شکر کماکان چند نرخی!/ خوداتکایی در تولید محقق می‌شود؟

با وجود پتانسیل خوداتکایی شکر در داخل، اما اتخاذ برخی تصمیمات نادرست و بیتوجهی به امر تولید زمینه را برای واردات و خروج قابل توجه ارز و وابستگی به کشورهای بیگانه فراهم کرده است، درحالی که با حمایت حداقلی از کشاورزان همانند سالهای قبل دروازه های کشور به روی شکر خارجی بسته میشود.

بنابر آمار در سال ۹۶ حدود ۲ میلیون و ۵۰ هزار تن شکر در داخل تولید شد که متاسفانه در سالهای بعد سیاستگذاری نادرست در زمینه قیمتگذاری چغندر موجب شد کشاورزان رغبتی به کشت این محصول نداشته باشند و در نهایت با کاهش تولید، ناچار به تامین نیاز کشور از منابع وارداتی شدیم که مسائل مختلف همچون نوسان نرخ ارز، شرایط تحریم و مشکلات نقل و انتقال ارز هم بازار شکر را تحت تاثیر خود قرارداد.

از ابتدای امسال قیمت شکر چند بار در بازار دچار نوسان شده به طوری که هم اکنون قیمت شکر چند نرخی است که این امر تولیدکنندگان و خانوارها را دچار سردرگمی کرده است که مسئولان ذیربط علت اصلی التهاب بازار شکر را نوسان نرخ ارز، افزایش قیمتهای جهانی و کرایههای حمل و نقل مطرح میکنند که با حمایت از تولید داخل و خوداتکایی در کشور شاهد این التهابات نخواهیم بود.

با وجود انتقاد شدید کشاورزان به نقض قانون خرید تضمینی طی سالهای متمادی، امسال مجلس شورای اسلامی قانون اصلاح خرید تضمینی را به اصلاح رساند تا امنیت غذایی کشور دچار مخاطره نشود و حال با تشکیل شورای قیمتگذاری امیدواریم هر چه سریعتر، نرخهای خرید اصلاح شود تا کشاورزان با افزایش هزینه در مرحله داشت بتوانند تولید بهتری داشته باشند.

حال به سراغ مسئولان ذیربط میرویمتا از آخرینجزئیات بازار شکر، راهکاری رسیدن به خوداتکایی و بینیازی از واردات و تاثیر اصلاح قانون خرید تضمینی بر تولید با خبر شویم:

قیمت شکر به ۱۵ هزار تومان می رسد/ نرخ هر تن شکر در بنادر ۴۰۰ دلار

غلامحسین بهمنی دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر، با اشاره به چند نرخی بودن قیمت شکر در بازار اظهار کرد: هم اکنون بخشی از شکر داخلی با نرخ مصوب ۶ هزار و ۶۵۰ تومان در اختیار خانوار قرار میگیرد.

وی با اشاره به اینکه عمده مصرف شکر صنف و صنعت وارداتی است، افزود: شرکت بازرگانی دولتی هر کیلو شکر را با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان در اختیار صنف و صنعت قرار میدهد، درحالی که قیمت شکر در بازار آزاد کمتر از این نرخ است.

بهمنی قیمت کنونی هر کیلو شکر در بازار آزاد را ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: هرچه به ایام پایانی سال نزدیک میشویم، تولید داخل به اتمام میرسد و عمده شکر توزیعی وارداتی است.

دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر ادامه داد: هم اکنون هر کیلو شکر خام وارداتی در بندر ۱۰ هزار و ۵۰۰ تا ۱۱ هزار تومان تمام میشود که با احتساب هزینه حمل و تصفیه ۱۳ تا ۱۴ هزار تومان تمام میشود، اما به سبب آنکه شکرهای موجود در بازار مربوط با قبل است، با نرخ کمتری عرضه میشود چرا که قیمت تمام شده شکرهای خارجی در بازار کمتر است.

این مقام مسئول با بیان اینکه سالیانه ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن شکر در کشور مورد استفاده قرار میگیرد، گفت: برآوردها حاکی از آن است که امسال یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن شکر در کشور تولید شود که با این وجود یک میلیون تن کسری نیاز کشور باید از طریق واردات تامین شود.

بهمنی با بیان اینکه سال گذشته هر تن شکر ۳۰۰ دلار تحویل بنادر میشد، افزود: در حال حاضر هر تن شکر با نرخ ۴۰۰ تا ۴۲۰ دلار تحویل بنادر میشود که به طبع این موضوع در قیمت تمام شده تولید تاثیر دارد.

دبیر انجمن تصفیه کنندگان شکر درباره آینده بازار شکر گفت: با توجه به افزایش قیمت جهانی و نرخ ارز نیما پیشبینی میشود که قیمت شکر در فصل تابستان همزمان با پیک مصرف به ۱۵ هزار تومان برسد.

التهاب بازار شکر فروکش کرد

قاسمعلی حسنی دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی، با اشاره به اینکه التهاب بازار شکر تا حدی فروکش کرده است، اظهار کرد: طی ماههای اخیر، افزایش چشمگیری در بازار رخ داد که هم اکنون تا حدودی به ثبات رسیده است.

وی با اشاره به اینکه بازرگانی دولتی هر کیلو شکر را با نرخ ۱۱ هزار و ۵۰۰ توزیع میکند، افزود: در حال حاضر هر کیلو شکر در بازار آزاد با نرخ ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان عرضه میشود.

حسنی با اشاره به اینکه کمبودی در عرضه شکر نداریم، بیان کرد: با توجه به واردات شکر با ارز نیما، قیمت شکر به تعادل رسیده است به طوری که در بازار آزاد کمتر از نرخ اعلامی بازرگانی دولتی عرضه میشود.

دبیر کل اتحادیه بنکداران مواد غذایی با اشاره به اینکه قیمت شکر چند نرخی است، گفت: گرچه مسئولان ستاد تنظیم بازار قیمت مصوب هر کیلو شکر را ۶ هزار و ۶۵۰ تومان اعلام میکنند، اما در حقیقت با این نرخ در بازار توزیع نمیشود و نرخ اصلی همان ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان بوده که در بازار آزاد خرید و فروش میشود.

حسنی ادامه داد: زمانی که واردات شکر با ارز آزاد باشد، به دلیل فراوانی کمبودی نداریم.

وی با اشاره به تاثیر گرانی شکر در نرخ قند گفت: در گذشته اختلاف قیمت شکر با قند یک هزار تومان بود، اما هم اکنون به ۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.

خوداتکایی تولید شکر در کشور دست یافتنی است

سید جعفر حسینی مشاور ارشد نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، با اشاره به اینکه امکان خوداتکایی تولید شکر در بازار وجود دارد، اظهار کرد: در سال ۹۶، تولید شکر به ۲ میلیون و ۵۰ هزار تن شکر تولید شد که این امر ظرفیت خوداتکایی در داخل را نشان میدهد.

وی با اشاره به دلایل کاهش تولید شکر در داخل افزود: از سال ۹۶ به بعد، قیمت چغندر قند متناسب با هزینههای واقعی تولید نبود که در نهایت این امرمنجر به کاهش کشت چغندر در سالهای اخیر و گرانی شکر در بازار داخل شد.

حسینی ادامه داد: سیاستگذاری در تولید چغندر قند باید به گونهای باشد که در چند سال بعد دچار آسیب نشویم چرا که به رغم هشدارهای مکرر در ۲ تا ۳ سال اخیر مبنی بر اعلام به موقع قیمت ها، این امر مورد بیتوجهی قرار گرفت که در نهایت با تاخیر در اعلام قیمت، کشاورزان فرصت کشت را از دست دادند و اسیب این موضوع به دولت و مصرفکننده رسید به طوری که با وجود تمامی مشکلات ارزی، ارز قابل توجهی باید به واردات تخصیص داده شود، درحالی که امکان تولید در داخل وجود دارد.

این مقام مسئول با اشاره به واردات بیرویه شکر در برخی سالها بیان کرد: بنابر آمار در برخی سالها، یک میلیون و ۵۰۰ تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن شکر و در برخی سالها تنها ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تن شکر وارد کردیم که با این وجود جای این سوال مطرح است که چرا با وجود امکان خوداتکایی در داخل، ارز قابل توجهی باید به واردات شکر اختصاص یابد؟

وی افزود: شورای قیمتگذاری هر چه سریعتر قیمت چغندر قند بهاره را باید اعلام کند تا کشاورزان فرصت کشت را از دست ندادهاند.

حسینی حداقل قیمت پیشنهادی برای خرید هر کیلو چغندر قند بهاره را یک هزار و ۳۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به هزینههای بالای نهادههای تولید، انتظار میرود که قیمت چغندر قند بهاره حداقل یک هزار و ۳۰۰ تومان اعلام شود تا با استقبال کشاورزان از کشت، تولید چغندر و به طبع شکر به میزان کافی داشته باشیم تا ضمن عایدی کشاورزان برای امرار معاش، چرخ کارخانجات و صنایع شیرینی و شکلات بچرخد.

طی سالهای قبل شورای اقتصاد بنابر مصلحت بودجه، قیمت خرید تضمینی محصولات کشاورزی را اعلام میکرد، اما هم اکنون با تشکیل شورای قیمتگذاری انتظار میرود که هر چه سریعتر قیمتها متناسب با نرخ واقعی اعلام شود تا کشاورزان فرصت کشت را از دست ندهند که مجبور به واردات شکر نشویم.