3 دلیل افزایش نرخ ارز در هفته‌های اخیر

کاهش قیمت در بازار ارز از حدود 30 هزار تومان به 21 هزار تومان کاهش یافت. وقتی دلار وارد کانال 21 هزار تومان شد تصور میشد، بهزودی بهای ارز به زیر 20 هزار تومان خواهد رسید و تا 17 هزار تومان سقوط خواهد کرد.

اما بهیکباره بهای ارز روندی صعودی به خود گرفت و از 21 هزار تومان به دامنه 25 هزار تومان رسید. بررسیها دلایل متعددی را نشان میدهد. یکی از این دلایل، سال نو چینی در 25 بهمن ماه است.

در سالهای اخیر به خاطر محدودیتهای تحریمی ایران نقش چین در تجارت و مبادلات مالی به میزان قابل توجهی رشد داشته است. در هفتههای منتهی به سال نو چینی مبادلات به سمت تسویه بدهیها و مطالبات حرکت کرده و سطح تجارت کاهش مییابد. همین مساله موجب کاهش حجم ورودی ارز از سمت چین و به تبع آن موجب افزایش بهای ارز در بازار شده است.

نکته دیگری که معمولا در این موقع از سال، بازار ارز را تحت تاثیر قرار میدهد، افزایش تقاضای ارز در هفتههای پایانی سال است که معمولا به خاطر تقاضای ارز مسافرتی و ارز مورد نیاز برای خریدهای ارزی شکل میگیرد. ارز مسافرتی از شبکه صرافیهای مجاز یک بار در سال و معادل یورویی 2000 یورو به هر متقاضی پرداخت میشود و امسال سایه این تقاضا در ماههای پایانی سال نمایان شده است. هرچند کرونا تقاضای ارز مسافرتی را کاهش داده، اما خریدهای ارزی همچنان تقاضای کوتاه مدت اما قابل توجهی را در هفتههای پایانی سال شکل میدهد.

دلیل سوم افزایش بهای ارز، از بین رفتن انتظارات کاذب بعد از شکست ترامپ در انتخابات آمریکا است. برخی فعالان اقتصادی و فعالان بازار ارز تصور میکردند با رفتن ترامپ از کاخ سفید تحول سریع و شگرفی در وضعیت تحریمی ایران و نوع رابطه ایران و آمریکا بهوجود خواهد آمد و این تصور غیرواقعی، انتظارات بسیار کاذبی را در بازار ارز بهوجود آورد و باعث تغییر رفتار عرضهکنندگان و متقاضیان ارز در بازار ارز ایران شده بود.

پس از آنکه این فضا و تصورات کاذب آن از بین رفت، رفتار عرضهکنندگان و متقاضیان ارز به حالت قبل بازگشت و همین مساله موجب تغییر منحنی قیمتها در بازار ارز شد.

به نظر میرسد در شرایط فعلی کشور و جهان، بیش از آنکه سیاستهای کشورهای غربی بر نوسانات اقتصادی و ارزی موثر باشد، رفتار دولتمردان و انتظار ارسال علامت مثبت از سوی کشور تحریمکننده موجب بهوجود آمدن امیدها و بیمهای کاذب در فضای اقتصادی کشور میشود و همین نوسانات بسیاری بیشترین تاثیر منفی را در فضای کسب و کار و سرمایهگذاری در اقتصاد بهوجود میآورد، چرا که بلاتکلیفی و شرطی شدن بزرگترین آفت برای شروع هر فعالیت اقتصادی است.