مدل برنامه‌ریزی فروش پوشاک و خریدهای جهانی پارچه

فاطمه درویشی، فارغ التحصیل دانشکده مهندسی نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح ارائه مدل برنامهریزی توزیع (فروش) پوشاک و خریدهای جهانی پارچه گفت: فرآیند خرید و تخصیص سفارش به عرضهکنندگان در کنار سایر تصمیمات لجستیکی، منجر به یکپارچگی تصمیمات کانال عرضه فیزیکی میشود. الگوی تصمیم گیری در صنعت نساجی، در شرایط عدم قطعیت همراه با مخاطراتِ تلاطم نرخ ارز برای دریافت کالاها در این طرح در قالب سه مدل کارامد مورد تحلیل قرار گرفت.

وی افزود: این تصمیمات به همراه با تصمیمات برنامهریزی تولید میان مدت، میتواند به همزمانسازی جریان مواد در امتداد زنجیره عرضه منجر شود.

این پژوهشگر با اشاره به اهداف اجرای پروژه گفت: این پروژه با هدف بررسی تصمیمات یکپارچه لجستیکی (شامل خرید و تخصیص سفارش پارچه) و ارزیابی یکپارچگی برنامهریزی خرید، تولید و مدیریت موجودی برای تصمیمات همزمان خرید پارچه و تولید پوشاک با وجود مراکز توزیع میانی انجام گرفته است.

درویشی افزود: نتایج ما نشان میدهد که عدم توجه به عدم قطعیت و مخاطرات موجود در خریدهای خارجی در صنعت نساجی (با وجود تغییرات نرخ ارز) هزینههای قابل توجهی را ایجاد میکند که منجر به از دست دادن تقاضای مشتری شود. مضاف برآنکه رقابتپذیری صنعت پوشاک وابستگی چشمگیری به هزینههای حمل و میزان خرید مواد در دورههای تصمیمگیری تاکتیکی دارد.

فارغ التحصیل دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تاکید بر این نکته که پروژه یادشده با هدف مدیریت زنجیره تامین در صنعت نساجی به عنوان یکی از مسائل مهم پیشروی بنگاههای اقتصادی اجرایی شده است؛ خاطر نشان کرد: صنعت پوشاک یکی از بزرگترین صنایع جهان است وبرخی از شرکتهای بزرگ محصولات خود را به طور همزمان در دهها کشور تولید میکنند.

درویشی اضافه کرد: اگر چه همه شرکتهای پوشاک به یک اندازه گستردگی ندارند، اما با توجه به روند افزایشی تولید از سوی شرکتهای پوشاک و گسترش همافزایی در تجارت جهانی، تصمیمات مرتبط با فرآیند خرید مواد اولیه و تخصیص سفارش به عرضهکنندگان همراه با سایر تصمیمات را در شرایط عدم قطعیت و نوسانات نرخ ارز مورد بررسی قرار دادهایم.

وی با اشاره به ضرورت ارائه مدل برای برنامهریزی خرید و منبعیابی جهانی پارچه گفت:با توجه به اهمیت خرید در مدیریت زنجیره تامین، در دسترس نبودن منابع داخلی و عدم توانایی سازمانها برای تولید همه مواد و محصولات مورد نیاز و نیز افزایش رقابت بین سازمانها و تمرکز بر فعالیتهای اصلی به منظور افزایش کیفیت و خدمات مشتری، انتخاب واحدهای بافندگی پارچه (منبع یابی چندگانه)، موضوعی پیچیده و قابل تامل است.

وی با تاکید بر این نکته که یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز برای مدیران زنجیره تامین، عدم قطعیت در برنامهریزیهای این حوزه است، گفت: در این پژوهش سعی شده تا سه مدل برای مواجهه با مساله انتخاب تامین کننده و تخصیص سفارش پارچه به عرضهکنندگان جهانی در صنعت نساجی و پوشاک در شرایط نوسانات ارزی ارائه شود.

وی افزود: در واقع، سه مدل یکپارچه برنامهریزی خرید، تولید و حمل و نقل با درنظر گرفتن عدم قطعیت دادهها توسعه داده شده تا میزان خرید از هر تامینکننده با توجه به سطوح تخفیف ارائه شده از سوی تامینکنندگان، میزان تولید در هر دوره و تعداد و نوع حمل و نقل مشخص شود.
این پژوهشگر با اشاره به مسئله اول مبنی بر برنامهریزی خرید-تولید چند هدفه با ارسال مستقیم، گفت: یکپارچگی در برنامهریزی خرید و تولید باعث میشود تا به اندازه نیاز و متناسب با تقاضا و مقدار تولید هر دوره، خرید مواد اولیه انجام شود که این امر منجر به کاهش هزینههای خرید، حمل و موجودی میشود.

وی افزود: همچنین تا حد ممکن، سود از دست رفته ناشی از عدم پاسخگویی به تقاضا نیز کاهش پیدا میکند، چرا که فرآیند خرید و تولید بر اساس پاسخگویی به تقاضا و در نظر داشتن ظرفیت تولید و ظرفیت نگهداری موجودی، برنامهریزی میشود.

درویشی با اشاره به مسئله دوم تحت عنوان تصمیمگیری یکپارچه خرید-تولید چند سایتی در شرایط عدم قطعیت گفت: مدل ریاضی دوم به صورت چند هدفه، چند منبعی، چند کارخانه تولیدی و چند محصوله در نظر گرفته شده که با عنوان کوتاه شده تصمیمگیری یکپارچه خرید-تولید چند سایتی در شرایط عدم قطعیت بیان میشود.

وی با اشاره به مساله سوم، یعنی تخصیص بهینه سفارشات در زنجیره تامین دو سطحی با باراندازهای متقاطع و نوسانات تصادفی تقاضای پوشاک گفت: در مدل سوم، استراتژی توزیع بارانداز متقاطع به عنوان موضوعی مهم درنظر گفته میشود، با این تفاوت که بر خلاف مدل دوم که در آن فقط یک انبار میانی درنظر گرفته شده ، در مدل سوم چند بارانداز متقاطع در مرز کشور خریدار مفروض است.

وی ادامه داد: به دلیل وجود فواصل مختلف بین تامینکننده و کارخانههای شرکت خریدار، وجود چند انبار میانی نیز ممکن است. در واقع، کالاهای ارسالی از تامینکنندگان توسط ناوگان حمل و نقل طرف سوم (از طریق خطوط حمل و نقل جهانی)، به یکی از این انبارها منتقل شده و سپس بدون انبار شدن، با وسایل حمل و نقل داخلی به کارخانههای تولید منتقل میشود.

وی در پایان تاکید کرد: نتایج این پایاننامه نشان میدهد عدم توجه به عدم قطعیت و مخاطرات موجود در خریدهای خارجی در صنعت نساجی (با وجود تغییرات نرخ ارز) هزینههای قابل توجهی ایجاد میکند که منجر به از دست دادن تقاضای مشتری شود. مضاف بر آن که رقابت پذیری صنعت پوشاک وابستگی چشمگیری به هزینههای حمل و میزان خرید مواد در دورههای تصمیمگیری تاکتیکی دارد.
نتایج حاصل از این طرح در دو نشریه بینالمللی با درجه Q1 (مجله محاسبات نرم کاربردی با ضریب تاثیر 47/5 و مجله سیستمها و مجموعههای فازی با ضریب تاثیر 3/3 ) به چاپ رسیده است.

بر اساس اعلام روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیر کبیر، استاد راهنمای این پروژه دکتر رضا قاسمی یقین و استاد مشاورآن دکتر عبدالحسین صادقی اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر بودهاند.