فراهم‌سازی زمینه برای ورود بخش خصوصی به صنعت پتروشیمی

صالحی گفت: عصر نفت به پایان رسیده و اقتصاد کشور باید به سمت صنایع جدید و هوشمند حرکت کند. از طرفی بخش پتروشیمی در اکوسیستم اقتصاد کشور سهم بالایی دارد و میتوانیم با توجه به دانش و فناوری، سرمایهگذاری و توان بخش خصوصی سهم این حوزه را در اقتصاد کشور بالاتر ببریم.

بعد از آن فریال عبداللهی، معاون مدیریت برنامهریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی گزارشی درباره صنعت پتروشیمی و برنامه توسعه و نقشه راه این صنعت ارائه داد که وضعیت میزان سوخت و خوراک پتروشیمی در سال گذشته ۴۰ میلیون تن بود که ۸۴ میلیون تن ظرفیت دارد و ۳۴ میلیون تن محصول نهایی تولید کرد که ۱۴ میلیارد دلار ارزش دارد. ۷۱ درصد از این ظرفیت صادرشده و ۲۹ درصد به مصرف داخلی رسیده است. سهم مصرف گاز طبیعی سوخت و خوراک در صنعت پتروشیمی در سال گذشته ۷/ ۸ درصد گاز تولیدی بوده است. مصرف گاز طبیعی در کشور ۷۱۷ میلیون مترمکعب در روز است و ۴/ ۴۶ درصد گاز در مصارف خانگی استفاده میشود.او ادامه داد: محصولات پتروشیمی در گروههای پلیمری، هیدروکربوری، آروماتیکها و کودهای شیمیایی تولید میشود. ۶۱ میلیون تن سال ۱۳۹۹ محصول تولیدشده است که در مقایسه با سال قبل آن روند افزایشی بود.حمیدرضا صالحی اما گفت: ما کشوری هستیم با منابع محدود ولی در برنامهریزی اقتصادی به این محدودیتها توجه نمیشود. باید آمایش سرزمین در اولویت همه برنامهها قرار گیرد. باید زمینه را برای سرمایهگذاری در طرحهای صنعتی فراهم کرد و از این بسترها برای رشد اقتصاد کشور بهره برد؛ در تمام اینها باید برای ورود بخش خصوصی واقعی به اقتصاد فکر و برنامه اساسی ارائه داد.

در ادامه عبداللهی گفت: یافتههای مطالعات ما را به سمت تکمیل زنجیره ارزش پیش برده است. نیاز است سبد محصولات پایه پتروشیمی متنوعتر شود. بعد از آن آرش نجفی، نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: اگر میخواهیم صنعت پتروشیمی توسعهیافتهای داشته باشیم باید شرکای خارجی، سرمایه بالا و فناوری هایتک داشته باشیم. باید مطالبهگری کنیم. مثلا در بازار پتروشیمی میبینیم که وضعیت چین دقیقا عکس ماست، یعنی بازار، سرمایه و سرمایه دارد ولی خوراک ندارد. باید در روابط اقتصادی سیاستگذاریها تغییر کند و نگاهها اصلاح شود. یا آمریکا برعکس بازار ندارد. باید بازارها عارضهیابی شود و الگوی توسعه خوبی استخراج شود.

بعد از آن بار دیگر صالحی تاکید کرد: باید الزامات اقتصاد جهانی را بپذیریم وگرنه عمل کردن بهصورت جزیرهای مشکل ما را حل نمیکند؛ باید شرایط واقعی اقتصاد جهانی را در نظر گفت.

در ادامه فریبرز کریمایی، قائممقام دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایان پتروشیمی گفت: صنعت پتروشیمی با مشکلاتی روبهروست که باید مورد توجه قرار گیرد؛ در حال حاضر ما بازار هند را در حوزه پتروشیمی از دست دادهایم یا قیمت اتانول در سال گذشته پایین آمده بود، اگرچه الان شرایط تا حدودی تغییر کرده است.او ادامه داد: در دوره تحریم این صنعت خیلی به اقتصاد کلان کشور کمک کرد؛ حدود ۲۱ میلیارد دلار از ابتدای سیاست ارزی کشور یعنی از اواخر اردیبهشت ۹۷ تا به امروز پتروشیمی به سامانه نیما ارز وارد کرده است.

کریمایی در ادامه گفت: جهش دوم توسعه پتروشیمی ادامه برنامههای قبلی است. باید در ادامه روی جهش سوم که جهش سختی است، متمرکز شویم. اما متاسفانه استراتژی کلان نداریم که طبق آن خطمشی سیاستگذاری تهیه شود. این صنعت برای توسعه خود حدود ۲۲ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد؛ باوجود تحریمها و توان کم بخش خصوصی چه راهی در پیش پای این صنعت است؟ در حوزه فاینانس مشکل داریم و از طرفی رگولاتوری نداریم. در این شرایط سرمایهگذار خارجی چگونه وارد عمل شود؟

کریمایی تاکید کرد: باید تحریم برداشته شود تا کار کنیم. ما ۳۰ سال است که از اقتصاد خصوصی میگوییم و الان بعد از سه دهه شرایط اقتصاد کشور بدتر شده است؛ دولت بزرگتر شده، تحریمها بیشتر شده است. باید بتوانیم از امکانات دنیا بهره بگیریم و باید در جهت رفع این مشکلات گام اساسی برداشته شود.

او ادامه داد: نباید مجلس بهراحتی بتواند قوانین بالادستی را تغییر دهد؛ توسعه زیرساختهای لجستیکی و تولید خوراک در اولویت باشد. برای توسعه متوازن فکری اساسی بشود و باید توسعه حوزههای پتروشیمی همزمان اتفاق بیفتد.

نجفی در ادامه این نشست گفت: برخی از موفقیت اقتصاد و صنعت در کشور میگویند ولی شاخصها چیز دیگر میگوید. در ۳۰ سال ارزش پول چنان سقوط کرد که باورکردنی نیست؛ اگر به این شرایط توجه نشود، ما به فقری میرسیم که قابل جبران نیست. باید توافق کنیم نقشه راه اقتصادی تدوین شود و در این مسیر مطالبهگری حرف اول را بزند.

نجفی تاکید کرد: ما میتوانیم در این مسیر از مشاور خارجی بهره بگیریم. باید صنعت پتروشیمی که توان مالی دارد، شرایط را واقعی ببیند نه اینکه وضع فعلی دیده شود. مطالبهگری تنها راه ماست.

بعد از آن مسعود سایهبان، رئیس امور تحقیقات بازار از مدیریت برنامهریزی و توسعه هم گفت: توسعه در حوزه کند است و از طرفی در طول مسیر با مستهلک شدن دستگاهها، واحدها با کمبود کاهش تولید مواجه خواهند شد، برای همین در حوزه سرمایهگذاری باید به هزینه استهلاک هم توجه شود که حدود ۴ میلیارد برای این مساله نیاز است.غلامحسین حسنتاش، کارشناسارشد انرژی هم گفت: فکر میکنم مشکل اصلی صنعت پتروشیمی در جای دیگر است. دولت در ایران هلدینگ بزرگ است و سیاستگذاری تحتالشعاع بنگاهداری قرارگرفته است. مثلا آقای زنگنه در طول حضورش در وزارت نفت میخواست سهام خلیجفارس را به وزارت نفت برگرداند. شرکت، بنگاه است و ما باید در حوزه پتروشیمی بهجای شرکت ملی پتروشیمی، سازمان داشته باشیم تا کار سیاستگذاری انجام دهد.

در ادامه نشست فریدون اسعدی، عضو کمیسیون انرژی اتاق ایران پیشنهاد داد خواسته بخش خصوصی و کمیسیون انرژی اتاق ایران در مباحث پتروشیمی بهصورت مطالعه و کارشناسی شود. این کار را کمیسیون میتواند با همکاری مرکز پژوهشهای اتاق ایران انجام دهد و باید نظر ذینفعها در این مطالعه دیده شود.

در پایان صالحی تاکید کرد: باید سازوکار حضور جدی سرمایهگذار بخش خصوصی در آینده پتروشیمی مشخص شود تا زمینه فعالیت آنها روشنتر باشد.