقم نسبت به سایر کشورها تأثیر کمتری را نشان میدهد.

این بانک همچنین اشاره کرده است که ایران با وجود تحریمهای آمریکا توانسته تولید ناخالص داخلی غیرنفتی خود را ۱.۱ درصد افزایش دهد و حتی برای تورم، کاهشی ۲۳ درصدی همراه با رشد اقتصادی پیشبینی کرده است.

تناقض در دادههای این دو نهاد اقتصادی بینالمللی نشان از این دارد که اطلاعات ارائه شده براساس آمار مطمئن و قابل استنادی نبوده است. احسان سلطانی، پژوهشگر اقتصادی در این رابطه گفته است:«از آنجا که مبنای گزارش صندوق بینالمللی پول دلار ۴۲۰۰ تومانی بوده، بنابراین یکسری محاسبات براساس واقعیات روز قرار ندارد و قابل اعتنا نیست.

وی ضمن اشاره به این مسئله که با وجود این نقدها نمیتوان گزارش صندوق بینالمللی پول را صد در صد نادرست فرض کرد، درباره گزارش بانک جهانی ابراز کرد: معمولا این نهادها گزارشهای درست و دقیقی ارائه نمیدهد زیرا پیشبینیهای آنان براساس مدلی است که خود طراحی کردهاند که از شرایط واقعی اقتصاد ایران به دور است.»

لازم به ذکر است بهبود اقتصادی را حسن روحانی، رئیس جمهوری در ۱۲ مهرماه مورد اشاره قرار داده بود. وی ضمن اشاره به اقتصاد آلمان که در اثر پاندمی کرونا بیش از پنج درصد کوچکتر شده، گفت که «ببینید یک کشور پیشرفته که نه تحریم است و نه مشکلی دارد در این شرایط چنین وضعیتی دارد. اقتصاد ما شرایط بهتری از این خواهد داشت و رشد اقتصادی بدون نفت ما تا پایان سال مثبت خواهد شد.»

روحانی همچنین ۳۰ مهرماه با بیان اینکه براساس آمار میزان رشد اقتصادی مثبت بوده است، گفت: «رشد مثبت اقتصادی با وجود تحریمها و فشار اقتصادی بیسابقه اتفاق مهمی است که برای تداوم آن در سال جاری باید همه تلاش خود را انجام دهیم.»

عبدالناصرهمتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز در روز دوشنبه در همین خصوص تاکید داشته است که:« مشکلات ناشی از تحریم و اثرات آن بر صادرات را اطلاع دارم و علت کاهش صادرات ما در ۶ ماهه ابتدای سال دقیقا مشخص است و انشاءالله در نیمه دوم سال جهش خوبی در این زمینه خواهیم داشت و نرخ ارز نیز کنترل میشود. شرایط بازار در خصوص نرخ ارز مثبتتر شده است و نکته دیگر اینکه عرضه ارز در سامانه نیما بسیار بهتر شده است.»

اقتصاد ایران با خروج یکجانبه رئیسجمهوری آمریکا از توافق هستهای(برجام) وروان شدن سیل تحریمهای گوناگون به سمت آن روزهای سختی را پشت سر میگذراند. تلاشها بر بهبود شرایط استوار شده، بنابراین امید است تا چالشهای موجود هرچه سریعتر مورد تقویت قرار گیرد و این بحران هم به مانند گذشته پشت سر گذارده شود.