خسارت ۹۰۰ میلیارد تومانی از محل دورریز ضایعات ماهی قزل‌آلا

عیسی گلشاهی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود:​ حدودا 20 درصد از حجم تولید ماهی قزلآلا در کشورمان در واحدهای فراوری مورد استفاده قرار میگیرد که فراوریهای صنعتی روی آن اعمال میشود.
وی گفت: روی هم رفته تمام ماهی قزلآلا امکان مصرف انسانی ندارد و به همین جهت مقداری از آن دور ریز و ضایعات میشود که میزان کل دورریز و ضایعات ماهی قزلآلا در کل کشور را میتوان حدود 17 تا 23 درصد از حجم یک ماهی قزل آلا عنوان کرد.
سرپرست معاونت توسعه آبزی پروری شیلات ادامه داد: ارزش اقتصادی مواد دور ریز ماهی قزل آلا برابر است با هر کیلو 500 الی هزار تومان که البته آن هم بستگی به نوع ضایعات ماهی دارد، اما ارزش اقتصادی ایجاد شده بر مبنای ارزش مواد تولیدی ماهی چیزی معادل 5 الی 6 هزار تومان است که روی هم رفته چیزی حدود 180 میلیارد تومان در سال حاصل از دور ریزهای مواد اولیه و پنج برابر این رقم یعنی حدود 900 میلیارد تومان را هم میتوان به عنوان ارزش محصول استحصال شدهای که قابلیت ورود به چرخه تولید داشته باشد عنوان کرد البته این رقم فقط در مورد ماهی قزلآلا صادق است و در کنار این ماهی، ماهیهای پرورشی دیگری هم در کشور وجود دارد.
آقای گلشاهی دلیل اینکه دور ریزهای ماهی قزلآلا به چرخه تولید باز نمیگردد را این گونه عنوان کرد: ما در تولید ماهی قزلآلا چند فاز را طی کردهایم که به این مرحله برسیم فاز اول، فاز توسعه مزارع پرورش ماهی است که ما را به تولید مورد نظر بر اساس آن چه که احساس میکنیم برای تکمیل سبد غذایی مردم و تامین امنیت غذایی جامعه نیاز داریم. نزدیک میکند (میتوان گفت ماهی قزلآلا به موقعیت با ثبات خود در این زمینه دست یافته است)، صنعتی سازی تولید ماهی قزلآلا فاز دوم حرکت ما برای تولید این ماهی است در این فاز ماهی قزلآلا مورد فراوریهای خاص قرار میگیرد.
او گفت: ماهی قزلآلا یکی از ماهیهایی است که مردم علاقه به تازه خوری آن دارند در همین رابطه یکی از اخلاقهای بدی که واحدهای غذایی مانند رستوارانها دارند این است که ماهی را به صورت کامل و شکم پر به واحد خود برده و آنجا بنا به ذائقه مشتری آن را طبخ و ارائه میکنند در حالی که میتوانستند تفکیک و پاکسازی ماهی را به یک واحد صنعتی بسپارند در این حال هزینه آن واحد هم پایین میآمد و ضایعات هم دورریز نمیشد.
سرپرست معاونت توسعه آبزی پروری شیلات افزود​: به این منظور در برخی از استانها حدود پنج تا 6 سال طول کشید تا واحدهای صنعتی به این منظور راه اندازی شوند پس از ایجاد این واحدها ما با یک سری دورریزهای تمرکز یافته مواجه شدیم که دیگر دارای اشل تجاری هستند.
آقای گلشاهی گفت: دلیل آنکه دیگر چنین اتفاقی کمتر یا اصلا نمیافتد این است که ما پس از طی کردن فاز دوم به دنبال الگو سازی این مرحله یعنی بهرهبرداری و فراوری ضایعات نرفتیم.
آقای چنگیز اسفندیاری مدیر کل دفتر صنایع تبدیلی و تکمیلی وزارت جهاد کشاورزی نیز در سوی دیگر استودیو دلیل فراوری نشدن و عدم بهرهبرداری از استحصال ضایعات ماهی قزلآلا را عدم توجیه پذیری اقتصادی برای سرمایهگذاران عنوان کرد و ادامه داد:​اگر برای یک سرمایهگذار توجیح اقتصادی وجود داشته باشد بیشک فراوری پس از استحصال ادامهدار خواهد بود.
او ادامه داد:​ در حال حاضر مزارع تولید ماهی قزل آلا، واحدهای کوچک تولیدی هستند که فقط در بحث عمل آوری و انجماد ماهی فعالیت میکنند و هنوز به بخش بهرهبرداری از ضایعات نپرداختند متاسفانه از آنجا که سرمایهگذاری در این بخش به شانه بخش خصوصی سپرده شده تداوم و بازگشت سرمایه بسیار مورد اهمیت قرار دارد.
آقای امین مالکی فارسانی مدیر کارخانه و تولیدکننده خوراک ماهی در ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفتگو محور گفت: بهرهبرداری و بازیافت ضایعات و دورریز ماهی قزلآلا به عنوان یک ماده پروتئینی صنعتی قابل استفاده مانند سایر کشورها از سال 98 در دستور کار بخش خصوصی و حتی شیلات قرار گرفت.
او ادامه داد: در این راستا یکی از راهکارهای بهرهبرداری از ضایعات و دورریزهای ماهی قزلآلا ایجاد کارخانهای به این منظور در کنار واحدهای تولیدی ماهی قزلآلا است کارخانهها میتوانند در چند بخش کشور به طور مشخص و دستهبندی شده شمال، جنوب، شرق و غرب احداث شوند و به عنوان شبکه جمع آوری ضایعات و دورریز ماهی قزلآلا از استانهای همجوار خود نقش آفرینی کنند.

فرآوری ضایعات قزل آلا، اولویتی که مورد بیمهری است

مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست گفت:​ بازیافت پسماندهای حاصله از ضایعات ماهی قزلآلا از اولویتهای ماست.
حسن پسندیده، مدیریت پسماندها و بازیافت دورریزهای ماهی قزلآلا را جز اولویتهای مهم این سازمان بر شمرد و افزود: سالانه حدود 30 میلیون تن پسماند تولید میشود که 21 میلیون تن آن پسماند خانگی است اما در بخش کشاورزی حدود 170 میلیون تن پسماند کشاورزی تولید می شود که بخش عمده آن قابلیت بازیافت دارند و بازیافت آنها ارزش ریالی و غذایی بالایی ایجاد میکند اساساً در برخی از صنایع بازیافت پسماند جز بخشی از زنجیره تولید محسوب میشود در همین راستا، همزمان با ارائه مجوز فعالیت واحد تولیدی باید فکری هم برای بازیافت پسماندها و دورریزهای آن واحد کرد.

امین مالکی فارسانی تولیدکننده خوراک آبزیان در ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفت: لازمه هر سرمایهگذاری، تدوین فرآیند همه مراحل سرمایهگذاری است بخشی از ایجاد یک فرآیند درست در مسیر سرمایهگذاری بر عهده دولت است دولت باید زیر ساختهای سرمایهگذاری را فراهم آورد ما فرایندی برای تبدیل ضایعات ماهی قزلآلا در کشور نداشتیم چون اجباری برای داشتن چنین واحدی وجود نداشت.
عیسی گلشاهی سرپرست معاونت توسعه آبزیان شیلات در استودیو گفتگوی ویژه خبری از ایجاد و احداث معاونت ترویج و انتقال یافتههای علمی در موسسات تحقیقاتی مختلف با وظیفه انتقال دانش خبر داد، انتقال دانش فنی که در کشور ما تولید میشود برای معرفی به سرمایهگذاران میتواند توجیه اقتصادی باشد و به این ترتیب حمایت از بخشهای گوناگون اقتصادی که نیازمند حمایت اقتصادی و سرمایهگذاری هستند ایجاد شود.
امین مالکی فارسانی در ادامه ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفت: در حال حاضر دانش فنی بهرهبرداری از ضایعات ماهی قزلآلا در کشور، تکمیل است و در انتظار مراحل تجاری این امر هستیم اما تاکنون دربخشهای خصوصی و دولتی، عزم جدی برای این کار نداشتهایم حتی بخشی از دانش و تکنولوژی که در اختیار بخش دولتی میباشد در اختیار بخش خصوصی قرار نگرفته است.
عیسی گلشاهی گفت: قابلیت سرمایهگذاری در تولید سیلاژ به طور مشخص از حدود 100 میلیون تومان شروع میشود تا کارخانههای بزرگی که ضایعات زیادی را مورد فرآوری قرار میدهند و حدود 7 الی 8 میلیارد تومان سرمایهگذاری اولیه میطلبد و سود این سرمایهگذاری به گونهای است که به ازا هر هزار تومان ورودی سرمایهگذاری حدود 6 برابر ارزش افزوده ایجاد خواهد شد.