آمادگی ایران برای فروش سریع نفت

با ادامه مذاکرات هستهای میان ایران و طرفهای بینالمللی خود بر سر بازیابی توافق هستهای و لغو تحریمها علیه ایران، اساندپی گلوبال پلتس در گزارشی به نقل از شرکت اطلاعات بازار کپلر میگوید که ایران میزان نفت انبار شده خود در نفتکشها و روی آب را به ۳۲ میلیون بشکه رسانده است که این رقم در ابتدای ماه مه ۳۴ میلیون بشکه بوده یعنی بالاترین میزان انبار نفت روی آب توسط ایران در ۱۳ ماه اخیر. البته این گزارش عنوان میکند که تنها دلیل چنین اقدامی از سوی ایران آمادگی بیشتر برای عرضه سریعتر نفت خود در بازارهای بینالمللی رسمی نیست، بلکه بخشی از آن نیز به افزایش فروش کنونی طلای سیاه از سوی تهران مرتبط است.

با توجه به استقرار این نفتکشها در نزدیکی سواحل ایران و همچنین سواحل کشورهایی مانند مالزی و اندونزی، به نظر میرسد که این تانکرها در پروسه دور زدن تحریم نیز مشارکت میکنند و در این نقاط با انجام روش انتقال نفت کشتی به کشتی، به عرضه نفت ایران کمک میکنند. از سوی دیگر بازار با تعدیل انتظارات درباره بازگشت زودهنگام جریان نفت ایران روبهرو شده است که بدبینیها در این باره منجر به افزایش قیمت نفت خام در روزهای جمعه و دوشنبه شد. همچنین کامرز بانک آلمان و بانکهای والاستریتی گلدمن ساکس و سیتیگروپ طی چند روز اخیر در گزارشها و یادداشتهای خود تردیدهایی را درباره بازگشت سریع و کامل نفت ایران به بازار رسمی مطرح کردهاند. روند بازار در روزهای اخیر به طور کل نشان داده است که بازار نفت به دقت جریان مذاکرات وین را در نظر دارد و تاثیر زیادی از آن میپذیرد.

ایران ذخیرهسازی شناور خود را افزایش داده است

اساندپی گلوبال پلتس (SP Global Platts) به نقل از منابع بازرگانی و حمل و نقل میگوید که ایران شروع به ذخیرهسازی نفت خام خود بر روی آب کرده است. این منابع روز ۲۴ ماه مه به پلتس گفتند احتمال دستیابی به توافق هستهای وجود دارد و این کار به ایران امکان میدهد تا هر چه سریعتر سهم بازار نفت از دست رفته خود را باز پس بگیرد. به نظر میرسد در حالی که تیم مذاکرهکننده ایران این هفته در پنجمین دور مذاکرات ایران به صورت مستقیم با قدرتهای بینالمللی و به صورت غیرمستقیم با ایالات متحده به مذاکرات خود ادامه میدهد، در صنعت نفت ایران افزایش تولید و صادرات کلید خورده است. بر اساس گزارشهای منتشر شده به نظر میرسد میزان نفتی که به صورت شناور انبار شده، از اواسط ژانویه و با روی کار آمدن جو بایدن تاکنون بیش از دو برابر شده است. بر اساس برآوردهای شرکت اطلاعات بازار کپلر (Kpler)، نفتکشهای ایرانی در روز ۲۴ ماه مه حدود ۳۲ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی را در سطح دریا نگهداری میکردند. کپلر میگوید که ایران در روز ۳ ماه مه ۳۴ میلیون بشکه نفت خام روی آب انبار کرده بوده که بالاترین میزان آن در ۱۳ ماه اخیر بوده است. طبق برآورد مستقل اساندپی گلوبال پلتس، در اواسط سال ۲۰۱۹ به علت بازگشت تحریمهای ایالات متحده وکمبود خریدار، ایران با ۶۰ میلیون بشکه ذخیرهسازی کرده روی آب بالاترین رقم خود در این زمینه را ثبت کرده است.

گزارش جدید کپلر در حالی منتشر میشود که صادرات ایران در ماههای اخیر دوباره افزایش یافته و به گفته منابع بازار، چین به عنوان خریدار ویژه نفت ایران اشتیاق زیادی به نفت پرتخفیف ایران نشان داده است.

ذخایر تانکرهای ایران روی آب شامل نفت خام و میعانات گازی است و گریدهای صادراتی اصلی ایران مانند نفت سبک و سنگین ایران، گرید مخلوط فروزان، سروش و میعانات گازی پارس جنوبی بخش عمده این ذخایر را تشکیل دادهاند. پلتس مدعی شده است که این نفتکشها در خاورمیانه و آسیا پراکندهاند و بیشتر آنها در سواحل ایران، مالزی، چین، اندونزی و امارات شناور هستند. همچنین این گزارش عنوان میکند که ایران برای فروش نفت خود در بنادر خلیج فارس و مناطقی از جنوب شرق آسیا و در اطراف اندونزی و مالزی از روش انتقال کشتی به کشتی برای فروش نفت خود استفاده میکند. در طی این روند ایران با استفاده از کشتیهای سوخترسان، نفت خود را به این مناطق حمل کرده و سپس آن را به کشتیهای کوچکتری منتقل میکند که در آنها از ایران به عنوان مبدأ نام برده نشده است. ایران تحت تحریمهای قبلی غرب در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ و تحریمهای کنونی که از ۲۰۱۸ علیه صنعت نفتش پا گرفتند، همواره برای ذخیرهسازی به روش ذخیرهسازی شناور تکیه کرده است.

بازار جهانی طلای سیاه منتظر نتیجه مذاکرات هستهای

با وجود امیدواریهای فراوانی که برای لغو تحریمها و بازگشت جریان نفت ایران به بازارهای رسمی وجود دارد، بازار نفت طی جلسات اخیر معاملاتی خود تغییر مسیر داده و به نظر میرسد معاملهگران و دیگر بازیگران بازار، چندان به بازگشت سریع نفت ایران خوشبین نیستند. در واقع قیمت شاخصهای بینالمللی نفت خام در روز سهشنبه با اندکی عقبنشینی قیمتی مواجه شد اما کماکان در نزدیکی اوج هفتگی خود قرار دارد. طی دو جلسه پیشین معاملاتی یعنی در روزهای دوشنبه و جمعه مجموعا بهای شاخص نفتی وستتگزاس اینترمدییت بیش از ۶ درصد افزایش یافت و به بالای ۶۶ دلار در هر بشکه رسید. دلیل این افزایش قیمت که شامل شاخص نفتی برنت هم شد، تعدیل انتظارات سرمایهگذاران درباره بازگشت زودهنگام طلای سیاه ایران به بازارهای بینالمللی بود.

طی روزهای اخیر بازار نفت همواره تحت تاثیر احتمال بازگشت عرضه ایران نوسان قیمتی داشته که در ابتدا روندی کاهشی داشت و در دو جلسه گذشته معاملات بازار نفت تغییر فاز داد و با تعدیل انتظارات روندی افزایشی در پیش گرفت. به هر روی مذاکرات ایران با قدرتهای بینالمللی کماکان ادامه دارد و خوشبینیهایی نیز کماکان به چشم میآید، اما اظهارات اخیر مقامات ارشد ایران از یکسو و آنتونی بلینکن وزیر خارجه ایالات متحده از سوی دیگر به تردیدها دامن زدند. به نظر میرسد کماکان اختلافات میان طرفین پابرجاست و شاید روند مذاکرات طولانیتر از آنچه تصور میشد، به پیش رود.

بدبینی بانکهای بزرگ به بازگشت زودهنگام عرضه ایران

کامرز بانک آلمان (Commerzbank) در یادداشت اخیر خود عنوان کرده است: «به نظر میرسد که بازار دیگر انتظار ندارد که توافق هستهای میان ایران و ایالات متحده در آیندهای نزدیک به دست بیاید یا صادرات نفت ایران بهسرعت به بازار برگردد.» پیشتر بانکهای گلدمنساکس و سیتیگروپ نیز نسبت به بازگشت زودهنگام جریان نفت ایران ابراز تردید کرده بودند. بلومبرگ نیز گزارش کرده است که با احتمال عرضه بیشتر نفت خام از سوی ایران تخفیف شاخص نفتی WTI آمریکا نسبت به شاخص برنت شدیدا کاهش یافته و فاصله قیمتی این دو شاخص به کمترین میزان خود از ماه نوامبر تاکنون رسیده است. با این حال پدیده وارونگی نیز در همین شرایط خود را نشان داده و بهای قراردادهای نزدیک شاخص نفتی وستتگزاس در قراردادهای نزدیکتر، از بهای قراردادهای دورتر پیشی گرفته است که سیگنالی از احتمال افزایش عرضه نفت در ماههای دورتر در بازار نفت خام است. قیمت شاخص نفتی وست تگزاس اینترمدییت تا لحظه تنظیم این گزارش در ساعت ۱۶ روز سهشنبه به وقت تهران، با اندکی کاهش نسبت به روز پیش به ۶۰/ ۶۵ دلار رسیده است که نمایانگر عقبنشینی ۴۵ سنتی این شاخص نسبت به روز پیشین خود است. همچنین هر بشکه نفت خام برنت نیز تنها با ۱۸ سنت کاهش نسبت به روز قبل به قیمت ۲۸/ ۶۸ دلار معامله شد که نشانگر عقبنشینی تنها ۲۵/ ۰ درصدی این شاخص است.