کم‌اثرشدن تحریم صادرات نفت به روایت آمارهای اقتصادی

به گزارش روز چهارشنبه، اردیبهشت سال ۹۷ دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا به صورت یک طرفه از برجام خارج و به تدریج تحریمهایی را علیه اقتصاد ایران اعلام کرد.

یکی از مهمترین بخشهایی که مورد هجمه تحریمها قرار گرفت، صنعت نفت بود. ترامپ به طور مشخص اعلام کرد که در تلاش است تا صادرات نفت ایران را به صفر برساند.

وی علاوه بر آنکه تحریم نفتی را حربهای سیاسی علیه ایران میدانست، با این اقدام تلاش کرد تا سهم خود را در صادرات نفت به بازارهای سنتی نفت ایران نیز افزایش دهد.

هر چند که ترامپ هیچگاه نتوانست صادرات نفت کشورمان را صفر کند و صادرات نفت با راهکارهای مختلفی هر چند با سختیها و موانع فراوان ادامه داشت اما کاهش صادرات نفت به طور مستقیم بر رشد اقتصادی ایران اثر گذاشت.

ایران که با رفع تحریمها بعد از برجام بالاترین رشد اقتصادی جهان را به نام خود ثبت کرده بود، با کاهش درآمدهای نفتی و موانع ایجاد شده برای ورود پول به کشور، با کاهش رشد اقتصادی رو به رو شد.

حتی در زمانهایی رشد اقتصادی ایران به دلیل شرایط پیچیده تحریم منفی شد، اما درست در سالی که اغلب کشورهای جهان به دلیل شیوع کرونا با افت رشد اقتصادی همراه شدند، ایران توانست با عبور از شرایط سخت تحریم و کرونا، رشد اقتصادی مثبت را به ثبت برساند.

آنگونه که معاون اول رئیسجمهوری نیز تاکید کرده تلاش کردهایم تا تحریم را خنثی کنیم و اگرچه فروش نفت بسیار کاهش یافت، اما اکنون شرایط بهتر است و بر اوضاع مسلطتر شدهایم و امکان افزایش صادرات نفت تا ۲.۵ میلیون بشکه را پس از رفع تحریم داریم.

آمارهای بانک مرکزی نیز نشان میدهد که در ۹ ماهه سال ۹۹ رشد اقتصادی نسبت به رقم مشابه سال قبل به میزان ۲.۲ درصد افزایش یافته است.

این در شرایطی است که رشد تولید ناخالص داخلی در فصل بهار سال گذشته منفی ۲.۹ درصد بود که این رقم در فصل های تابستان و پاییز به ترتیب به ۵.۲ و ۳.۹ درصد افزایش یافته است.

این اعداد که برای دو فصل پیاپی، رشد اقتصادی مثبت را به ثبت رسانده حاکی از خروج اقتصاد ایران از رکود و آغاز دوره رشد است، اما نکته مهم دیگر در این آمار، افزایش رشد اقتصادی با احتساب نفت در مقایسه با رشد اقتصادی بدون نفت در سال گذشته است.

معاون اول رییس جمهوری با تاکید بر اینکه اقتصاد مقاومتی توانمندی کشور را افزایش داده است، گفت: تا تابستان سال جاری با وجود کرونا و فشار تحریم ها که در نقطه اوج آن قرار داشت براساس گزارش بانک مرکزی رشد اقتصادی کشور با نفت و بدون نفت بالای ۱.۳ تا ۱.۵مثبت شد و رشد کارگاه های بزرگ صنعتی که بالای ۱۰۰ نفر نیرو داشتند به ۱۰.۸ درصد رسید. حتی ریزش شغل و بیکاری که در بهار ۹۸ به نسبت سال قبل از آن به یک میلیون و ۴۰۰ هزار شغل رسیده بود در تابستان سال گذشته در بخش صنعت تقریبا به صفر رسید و بخش صنعت و کشاورزی به عنوان بخش های مولدی براساس جهت گیری های اقتصاد مقاومتی توانستند با وجود فشارها خود را اداره کنند.

در حالی که رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت در فصل بهار سال گذشته معادل منفی ۰.۶ درصد بود، این رقم با در نظر گرفتن نفت، منفی ۲.۹ درصد برآورد شده است.

این اعداد به آن معنا است که در فصل بهار سال ۹۹، فروش نفت ایران همچنان کاهشی بوده و این موضوع بر رشد اقتصادی تاثیر منفی داشته است.

اما ماجرا در فصل تابستان و پاییز متفاوت شده است.

در تابستان رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت به ترتیب ۵.۲ درصد و ۳.۲ درصد اعلام شده است.

در پاییز نیز باز هم رشد اقتصادی با نفت بیشتر از رشد اقتصادی بدون درآمدهای نفتی بوده که نشان میدهد در این مدت صادرات نفت ایران افزایش داشته و بر مولفههای اقتصادی نیز تاثیرگذار بوده است.

بر این اساس اگرچه رشد اقتصادی بدون نفت کشور در ۹ ماهه سال گذشته، معادل ۱.۹ درصد برآورد شده که این رقم با احتساب نفت، ۲.۲ درصد اعلام شده است.

از این ارقام میتوان نتیجه گرفت که ایران توانسته با وجود تداوم تحریمها اما سهم بیشتری از نفت تولیدی خود را صادر کند.

البته پیش از این نیز وزیر نفت و رئیس کل بانک مرکزی از ایجاد گشایشهایی در صادرات نفت و دسترسی به پول آن صحبت کرده بودند.

وزیر نفت در بهمن پارسال در حاشیه مراسم افتتاح بیست و پنجمین نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در این باره گفته بود: صادرات نفت ایران و دسترسی به پول آن در روزهای اخیر به شدت افزایش داشته است.