سهم افزایش صادرات نفت ایران در رشد اقتصادی سال ۹۹

به گزارش روز پنجشنبه، رشد اقتصادی مهمترین مولفه برای شناخت وضعیت اقتصادی یک کشور است. این مولفه نشان میدهد که هر کدام از بخشهای کشور چه سهمی در افزایش تولید ناخالص داخلی داشتهاند.

از همین رو، در ایران که نفت بخش بزرگی از فعالیتهای اقتصادی را به خود اختصاص داده، رشد اقتصادی همواره به ۲ صورت رشد اقتصادی با احتساب نفت و رشد اقتصادی بدون احتساب نفت منتشر میشود.

در واقع هر زمان که ایران تولید و صادرات بیشتر نفت و گاز را داشته، رشد اقتصادی نیز جهش داشته و هر زمان که صادرات پایین آمده، تولید ناخالص داخلی نیز با کاهش چشمگیری همراه بوده است.

به طور مثال، بعد از اجرای برجام اگرچه تمام بخشهای اقتصادی با رفع تحریمها توانستند، تولید خود را افزایش دهند اما نقش صنعت نفت در این زمینه بسیار بیشتر بود. تا آنجا که در سال ۹۵، بعد از اجرای برجام رشد اقتصادی بدون نفت اگرچه مثبت شد و به ۳.۳ درصد رسید اما بزرگترین اتفاق در نفت رخ داد.

رشد اقتصادی سال ۹۵ با احتساب نفت ۱۲.۵ درصد بود که نشان میدهد افزایش صادرات نفت نقش مهمی در افزایش تولید ناخالص داخلی ایران بعد از برجام داشته است.

البته این روند با خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ کندتر شد و محدودیت صادرات نفت آنچنان بالا گرفت که درسال ۹۸، نفت نه تنها نقش مثبتی در رشد اقتصادی نداشت بلکه آن را کاهش داد.

رشد اقتصادی در سال ۹۸ بدون احتساب نفت ۱.۱ درصد بود اما همین رشد با در نظر گرفتن نفت، منفی ۶.۵ درصد اعلام شد.

در پایان سال ۹۸، البته علاوه بر تحریم، مهمان ناخوانده دیگری نیز به اقتصاد ایران تحمیل شد و فعالیتهای اقتصادی را کاهش داد. این موضوع نه در ایران که در تمام جهان، رشد اقتصادی را با کاهش رو به رو کرد. ایران سال ۹۹ را با رشد اقتصادی منفی ۲.۵ درصد با احتساب نفت در فصل بهار آغاز کرد.

رشد اقتصادی منفی البته در تابستان تکرار نشد و تابستان این رشد به ۵.۴ درصد رسید. موضوع مهم آن است که در تمام فصلهای سال ۹۹ به جز فصل بهار، رشد اقتصادی با نفت از رشد اقتصادی بدون نفت بیشتر بوده است.

این اعداد نشان میدهد که ایران در سال گذشته توانسته صادرات بخش نفت خود شامل نفت خام، میعانات گازی، فرآوردههای نفتی و گاز را حتی با وجود تحریمهای حداکثری آمریکا افزایش دهد که تاثیر مستقیمی بر رشد اقتصادی داشته است.

بررسیها نشان میدهد سهم نفت در رشد اقتصادی نیز در سال گذشته روندی افزایشی داشته و در حالی که در سال ۹۸، این عدد منفی ۷.۴ درصد بوده، در زمستان سال ۹۹ به ۴.۵ درصد رسیده است.

در مجموع نفت در رشد اقتصادی سال گذشته ایران سهمی ۱.۴ درصدی داشته است و به تنهایی رشد تولید ناخالص گروه نفت در سال گذشته، ۱۱.۲ درصد برآورد میشود.

در این شرایط، ایران توانست سال گذشته رشد اقتصادی ۳.۶ درصدی را با احتساب نفت به دست بیاورد. آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد رشد اقتصادی ۷.۷ درصد در زمستان بوده است. درست در شرایطی که رئیس کل سابق بانک مرکزی و وزیر نفت ایران از افزایش صادرات نفت و امکان دسترسی به پول آن صحبت کرده بودند.

رشد اقتصادی همچنین در سال گذشته بدون نفت ۲.۵ درصد عنوان شده است.

 ایران در حالی توانست رشد اقتصادی خود را مثبت کند که در سال گذشته اغلب کشورهای جهان رشد اقتصادی منفی تجربه کردند و در مجموع رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی منفی ۴ درصد عنوان شد.

یکی از مهمترین بخشهایی که در ایجاد رشد اقتصادی موثر بوده، افزایش صادرات فرآوردههای نفتی است. این در شرایطی است که ایران تا پیش از این واردکننده برخی فرآوردهها مانند بنزین بود اما اکنون توانسته صادرکننده این محصول نه در منطقه خاورمیانه که در جهان باشد. سال گذشته ایران محمولههای بنزین خود را تا آمریکای جنوبی نیز صادرکرد.