اقبال شرکت‌های سیمانی با خروج سیمان از نظام قیمت‌گذاری

مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه، در خصوص خروج سیمان از نظام قیمت گذاری دستوری اظهار کرد: در حال حاضر صنعت سیمان جزو صنایعی است که با مازاد عرضه رو به روست. در سالهای اخیر، رشد پایین بودجههای عمرانی که آن هم معمولا محقق نشده، منجر به چنین مازاد عرضهای شده و هزینههای سنگین حمل و نقل نیز، صادرات آن را دشوار کرده است.

او گفت: ظرفیت فعلی تولید انواع سیمان در کشور حدود ۹۰ میلیون تن است و با ۲۰ میلیون تن مازاد عرضه مواجه هستیم و صادرات هم بین ۱۰ تا ۱۷ میلیون تن به کشورهای همسایه تا قبل از ممنوعیتهای اعمالی در کشور عراق به ویژه در شمال عراق انجام میشد.

کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: میانگین نرخ صادرات سیمان بر اساس آخرین گزارشها ۲۲ دلار است . یعنی، نزدیک به ۵۰۰ هزار تومان در هر تن است. نرخ سیمان در بازار داخل تا ۸۰۰ هزار تومان بر تن هم میرسید، ولی نرخهای کارخانه میانگین ۲۵۰ هزار تومان بود که اخیرا با افزایش نرخ به ۳۵۰ هزار تومان رسیده است. این افزایش نرخ، با توجه به هزینههای تولید و تورم ریالی حداقل مقدار ممکن بود. با این حال شرکتهای سیمانی، بورس را به علت رشد سود خالص با اقبال مواجه کرد.

او افزود: البته اخبار افزایش نرخ از قبل منتشر شده بود و در هشت ماه اخیر که بازار با افت شدید مواجه بود، این صنعت در دسته معدود صنایعی بود که با افزایش قیمت سهام به ویژه در زمستان ۹۹ کار خود را به پایان رسانید؛ بنابراین افزایش نرخها به نوعی در قیمتهای فعلی شرکتها لحاظ شده است.

قلی پور در خصوص تناسب نرخ سیمان با آهن گفت: سیمان با توجه به هزینههای حمل و نقل، صنعتی منطقهای است و تجارت جهانی آن کمتر از ۵ درصد تولید سیمان است، چرا که هزینه حمل و نقل در مقاصد طولانی تا چند برابر نرخ آهن برای هر تن است. از سوی دیگر در بسیاری از صنایع، سیمان کالای جانشین برای فولاد است و به همین دلیل قیمت آن با نرخ آهن متناسب است و معمولا یک دهم فولاد قیمت میخورد.

او بیان کرد: در ایران با توجه به مازاد عرضه در صنعت، این نسبت با لحاظ قیمتهای مصرف کننده (نه درب کارخانه) کمتر از ۵ درصد است و به همین دلیل سازندگان در صنایع ساختمانی سراغ ابنیه با اسکلت بتنی و سایر محصولات بتن رفتهاند. در کل صنعت سیمان از نظر عرضه وضعیت خوبی دارد، ولی تقاضا به علت محدودیتهای بودجه عمرانی و همچنین رشد پایین تولید ناخالص اقتصادی مناسب نیست.

کارشناس بازار سرمایه افزود: سیمان در کنار فولاد از محصولات استراتژیک کشور است و امید میرود وضعیت اقتصادی کشور به بهبود رسد و برای ظرفیت ایجاد شده در کشور تقاضا نیز به وجود آید به ویژه با توجه به قیمت فروش خوب قیر در بازارهای جهانی، میتوان از سیمان به عنوان جانشین قیر در راه سازی استفاده کرد.

قلی پور در رابطه با عدم تاثیر قیمت کارخانه بر بازار اظهار کرد: رشد قیمت کارخانه تاثیری در بازار نخواهد داشت، زیرا مصرفکننده بخش خصوصی با نرخ بیشتر در بازار آزاد مواجه شده بود و این افزایش نرخ حاشیه سود واسطهها را کمتر میکند. اما برای مصرف کننده دولتی که عمدتا پروژههای عمرانی را شامل میشود، منجر به افزایش هزینهها میشود و کسری بودجه عمرانی را بیشتر میکند. در کل آزادسازی قیمتها در هر صنعتی به نفع اقتصاد کشور است و بهتر است سیاستهای حمایتی دولت برای مصرف کننده از جیب تولیدکننده نباشد و یارانه مستقیم به مصرف کننده تخصیص یابد.

کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، قبلا نظام قیمتگذاری سیمان چگونه بوده است و در حال حاضر که آزاد شده است چگونه است؟، گفت: به استثنای دورهای در سال ۱۳۹۰ که سیمان در بورس کالا عرضه شد، سیمان از محصولات حمایتی با نرخ گذاری دولتی بود. به این ترتیب که نرخها از سوی وزارت صمت تعیین و هر از چندگاهی تعدیل میشد.

او بیان کرد: در حال حاضر هم همین وضعیت وجود دارد، ولی نرخهای جدید اعلام شده به شرکتها که برای سیمان تیپ دو فلهای ۳۰۰ هزار تومان و سیمان پاکتی ۴۲۰ هزار تومان در تن است و رشدی تقریبا ۵۰ درصدی نسبت به قبل دارد.

قلی پور در خصوص عرضه سیمان در بورس کالا اظهار کرد: اتفاق جدید صورت گرفته، اجازه عرضه در بورس کالاست که در این صورت نرخ تعیین شده بر اساس عرضه و تقاضا در بورس کالا برای میزان عرضه شده، مبنای نرخ فروش محصولات در خارج از بورس کالا نیز میتواند بشود، البته انتظار میرود با توجه به ذی نفع بودن دولت در نرخ سیمان به واسطه پروژههای عمرانی، همچنان شاهد نوعی نرخهای ترجیحی باشیم.

کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، چه نهادی از سودی که تا الان بابت اختلاف قیمت بازار و کارخانه به دست آمده، بهرهمند شده است؟، تشریح کرد: واسطه گری و توزیع بخشی از هر صنعت است، ولی چیزی که غیر عادی است، حاشیه سود بالا برای واسطه گری(دلالی) است، حاشیه سودی که بعضا از حاشیه سود خالص تولیدکننده هم بالاتر است.

او بیان کرد: با افزایش نرخ سیمان، بخشی از این حاشیه سودغیر عادی واسطهها و توزیع کنندگان کم شد و با آزادسازی کامل نرخ محصولات، این حاشیه سود معقولتر خواهد شد و در حالت ایده آل به کمتر از ۱۰ درصد خواهد رسید؛ یعنی اختلاف قیمت ۱۰ درصدی کارخانه با قیمت مصرف کننده نهایی معقول و بیشتر از آن برداشت از سهم تولید کننده و واریز به جیب واسطه است.

کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در این محاسبات هزینه حمل در نظر گرفته نشده است و به طور متوسط هزینه حمل ۳ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر تن/کیلومتر باید اضافه شود.

قلی پور در پایان در خصوص تاثیر حذف نظام قیمتگذاری بر روند سهام سیمانیها اظهار کرد: بازار پیش تر، این افزایش نرخها را پیش خور کرده بود. با این حال چند روزی سهام برخی شرکتها مثبت شدند. پی به ای صنعت سیمان در حال حاضر ۱۵ است و پی به ای تحلیلی با سود ۱۴۰۰ به حدود ۹ میرسد که با در نظر گرفتن سود تقسیمی این شرکتها، قیمت فعلی سهام شرکتهای سیمانی منطقی است.