افت و خیز قیمت‌ها در بازار ارز در سایه تحولات سیاست خارجی

بازار ارز در هفتهای که گذشت برای پنجمین بار در ششماه گذشته قیمت دلار را در کانال ۲۵ هزار تومان و یورو را در کانال ۳۰ هزار تومانی تجربه کرد. کانالهایی که با توجه به روند حاکم بر بازار در روزهای پایانی هفته، پیشبینی میشود در هفته آینده ثابت و پایدار نماند.

شکسته شدن مقاومت کانال ۲۴ هزار تومانی

در هفتهای که گذشت بازار ارز در ادامه روند نزولی که در هفته پیشین آغاز کرده بود، شاهد کاهش آرام قیمتها در دو روز ابتدایی معاملات بود. بر همین اساس دلار در بازار آزاد از قیمت ۲۴ هزار و ۳۰۰ تومان در ساعات ابتدایی روز شنبه به قیمت ۲۴ هزار و ۱۰۰ تومان در پایان معاملات روز یکشنبه رسید. این روند برای یورو در بازار آزاد نیز از ۲۹ هزار و ۱۰۰ تومان آغاز و به ۲۸ هزار و ۸۰۰ تومان رسید.

ولی این روند از ابتدای معاملات روز دوشنبه، دچار تغییر جدی شد. در این روز معاملات دلار با قیمت ۲۴ هزار و ۸۰۰ تومان و یورو با قیمت ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان آغاز شد که نشان دهنده افزایش یکباره ۷۰۰ تومانی قیمت دلار و یک هزار و ۷۰۰ تومانی قیمت یورو، نسبت به آخرین قیمت معامله شده روز گذشته بود. البته این قیمتها در روز دوشنبه با مقاومت بازار مواجه شدند افزایش پیدا نکردند. اما از روز سه شنبه با شکسته شدن این مقاومت، با وجود تعطیلی روز چهارشنبه، بازار شاهد رشد قابل توجه قیمتها بود، به نحوی که در آخرین معاملات روز پنجشنبه دلار در قیمت ۲۵ هزار و ۹۰۰ تومان و یورو در قیمت ۳۱ هزار تومان معامله شد.

بر این اساس در هفتهای که گذشت، قیمت دلار در بازار آزاد دامنه نوسان یک هزار و ۸۰۰ تومانی و قیمت یورو هم بازه نوسان دو هزار و ۲۰۰ تومانی را تجربه کرد.

نرخ فروش ارز در صرافیهای بانکی نیز نموداری مشابه را در هفتهای که گذشت تجربه کرد. بر این اساس قیمت فروش دلار و یورو در روز شنبه به ترتیب از ۲۳ هزار و ۷۵۰ تومان و ۲۸ هزار و ۶۰۰ تومان آغاز و در پایان روز یکشنبه تا ۲۳ هزار ۷۰۰ تومان و ۲۸ هزار ۴۵۰ تومان کاهش یافت. اما بعد از توقف قیمت در روز دوشنبه، از روز سهشنبه روند افزایشی آغاز شد و در پایان هفته قیمت دلار به ۲۴ هزار و ۷۰۰ تومان و یورو به ۲۹ هزار و ۹۵۰ تومان رسید.

برای خرید ارز هم در صرافیهای بانکی طی هفته گذشته قیمت دلار بازه ۲۳ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۲۴ هزار و ۲۰۰ تومان را تجربه کرد.

نگاه فعالان بازار ارز به تحولات برجامی

رفتار فعالان بازار ارز در ماههای اخیر نشان داده است شیب نمودار قیمتهای در این بازار بر اساس اخبار پیرامون برجام تنظیم میشود. هر زمان اخبار و تحولاتی رخ دهد که احتمال احیای برجام را تقویت کند، شیب قیمتها نزولی شده و در حالت بالعکس، با افزایش قیمت ارز در بازار مواجه میشویم.

توجه فعالان بازار ارز به برجام درحدی است که دیگر تحولات مهم عرصه اقتصاد را کاملا به حاشیه برده است. بر همین اساس عدم تصویب کلیات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ در جلسه هفته گذشته مجس شورای اسلامی نیز نتوانست تغییر خاصی را در روند معاملات بازار ارز ایجاد کند. این در حالی بود که اگر کلیات لایحه تغییر یافته در کمیسیون تلفیق تصویب میشد، به اعتقاد کارشناسان اقتصادی به دلیل دو مولفه تعیین نرخ ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومانی برای دلار دولتی و همچنین دو برابر شدن نرخ یارانه نقدی، شاخصهای اقتصادی در سال ۱۴۰۰ تحولات بنیادین پیدا میکرد. اما گویا از نگاه فعالان بازار ارز، در حال حاضر هیچ عاملی توان هماوردی با عامل برجام در آینده اقتصاد ایران را ندارد.

بر همین اساس فعالان بازار ارز که در هفته پیشین در پی پیشنهاد برجامی محمدجواد ظریف و همچنین ارائه گزارش عبدالناصر همتی در خصوص افزایش فروش نفت و پیشرفتهایی برای آزادسازی ارزهای بلوکه شده، میل کاهشی پیدا کرده بودند، اما در هفتهای که گذشت به دلیل اتخاذ دو موضع مهم برجامی از سوی ایران و آمریکا، عملکرد خود را در معاملات تغییر دادند.

مهمترین اتفاق رخ داده در خصوص برجام در این هفته اعلام موضع قطعی ایران در موضوع برجام بود. موضعی که به دلیل عهدشکنی طرف آمریکایی و بدعهدی طرف های اروپایی برجام در گذشته، بازگشت به تعهدات برجامی از سوی ایران را موکول به رفع تمامی تحریمهای آمریکایی و راستیآزمایی این مسئله از سوی ایران کرد. این واکنش قاطع از سوی جمهوری اسلامی ایران، در رفع ابهامات و شفاف شدن روند تحولات برای فعالان بازار ارز بسیار موثر بود.

در سوی دیگر نیز رئیس جمهوری آمریکا که دولت آن کشور سابقه عدم اجرای تعهدات برجامی را داراست و از این پیماننامه بینالمللی خارج هم شده است، در روز یکشنبه طی اولین اعلام موضع خود پس از قرار گرفتن در کاخ سفید برای بازگشت این دولت به برجام پیش شرطهایی را مطرح کرد.

این دو موضع گیری سیاسی مهم از سوی دو طرف اصلی مسئله برجام، باعث شد تا فعالان بازار با نگرانی بیشتر، به سرانجام روند احیای برجام بنگرند. نگرانی که تاثیر خود را در افزایش قیمت ارز نشان داد. البته به اعتقاد کارشناسان، همچنان فعالان این بازار در انتظار رسیدن موعد دوم اسفندماه هستند و از انجام معاملات کلان در بازار خودداری میکنند. تاریخی که بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی اگر دولت جدید آمریکا تا آن زمان تحریمهای ظالمانه خود علیه ایران را لغو نکرده باشد، دولت ایران نیز مکلف است اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.

در نتیجه این تحولات کارشناسان اقتصادی روزهای پر التهابی را برای بازار ارز در هفته آینده پیشبینی میکنند. التهابی که بیش از هر عامل دیگری تحت تاثیر اتفاقاتی است که پیرامون موضوع برجام رخ خواهد داد.