پیش‌بینی رقم قابل تحقق مالیات بر واردات در لایحه بودجه ۱۴۰۰

مرکز پژوهش های مجلس در جدیدترین گزارش خود در خصوص بررسی لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور تاکید کرده است: لازمه برقراری توازن و تعادل میان منابع و مصارف بودجه، وجود منابع قابل اتکا در بودجه است که ماحصل پیش بینی های واقع بینانه و صحیح از درآمدهای دولت است. یکی از منابع اصلی درآمدی دولت، مالیات بر واردات (حقوق ورودی) است که به عنوان یکی از اقلام مالیات های غیرمستقیم در ذیل درآمدهای عمومی کشور قرار می گیرد.

مالیات بر واردات پیش بینی شده در بند چهارم جدول ۵ لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ معادل ۲۳۶ هزار میلیارد ریال است که در ردیف ۱۱۰۴۰۰ قرار گرفته و برآوردی از میزان حقوق ورودی اخذ شده از کل واردات کالا در سال ۱۴۰۰ است. پیش بینی این رقم به ارقام دیگر مانند برآورد میزان واردات و نرخ حقوق ورودی (که در حال حاضر ۴۲ هزار ریال است) در نظر گرفته شده برای سال آتی بستگی دارد.

در بخشی از این گزارش، به پیش بینی عملکرد ۱۲ ماهه ۱۳۹۹ ردیف مالیات بر واردات براساس آمار ضمانت نامه های گمرک پرداخته شده که نشان می دهد کل پیش بینی عملکرد مالیات بر واردات در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۷۰,۰۰۰ میلیارد ریال برآورد می شود.

همچنین با توجه به ضرورت دستیابی به پیش بینی واقع بینانه از مالیات بر واردات وصولی در سال ۱۳۹۹ با در نظر گرفتن ارقام وصولی و ضمانتنامه ها و لحاظ امکان افزایش واردات در ماه های پایانی سال، می توان از میانگین دو روش استفاده کرد. بنابراین می توان پیش بینی کرد که در سال ۱۳۹۹ رقمی حدود ۱۷۸,۴۲۰ میلیارد ریال به عنوان مالیات بر واردات دریافت شود ) میانگین پیش بینی عملکرد ۱۲ ماهه ۱۳۹۹ براساس افزایش واردات در ماه های پایانی سال مطابق روند سال گذشته (۱۸۶۸۴۱) و پیش بینی عملکرد ۱۲ ماهه براساس آمار وصولی ها و ضمانت نامه های گمرک (۱۷۰,۰۰۰)

مالیات بر واردات توسط دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰

براساس اعداد مندرج در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ جمع کل درآمد (عمومی و اختصاصی) در نظر گرفته شده برای مالیات بر واردات، ۲۳۵,۹۷۰,۰۰۰ میلیون ریال درج شده است که جمع ردیف عمومی مالیات بر واردات رقمی معادل ۲۲۹,۴۵۰,۰۰۰ میلیون ریال بوده و تجزیه رقم فوق براساس آمارهای اخذ شده از گمرک جمهوری اسلامی ایران متشکل از ۷ ردیف به شرح ذیل است.

پیش بینی رقم قابل تحقق مالیات بر واردات در لایحه بودجه ۱۴۰۰

در گزارش مرکز پژوهش های مجلس آمده است؛ در خصوص ردیف درآمدی مالیات بر واردات می توان گفت علیرغم پیش بینی تحقق این ردیف در سال ۱۳۹۹ (تحقق حدود ۷۲.۰۵ درصدی)، رشد ۳۲.۲۵ درصدی رقم مندرج در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ نسبت به پیش بینی عملکرد سال جاری، در صورت تداوم سیاست های قبلی، دور از ذهن است.

با در نظر گرفتن فروضی از جمله واردات ۸ میلیارد دلار کالاهای اساسی با میانگین نرخ تعرفه ۵ درصد و ۲۸ میلیارد دلار سایر کالاها با میانگین نرخ تعرفه ۸.۲ درصد و در نظر گرفتن نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی ۴۲,۰۰۰ ریالی، پیش بینی رقم قابل تحقق در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در خصوص مالیات بر واردات کالاهای اساسی و سایر کالاها معادل ۱۱۷ هزار میلیارد ریال می باشد.

شایان توجه است که هرگونه افزایش در رقم لایحه می تواند منجر به بروز عدم تحقق درآمدهای بودجه در سال ۱۴۰۰ شود، مگر اینکه محل این افزایش از طرق قابل وصول مانند تغییر نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی از نرخ ارز ترجیحی به نرخ ارز نیمایی، اجازه واردات خودرو و رفع ممنوعیت واردات حاصل شود.

قابل ذکر است در صورتی که با فرض ثبات ارزش واردات و ثبات نرخ متوسط تعرفه واقعی، نرخ ارز مبنای محاسبه حقوق ورودی به نرخ مندرج در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ (۱۷۵۰۰ تومان) و یا متوسط نرخ ارز نیمایی طی ماه های اخیر (۲۰۰۰۰ تومان) تغییر یابد؛ افزایش درآمد دولت از محل حقوق ورودی در سال ۱۴۰۰ به ترتیب حدود ۵۹ هزار میلیارد تومان و ۸۰ هزار میلیارد تومان بدون در نظر گرفتن عایدی حاصل از مالیات بر ارزش افزوده، خواهد بود.