صادرات فله‌ای زعفران؛ بیماری ۱۰۰ ساله/ به نام ایران به کام افغانستان!

سید علی حسینی با بیان اینکه میزان خرید زعفران دولت در سال جاری تنها ۱۲ تا ۱۳ تُن بوده است، گفت: طبق قراردادی که بین دولت با کشاورزان در خصوص خرید زعفران منعقد شد، ۳۰ درصد هزینه خرید باید به صورت نقدی پرداخت میشد که بخشی از کشاورزان آن را دریافت کردند و بخشی در حال پرداخت است؛ ۷۰ درصد باقیمانده آن نیز باید تا پایان سال تسویه شود که با توجه به حجم پایین خرید توسط دولت، مبلغ زیادی نیست.

عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران حجم خرید دولت در سال جاری را یک پنجم حجم خرید سالهای قبل عنوان کرد و افزود: شروع خرید توسط دولت با تأخیر انجام شد چرا که در ابتدا دولت تصمیمی برای خرید زعفران از کشاورزان نداشت و سیاست و برنامه خرید را به صادرکنندگان واگذار کرد، اما با توجه به نرخ پیشنهادی، این خرید توسط صادرکنندگان انجام نشد بنابراین دولت پس از یک ماه از شروع فصل برداشت زعفران، ورود کرد و سازمان تعاون، خرید زعفران از کشاورزان را شروع کرد.

رئیس انجمن تولید کنندگان زعفران خراسان جنوبی، سیاست دولت در اجرای خرید زعفران را در راستای حفظ منافع کشاورزان واقعی و خرده مالکین زعفران توصیف و تصریح کرد: امسال دولت از خرید زعفران در حجم زیاد خودداری کرد و همینطور کیفیت مناسب را در هنگام خرید لحاظ کرد و این تعیین سقف حجم خرید و توجه به کیفیت محصول یک سیاست خوب و مناسب در راستای حمایت از کشاورزان واقعی و خرده مالکین زعفران بود، اما به دلیل تاخیر در اجرای این برنامه، حجم خرید توسط دولت نسبت سالهای قبل، با کاهش قابل توجهی روبرو شد.

حسینی در ادامه به وضعیت خوب صادرات و رشد در این حوزه اشاره کرد و بیان داشت: آمارهای صادرات، خبرهای خوبی در حوزه صادرات صنعت زعفران نشان میدهد، اما متاسفانه بیش از ۱۰۰ سال است که در حوزه صادرات این محصول کشاورزی خام فروشی و فله فروشی انجام میشود؛ موضوعی که به ضرر جامعه زعفران است.

باید در سیاستهای مربوط به صادرات تجدید نظر صورت گیرد و با جلوگیری از خام فروشی و فله فروشی ارزش واقعی زعفران ایران را برگردانیم

وی با تاکید بر اینکه در این سالها فرصت کافی برای رسیدگی، برنامهریزی و پیدا کردن راهکارهای مناسب در راستای جایگزین کردن فرآوردههای زعفران به جای خامفروشی در حوزه صادرات داشتیم گفت: متاسفانه در بخش صادرات به این موضوع توجه نکردهایم و تنها حجم صادرات را در نظر گرفتهایم؛ به نظر من این سیاست به نفع آینده زعفران کشور نیست و لازم است فله فروشی و خام فروشی را به مرور زمان کاهش دهیم؛ ما باید بپذیریم این سیاست برای کشوری که پرچمدار عمده تولید زعفران در دنیاست، سیاست مناسبی نیست و لازم است در سیاستهای مربوط به صادرات تجدید نظر صورت گیرد و با برنامهریزی و جلوگیری از خام فروشی و فله فروشی ارزش واقعی زعفران ایران را برگردانیم.

عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران با اشاره به اینکه علاوه بر جلوگیری از فله فروشی و عرضه زعفران به صورت بستهبندی، باید به صنایع فرآوری هم توجه کرد گفت: با استخراج و فروش فرآوردههای زعفران میتوان درآمد و ارزش افزوده چندین برابری نسبت به زعفران خام حاصل کرد، با توجه به اینکه صنایع لازم برای این کار و تکنولوژی آن در کشور وجود دارد میتوان با توجه به این صنایع و توسعه آن ارزش افزوده بیشتری را برای کشور به ارمغان آوریم.

طبق گفتههای رئیس انجمن تولیدکنندگان زعفران خراسان جنوبی، کروسین (ماده رنگی زعفران) و سافرانال (ماده معطر زعفران) که کاربرد فراوانی در صنایع غذایی دارویی و آرایشی و بهداشتی دارد در صورت استخراج در داخل کشور و صدور آن به کشورهای بازار هدف، شاهد رشد چشمگیری در ارزآوری خواهیم بود.

وی با تاکید بر اینکه در حوزه صادرات باید به دنبال فروش فراوردههای جدید این محصول کشاورزی بود تصریح کرد: میتوان با ایجاد مشوقهایی برای صادرات محصولات و فرآوردههای زعفران، شاهد اتفاقات خوبی در این زمینه باشیم؛ لازم است برای صادرات مدلهای را به گونهای دیگر تعریف کنیم و ایجاد رقابت در حوزه صادرات بر اساس میزان ارزش افزوده تعریف شود.

حسینی در ادامه میزان زعفران صادر شده از کشور را بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تُن اعلام کرد که بیشترین کشورهای هدف در اروپا و شرق آسیا وجود دارد؛ طبق توضیحات عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران، هنگ کنگ، اسپانیا و امارات سه مقصد اصلی صادرات این محصول کشاورزی هستند و با توجه به حجم خرید زعفران توسط هر یک از این کشورها، مشخص است که زعفران ایرانی از این مناطق به بازارهای دیگر صادر میشود.
افغانستان علاوه بر کسب سود و درآمد از زعفران ایرانی، برای تولیدات آینده خود نیز بازارسازی میکند

عضو هیئت رئیسه شورای ملی زعفران در ادامه افزود: نکته قابل تحمل این است که چهارمین کشور هدف صادراتی ما، افغانستان است؛ این موضوع با توجه به اینکه افغانستان به تازگی رویکردی در تولید زعفران دارد بسیار معنادار است؛ در واقع این کشور با خرید زعفران ایرانی و صادرات آن با تعرفههای پایین به کشورهایی مانند هند و پاکستان علاوه بر کسب سود و درآمد از زعفران ایرانی، برای تولیدات آینده خود نیز بازارسازی میکند؛ این موضوعات باید مورد توجه سیاست گذاران و دولتمردان قرار بگیرد و نیاز است که در این خصوص حساسیت بیشتری از خود نشان دهیم و راههای مناسب برای رونق بیشتر صادرات و حفظ بازارهای جهانی داشته باشیم.

وی در پایان صحبتهای خود به مشکلات برگشت ارز به داخل کشور برای صادرکنندگان اشاره کرد و افزود: بخش خصوصی در این خصوص با مشکل روبه روست چرا که بانکهای ما در این زمینه فعال نیستند و نمیتوانند به صورت قانونی پول را به کشور برگرداند و این مشکل حتی در صادرات به کشورهایی مانند امارات و چین هم وجود دارد؛ اگرچه صادر کنندگان راههایی را برای برگرداندن ارز به کشور پیدا میکنند، اما این بخش در حوزه صادرات آنطور که باید روان نیست و صادر کننده را با چالشهایی روبرو کرده است با این وجود صادرکننده از طرقی مانند صرافیها و یا واگذاری ارز به واردکنندگان در کشور هدف، کار خود را انجام میدهند.