بورس فعلی؛ بستری نامناسب برای عرضه فولاد/ بی‌توجهی به بخش توزیع در شیوه‌نامه جدید عرضه فولاد

حمیدرضا رستگار، در خصوص شیوهنامه جدید ساماندهی عرضه و تقاضای بازار فولاد ایران، توجه به تمام جوانب و بازار فولاد را از شرایط اصلی یک طرح خوب دانست و گفت: اگر در هر برنامهای که برای بازار آهن و فولاد در نظر گرفته میشود تمام حلقههای زنجیره را در نظر گرفته باشد و جایگاه تمامی بخشهای ذی نفع را دیده باشد میتواند باعث تغییرات مثبت در بازار شود.

رئیس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات استان تهران افزود: همانطور که باید به شرایط و منافع تولیدکننده و تعیین قیمت واقعی توجه کرد، باید این را هم مدنظر داشت که حلقه توزیع نیز نقش اساسی در تعامل و تعادل بازار دارد؛ البته که حقوق مصرفکننده و نیاز بازار مصرف نیز باید در نظر گرفته شود و در کنار این موارد حوزه صادرات نیز نباید فراموش و کنار گذاشته شود؛ تمام این بخشها، حلقههای مهم زنجیره هستند هستند که باید در برنامهریزیها و تهیه دستورالعملهای آنها را در نظر گرفت.

به گفته رستگار حوزه فولاد و آهن هم مربوط به کالاهایی است که تولید آنها مهم است و هم در سالهای اخیر قابلیت صادرات را پیدا کرده است و اگر بتوان بین حلقههای تولید، توزیع و مصرف تعامل و تعادل واقعی برقرار کرد شاهد تنظیم بازار فولاد خواهیم بود.

وی در ادامه با بیان اینکه نباید در این حوزه سلیقهای برخورد کرد، تصریح کرد: تفاوتی نمیکند که کدام بخش مورد توجه قرار نگرفته باشد چراکه بیتوجهی به هر قسمت از این زنجیره باعث بر هم خوردن تعادل در بازار خواهد شد؛ اگر مصرف در بازار داخلی و صادرات را مورد توجه قرار ندهیم بدون شک تولید نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و کاهش پیدا میکند، همینطور اگر حلقه توزیع را رها کنیم عرضه کالا از مسیر اصلی خودش خارج میشود و باعث ایجاد رانت در بازار میشود که اخیراً نیز درباره آن بسیار صحبت شده است.

رئیس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات استان تهران با تاکید بر لزوم شفاف بودن مصرف و نیاز بازار گفت: مقدار توزیع باید بر اساس دادهها و مبانی واقعی بازار مصرف باشد و اگر همه این موارد در دستورالعملهای ابلاغ شده وجود داشته باشد، بدون تردید شیوهنامه جدید به نتیجه خواهد رسید، اما اگر تنها منافع یک گروه را در نظر بگیرند و یا به خاطر مسائل سیاسی در بازار دخالت کنند و یا برعکس، کلا بازار را رها کنند و و نظارتی بر خرید و فروش و فعالان این بازار نداشته باشند، تغییر مثبتی در بازار اتفاق نمیافتد.

بورس فعلی کارنامه روشنی ندارد و غیرشفاف است

رستگار در ادامه گفتوگو، ضمن انتقاد از عملکرد بورس، بورس فعلی را بستر نامناسبی برای عرضه فولاد دانست و افزود: ما با عرضه فولاد در بورس موافقیم، اما نه این بورسی که در حال حاضر وجود دارد، چرا که بورس فعلی کارنامه روشنی ندارد؛ ما نمیدانیم کالا به چه کسی داده میشود، کشف قیمت چگونه انجام میشود و توسط چه کسانی تایید میشود؛ از نظر اتحادیه این روش غیرشفاف است و اتحادیهها کشور با این روش در حوزه توزیع گلهمند و متقاضی اصلاح آن هستند.

وی با یادآوری اینکه مسئول توزیع فولاد اتحادیهها هستند و بورس اجازه ورود به حوزه توزیع را ندارد، اما به صورت غیرمستقیم در حوزه توزیع دخالت کرده است، گفت: ما به عنوان بخش توزیع از کلیات این طرح حمایت میکنیم و به دنبال این هستیم که قیمت واقعی آهن و فولاد همان چیزی باشد که در بازار اتفاق میافتد و اگر این اتفاق بیفتد با توجه به اینکه تولید به اندازه کافی داریم میتوانیم شاهد تعادل در بازار باشیم.

از بورس برای دور زدن مسیر واقعی توزیع استفاده شد و با ایجاد تقاضای کاذب، قیمت غیرواقعی ایجاد کردند

طبق توضیحات رستگار در بورس عرضه واقعی و نیاز واقعی وجود نداشته است و در مواردی از این بستر برای دور زدن مسیر واقعی توزیع استفاده شده است و با برنامه ریزی تقاضای کاذب و در نهایت قیمت کاذب ایجاد کردند و با ایجاد مشکل در مسیر توزیع واقعی، کارخانههای مصرفکننده ورق، بیش از نیاز مصرف خودشان خرید (با قیمت پایین) انجام دادند و مازاد نیاز خود را که میزان قابل توجهی بود در بازار آزاد و با قیمت بالاتر به پایین دستیها عرضه کردند و صنایع پایین دستی برای تولید مواد اولیه خود مجبور به تهیه ورق از بازار آزاد هستند.

رئیس اتحادیه آهن، فولاد و فلزات استان تهران با بیان اینکه بعضی از اقلام در این بازار باید قیمتی پایینتر عرضه شوند بیان کرد: متاسفانه به دلیل اینکه مسیر توزیع که اتحادیهها هستند در حاشیه گذاشته شد مشکلاتی در بازار ایجاد شد؛ یکی از دلایلی که در هفتههای گذشته قیمت فولاد کاهش پیدا کرده است مربوط به فصل است، چرا که در این فصل از سال میزان مصرف این کالا خود به خود کاهش پیدا میکند و در سالهای گذشته نیز با شروع بارندگی در فصل پاییز و زمستان به دلیل کاهش ساخت و ساز یک تنزل قیمت در این بازار اتفاق میافتاد بنابراین این کاهش قیمت نمیتواند ناشی از اجرای دستورالعمل باشد؛ البته کلیت دستورالعمل خوب است و مورد تایید اتحادیهها و بخش خصوصی نیز است، اما از نظر ما در جزئیات آن اشکلاتی وجود دارد که نیاز به اصلاح دارد.

بنا به گفته رستگار در شیوهنامه جدید عرضه فولاد، به بخش توزیع کننده این کالا توجه نشده و جایگاه اتحادیهها و اعضاء آنها در نظر گرفته نشده است و تهیه و تدوین چنین دستورالعملی با توجه به اهمیت بخش توزیع بدون حضور این حلقه از زنجیر و بدون مشورت با اتحادیهها جای سوال و ابهام است و این شیوه نامه نمیتواند تاثیر طولانی مدتی در کنترل بازار و قیمتها داشته باشد.