بانک مرکزی تامین کننده ارز نیست

وحید شقاقی شهری، اقتصاددان با انتقاد از اینکه نباید بانک مرکزی را تامین کننده ارز بدانیم، اظهار کرد: متاسفانه به اشتباه هجمه ای بر علیه بانک مرکزی درباره تامین ارز شکل گرفته است. برهمین اساس رییس کل بانک مرکزی باید به مردم اعلام کند که مسئولیت تامین ارز را ندارد، بلکه در سیاست گذاری ارزی و توزیع بهینه منابع ارزی نقش دارد.

وی تصریح کرد: تامین ارز بر عهده وزارتخانه های مرتبط با امر تولید و صادرات محصولات نفتی و غیرنفتی است، اما در اذهان عمومی جا انداخته اند که بانک مرکزی مسئول کنترل ارز است در صورتی که اینکونه نیست. من اگر جای آقای دکتر همتی بودم به صراحت اعلام می کردم که وظیفه من تامین ارز نیست، تا مردم این را بدانند.

به گفته شقاقی، بانک مرکزی ارز را از نهادهای تامین کننده می گیرد و سعی می کند بر پایه ضرورت و اولویت ها تخصیص دهد. با توجه به اینکه در حال حاضر تامین ارز با مشکل مواجه است، سیاست های ارزی بانک مرکزی هم تحت الشعاع قرار گرفته است.

این اقتصاددان همچنین اشاره ای هم به متغیرهای بیرونی و درونی اقتصاد که بر سیاست های بانک مرکزی تاثیرگذار است داشت و در اینباره گفت: دو گروه متغیر در اقتصاد داریم؛ متغیرهای درون اقتصاد مانند متغیرهای رشد پایه پولی، ضریب فزاینده پولی، رشد نقدینگی و رشد اقتصادی که قابلیت مدیریت و تغییر دارند. گروه دوم هم متغیرهای بیرونی اقتصاد که خارج از دسترس هستند و نمی توانیم اثرگذاری در آن داشته باشیم.

وی ادامه داد: در حال حاضر، کرونا به عنوان چالش نوظهور در اقتصاد دنیا بر تمام اقتصادها تاثیر رکودی خود را داشته است و در ایران نیز موجب کاهش بیش از ۳۰ درصدی صادرات غیرنفتی شد که خود این موضوع تاثیر بسیاری بر سیاست های ارزی بانک مرکزی داشت، چرا که ناترازی ارزی را تشدید و سیاست های مورد هدف را مختل می کند.

شقاقی یکی از علل محقق نشدن هدفگذاری بانک مرکزی در نرخ ارز را کرونا دانست و افزود: اما در ادامه دار شدن این اپیدمی خودمان مقصر هستیم که به خوبی موفق به کنترل و مهار آن نشدیم. به طور قطع با مدیریت کارآمد می توانستیم اثرات مخرب کمتری از کرونا را بر رکود و منابع ارزی کشور شاهد باشیم.

سهم متغیرهای درونی اقتصاد را بیشتر کنیم

این اقتصاددان همچنین سیاست های تحریمی آمریکا را به عنوان متغیر بیرونی دیگر که بر سیاست های بانک مرکزی اثرگذار است عنوان کرد و گفت: تحریم و همچنین انتخابات آمریکا جزو عوامل بیرونی هستند که هم از زاویه اثرگذاری واقعی و هم از زاویه انتظارات و جو روانی بر اقتصاد ایران اثرگذاری دارد.

به گفته وی، آمریکا از همه جوانب تحریم ها را بر اقتصاد ایران تحمیل کرده و مورد دیگری نمانده است؛ اما در ایجاد جو روانی هم بیکار ننشسته است و به عنوان نمونه اعلام می کند که ۱۸ بانک دیگر ایران مورد تحریم قرار گرفتند تا جو روانی آشفته شود که در نهایت بر سیاست های ارزی اثرگذار خواهد بود.

شقاقی راهکار این مشکلات را در تقویت و افزایش سهم و نقش عوامل داخلی می داند و معتقد است: اگر برای تحقق سیاست های ارزی بتوانیم قاچاق کالا را کاهش دهیم، واردات را ساماندهی کنیم و صادرات غیرنفتی را توسعه ببخشیم طبیعتا از متغیرهای بیرونی کمتر آسیب می بینیم. همچنین با انجام اعتبارسنجی تجار و حُسن شهرت می توانیم از هدررفت منابع ارزی کشور جلوگیری کنیم و با روش های تعاملی صادرگنندگان را به بازگشت ارز صادراتی به کشور ترغیب کنیم.

این اقتصاددان تاکید کرد: متاسفانه اتفاقی که در اقتصاد ایران رخ داده این است که سهم عوامل داخلی کمرنگ تر شده و به همین دلیل اقتصاد ما به شدت نسبت به عوامل بیرونی واکنش نشان می دهد.