تاثیر بازگشت نفت ایران بر بازار جهانی/ تلاش سعودی‌ها برای به حاشیه‌ راندن بازگشت نفت ایران

فریدون برکشلی درباره احتمال لغو تحریم صادرات نفت ایران با توجه به مذاکرات وین اظهار داشت: واکنش بازار نسبت به مذاکرات وین و احتمال بازگشت جمهوری اسلامی ایران به بازار مثبت بوده البته بازار با اضطراب نتایج را ارزیابی کرده است.

اضطراب بازار از نفت ایران

وی افزود: در واقع بیشتر تحلیلگران، میزان حضور نفت ایران در بازار را بین 900 هزار تا 1 میلیون بشکه در روز ارزیابی میکنند. علت اضطراب بازار، ساختار و ساز و کار صادرات نفتخام ایران است. بخش عمده صادرات ایران کماکان در بازار موسوم به خاکستری صادر میشود، اما ناظران بازار مطمئن هستند که ایران همین حالا هم تقریبا دو برابر ژانویه سال جاری نفتخام وارد بازار کرده است.

تلاش سعودیها برای حاشیهای کردن بازگشت ایران

رئیس مرکز مطالعات انرژی وین درباره واکنش کشورهای تولیدکننده به بازگشت دوباره نفت ایران تصریح کرد: این موضوع مهمی است. در واقع در اجلاس مجازی اول آوریل اوپکپلاس، بازگشت نفت ایران به بازار، موضوع اصلی و سوال کلیدی تحلیلگران و دستاندرکاران بازار بود. وزیر نفت عربستان، بارها مورد این سوال شد و هر بار هم از پاسخ مشخص پرهیز کرد. محمد بن عبدالعزیز گفت که اطلاعات رسمی از ورود ایران به بازار در دسترس نیست. ایرانیها، چیزی نمیگویند. چین هم که ظاهرا مقصد بیشتر صادرات ایران تلقی میشود، ساکت است. بنابراین اوپکپلاس نمیتواند بر اساس فرضیات و حدس و گمان در مورد بازگشت ایران و یا حضور کنونی نفت ایران در بازار نظری داده و یا تصمیمی اتخاذ کند. وی گفته که هرگاه ایران به بازار برگشت، اوپکپلاس تصمیم خواهد گرفت. این تلاش وزیر نفت عربستان، برای حاشیهای کردن بحث بازگشت ایران به بازار، در واقع به التهاب بیشتر دامن زد.

حرف راست را باید از بازار شنید

وی درباره واکنش کشورهایی مثل، روسیه، عربستان و عراق نیز گفت: بازار غالبا میتواند برای مقاطعی سیاسی باشد، اما در نهایت بازار تصمیم میگیرد، در حقیقت، حرف راست را باید از بازار شنید. بازار است که باید قیمت را بپذیرد و برای بشکهها پرداخت کند. بورسها تصمیمگیر و تصمیمسازند. امارات متحده عربی هم، بر همین مبنا مرکز بورس فجیره را راهاندازی کرد. هرچند ایران اولین کشوری بود که برای راهاندازی بورس بینالمللی نفت، اقدام کرد، اما موفق نشد. البته نفت سبک ایران با اورال روسیه و نفت سبک بصره رقابت دارد. اما نفت سنگین ایران برای پالایشگاههای آسیایی، خصوصا هندوستان و چین، مهم است. در هر حال جدالی است که ایران باید در آن ورود کند و برای بازپسگیری سهم خود، بجنگد.

برکشلی درباره اشباع بازار گفت: نفت زیادی در بازار موجود است. تصمیم عربستان مبنی بر افزایش مرحلهای یک میلیون بشکه در روز در اجلاس اول آوریل، بازار را تحتتاثیر قرار داد. قیمتها از خط 70 دلار در هر بشکه، فاصله گرفتند. بازار جهانی نفت، به شدت نسبت به تقاضا، حساس است. هر خبر خوب یا بدی در طرف تقاضا بازار را تحت تاثیر قرار میدهد.

رفتار بازار؛ تحتتاثیر روابط امریکا-چین و شرایط خاورمیانه

وی ادامه داد: در عین حال تحولات طرف تقاضا هم تابعی از شرایط ویروس کرونا قرار دارد. هر خبر مثبتی که نشان از موفقیت در مهار ویروس داشته باشد، به معنای بازگشت اقتصاد جهان به شرایط عادی و در نتیجه تقویت تقاضاست. بنابراین بازار در انتظار نتایج بهبود تقاضای جهانی است. تولید بر تقاضا فزونی دارد. اما بازار چندان به ساختارها اعتماد ندارد. عوامل فراساختاری در حال شکلگیری و فضاسازی هستند. روابط امریکا و چین، شرایط خاورمیانه، شکلگیری بلوکهای ضدچینی، مانند اتحادیه امریکا، ژاپن، استرالیا و هند، موسوم به کواد Quad بازار را به سمت شرایط فراساختاری میکشاند.

قیمت بالای 65 دلار بعید است

رئیس مرکز مطالعات انرژی وین در پیشبینی قیمت نفت با توجه به اوضاع اقتصاد جهان بیان داشت: قیمت تا مرز 70 دلار پیش رفت و در تاریخ 5 مارس برنت، 70 دلار را هم رد کرد، البته با دشواری. گذار راحتی نبود. اما تحلیلگران زیادی، در پیشبینیهای قبلی در مورد طیف قیمت، تجدیدنظر کردند. ما پس از اجلاس اوپکپلاس ژانویه، در مورد طیف قیمتی 60 تا 65 دلار صحبت میکردیم، در فوریه روی 65 دلار تا 70 و به دنبال آن مارس و آوریل را 70 به بالا در نظر گرفتیم. اما حالا کمتر بازارشناسانی هستند که برای متوسط نیمه اول 2021، طیفی بالای 60-65 را تایید کنند.

نفت ایران بی سر و صدا برنمیگردد

وی افزود: همانطور که عرض کردم، عوامل غیرساختاری هم، دست به کارند. اکنون دلار هم تضعیف شده است. قدرت خرید حقیقی هر بشکه نفت امروز نزدیک به 20 درصد زیر قیمت نیمه اول 2020 است. با توجه به آنچه بیان شد، برخلاف نظر محمدبنعبدالعزیز که گفته بود، بازگشت ایران، بیسروصدا و مانند، بازگشت آرام لیبی خواهد بود، فکر میکنم که بازگشت ایران، تصمیم اوپکپلاس برای تجدیدنظر در سقف تولید را طلب خواهد کرد.