راهکارهای حفظ ارزش پولی ملی/ ارتباط بین نرخ ارز و ریال

بانک مرکزی تمام تلاش خود را برای مهار تورم و حرکت به سمت ثبات اقتصادی و خروج از رکود به کار بسته است، اما برای دستیابی کامل به این مهم باید زمینههای آن فراهم آید. علاوه بر مسائل داخلی، تحریمهای آمریکا و خالی شدن خزانه از پول نفت، در نتیجه آن همچنین شیوع ویروس کرونا شوکی سخت به اقتصاد کشور وارد کرده که جبران آثار آن بسیار دشوار به نظر میرسد.

حال سوال این است بانک مرکزی برای به مقصد رساندن این امر جهت کمک به تولید و بازگرداندن ارزش پول ملی در چه زمینهای و دقیقا چه کاری باید انجام دهد؟ سیدعزیز آرمن، استاد دانشگاه و کارشناس امور اقتصادی در این خصوص گفت: تمام متغیرهای کلان، مهم و کلیدی برای اقتصاد هر کشوری در فضایی قابل کنترل و اصلاح است که دارای شرایط نسبتا شفاف و کم ریسک باشد، زیرا متغیرهای کلان به خصوص تولید در فضایی که آینده آن قابل پیش بینی باشد، شکل میگیرد.

وی در ادامه اضافه کرد: تا زمانی که فضا قابل پیشبینی به وجود نیاید، حرکت قابل ملاحظهای در جهت افزایش تولید نخواهیم داشت، اما چنانچه این اتفاق روی دهد اتوماتیک وار تورم به کنترل در میآید زیرا زمانی که عرضه زیاد شود تورم هم کنترل خواهد شد. نرخ ارز نیز به همین فضای آینده اقتصاد ربط پیدا میکند. به این معنا رشد ارزشی پول ملی به درآمدهای ارزی مرتبط است، اما عمده آن همانطور که اشاره کردم به عدم سرمایهگذاری و نامشخص بودن آینده مربوط میشود.

این استاد دانشگاه در این خصوص یادآور شد: نرخ ارز، تولید و تورم موکول به آماده کردن یک فضای مناسب است که این فضا صرفا اقتصادی نیست، مسائل سیاسی و اجتماعی هم در آن تاثیرگذار هستند. باید یک احساس آرامشی به وجود آید تا اقتصاد کشور کمی متحول شود.

آرمن در رابطه با اولویتها و موانع بانک مرکزی جهت به وجود آمدن چنین فضایی تاکید کرد: بانک مرکزی به تنهایی توانایی حل مشکلات را ندارد و نمیتواند کار چندانی انجام دهد مگر اینکه با دولت، بخش اجرایی آن و فرادولت هماهنگی داشته باشد. بانک مرکزی به تنهایی فقط میتواند از اعمال سیاستهای تورمزا خودداری کند. بر فرض باید تکیه بیشتری بر اوراق بدهی به جای جبران کسری بودجه با قرض دادن به دولت کند.

این کارشناس امور اقتصادی در ادامه افزود: برای جلوگیری از تورم باید سیاستهای مالی و پولی مکمل هم دنبال شود. در این صورت نرخ ارز تا حدودی به کنترل در خواهد آمد زیرا به هم وابسته و پیوسته هستند و بر یکدیگر تاثیر دارند. در این شرایط ریسک تولید هم به خودی خود کمتر خواهد شد و سرمایهگذار بهتر و راحت تر جهت انجام سرمایهگذاری تصمیم میگیرد که در نتیجه آن تولید هم وارد فضای مثبتی میشود.

وی درباره تاثیر عوامل خارجی مانند تحریم و ویروس کرونا ابراز کرد: تحریم و کرونا هر دو در زمینهای که به بحث پرداختیم موثر هستند. تحریم در تاریک و آلوده کردن فضای کسب و کار بسیار تاثیرگذار است و سبب میشود تولید شکل نگیرد زیرا گرانتر تمام خواهد شد و قیمتها رو به افزایش میرود. کرونا هم یک مشکل جهانی است و در تمام کشورها باعث کاهش برخی از فعالیتهای اقتصادی شده است.

این استاد دانشگاه در ادامه اظهار داشت: ایران از آنجا که در کنار شیوع ویروس کرونا، تحریم هم شده و با فضای سیاسی متشنجی از بُعد رقابت خارجی مواجه است، باعث شده که تمام این موارد دست به دست هم دهد و مشترکا یک فضای نامطلوب در اقتصاد کشور را به وجود آورد.