دژپسند: قطع وابستگی بودجه به نفت بدون کنترل هزینه ها خیال خام است

فرهاد دژپسند وزیر امور اقتصاد و دارایی در اختتامیه همایش نقد و بررسی قانون مالیات بر عایدی سرمایه گفت: در سال گذشته که کشور درگیر جنگ اقتصادی و فراگیری کرونا بود، سازمان امور مالیاتی توانست فراتر از آنچه که در قانون تعیین شده بود را بدون افشار بر اقشار ضعیف محقق کند.

وی افزود: امروز به نقطهای رسیدیم که بسیاری از مودیان خود در موعد مقرر مالیات را پرداخت میکنند و مالیات را نه به عنوان زهر بکله شفا بخش میبینند.

دژپسند گفت: ما تمایل داشتیم که مالیات بر عایدی سرمایه را به عنوان یک طرح جامعتر ارائه کنیم اما متاسفانه به بودجه سال 1400 برخورد کرد که در نتیجه عملا از دستور کار دولت خارج شد اما امیدوار هستیم که در ابتدای دولت سیزدهم از دولت به مجلس برود.

وی با بیان اینکه ما باید با بسیج امکانات باید این طرح را به حداکثر کمال برسانیم، گفت: ما باید به بحث اجرایی بودن این پایه مالیاتی بپردازیم. این مفهومی است که در 170 کشورها پذیرفته شده و ما باید آن را به گونهای به قانون تبدیل کنیم که قابلیت اجرا داشته باشد. برخی انتقاداتی که به این لایحه وارد میشود کاملا وارد است اما برخی دیگر ناشی از اعتیاد به نفت است.

وزیر اقتصاد ادامه داد: برخی میگویند اگر ما نفت نداشته باشیم چگونه میخواهیم تامین مالی کنیم؟ این موضوع درست است چرا که تا امروز هر اتفاقی که رخ میداد با استفاده از منابع نفتی آن را حل میکردیم. تجربه سال 99 بسیار ارزشمند است و بخش پایین از منابع در این سال از طریق نفت انجام شد.

اگر نخواهیم وابسته به نفت باشیم، باید از مالیات استفاده کنیم و یکی از راهکارها افزایش پایههای مالیاتی است و راهکار دیگر کاهش معافیتهای مالیاتی است که بسیاری از آنها ناشی از همان فرهنگ نفتی است. در حال حاضر 40 درصد از GDP کشور معاف از مالیات است که باید به صورت هوشمند با آن برخورد کرد.

وی افزود: بخش دیگری از کار تعیین ساز و کارهای مناسب برای شناسایی مودیان است که تلاش شد با اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم که در همان لایحه که بر روی آن کار شد پرداخته شده است. ما در آن لایحه به تمامی این موارد پرداختهایم. در بحث مالیاتی نمیتوانیم سطحینگری کنیم و در اجرای طرحهای مالیاتی، پیش آگاهی عنصر مهمی است که ما در آن طرح دیدهایم.

دژپسند با تاکید بر اینکه کشورهای زیادی از مالیات بر عایدی سرمایه استفاده میکنند، گفت: این مسئله نشان دهنده یک تجربه مناسب در دنیا است اما این بدین معنا نیست که ما آن را به صورت سطحی اجرا کنیم و باید گستردگی آن را در شرایط کشور ما در نظر بگیریم تا به کسی ظلم نشود. این در واقع همان ظرافت قانون نویسی است.

تعیین نرخ بر اساس قانون به عهده قانونگذار است اما میتوان نرخ آن را برای شرایط مختلف با نرخهای مختلف تعیین کرد. در تدوین این طرح باید زمان لازم گذاشته شود و دقت لازم صورت بگیرد و نباید عجلهای رخ دهد چرا که خیلیها در کمین این هستند تا این قوانین مالیاتی در اجرا شکست بخورند تا پرونده آنها را برای همیشه ببندند.

وی گفت: پیشنها ما این است که مجلس صبر کند تا لایحهای که در دولت تدوین شده به مجلس برسد و با یک فوریت در مجلس بررسی شود چراکه جامعیت آن میتواند در اجرا کمک کننده باشد.

وزیر اقتصاد با تاکید بر ضرورت حرکت به سوی جدا شدن بودجه از نفت گفت: ما برای وصول معوقات مالیاتی باید اهتمام داشته باشیم اما این کار کافی نیست. ما باید پایههای مالیاتی جدید را دنبال کنیم اما این نیز خیال خام است که هزینهها را رها کنیم و در کنار آن وابستگی بودجه به نفت را نداشته باشیم.

وی افزود: باید با یک اراده قوی هزینههای دولت را مهار کنیم. هر وقت که از این موضوع صحبت میشود به سراغ قوه مجریه میرویم در صورتی که اینطور نیست و باید در موارد دیگر نیز مراقبت کرد. دولت سیزدهم میتواند بودجه ریزی بر مبنای صفر را ترجمه کند؛ ما نیاز به یک جراحی و اصلاح داریم.

دژپسند گفت: در گذشته هم گفته ام که ما نیازمند یک جهاد در مدیریت هزینه هستیم و یک اصلاح درستی صورت بگیرد. در صورتی که این موارد رعایت شود ما میتوانیم یک نظام بودجهریزی مدرن مبتنی بر مالیات داشته باشیم.