چگونه می‌توان تورم را کنترل و قیمت‌ها را کاهش داد؟

به گزارش روز سه شنبه، دوگانه تحریم-کرونا اثرات زیانباری بر اقتصاد کشور گذاشته و در بیش از سه سال گذشته وضعیت شاخصهای کلان اقتصادی، از جمله افزایش نرخ تورم به صورتی بوده که معیشت مردم را به شدت در تنگنا قرار داده است.

اکنون روند واکسیناسیون و مهار کرونا در شرایط مطلوبی قرار دارد و ذخایر واکسن کشور بیانگر این است که مهار این بیماری تنها عزم و اراده عموم مردم را میطلبد. در صورتی که همگان اقدام به زدن واکسن بکنند، دست کم زنجیره انتقال این ویروس قطع شده و از حالت همه گیری خارج خواهد شد.

اگر چنین رخ دهد بخش زیادی از فعالیتهای اقتصادی به حالت عادی باز میگردند و چرخهای اقتصاد، دست کم در مواردی که به کرونا مربوط است به حرکت در خواهد آمد. در آن صورت میتوان تا حدودی شاهد بهبود شاخصهای کلان اقتصادی، از جمله افزایش رشد اقتصادی و کاهش تورم بود.

چندی پیش، رییسجمهوری درباره شاخصهای کلان اقتصادی و وضعیت اقتصادی مردم و التهابات ناشی از تورم گفت: «با مردم وعده کردیم اولویت نخست واکسیناسیون عمومی و کرونا است که کار تا حد زیادی انجام شد و باید ادامه یابد. دومین مساله معیشت مردم، کنترل تورم و گرانی در جامعه است و این دغدغه روزانه و هر ساعت بنده است.»

آیت الله سید ابراهیم رییسی تاکید کرد: من به صورت روزانه و ساعتی، موضوع را دنبال و وضعیت قیمتها را به طور دائم به ویژه قیمت خوراکی را رصد میکنم. با وزرا صحبت و در جلسات شرکت میکنم تا تورم کنترل شود. ما از فشار روی مردم و اقشار کم درآمد و محروم آگاهم و احساس میکنم در کنار سفره مردم هستم. امیدوارم با گامهایی که برمیداریم آثار تورم کاهش یابد. البته آثار تورمی به دلیل تصمیمات قبل است که امروز روی سفره مردم نمایان شده است. تصمیمات امروز ما حتما در آینده روی زندگی مردم جلوه خواهد داشت.

کارنامه دولت فعلی در زمینه واکسیناسیون مثبت است و تلاشهای آن غیر قابل انکار، اگر کنترل و کاهش تورم نیز به همان جدیت در دستور کار قرار داشته باشد، بدون شک ثبات و آرامش اقتصاد و بهبود شاخصهای کلان دور از انتظار نخواهد بود. با این حال رسیدن به چنین حد مطلوبی نیازمند اقدامات سنجیده و درست در ابعاد و حوزههای مختلف است.

در این مورد «آلبرت بغزیان»، اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران گفت: در موضوع کنترل تورم و گرانی باید ابتدا به عامل و یا عوامل ایجاد تورم بپردازیم تا بتوانیم راههای مقابله با آن را هم شناسایی کنیم.

وی ادامه داد: هرچند سیاستهای انبساطی و جبران کسری بودجه از راه استقراض، چاپ پول و غیره میتواند تورمزا باشد، اما آنچه که در رشد کمسابقه تورم در چند سال اخیر نقش داشته، بیش از همه افزایش نرخ ارز بوده است. عامل مؤثر در افزایش تورم بالا رفتن نرخ ارز است، بنابراین، تا زمانی که نرخ ارز به ثبات نرسد قیمتها نیز ثبات نخواهد یافت و ما همچنان با تورم مواجه خواهیم بود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اهمیت تحریم و جنگ اقتصادی که بر علیه ایران راه افتاده است، گفت: سیاستهای مالی و پولی دولت معلول تحریمها است و نباید تنها این عامل را در افزایش تورم دخیل بدانیم.

بغزیان نقش بانک مرکزی را مهم و حیاتی ارزیابی کرد و اظهار داشت: بخشی از تورم کنونی را میتوان به مدیریت نا مطلوب بانک مرکزی در سالهای گذشته دانست. باید پرسید که برنامه بانک مرکزی در مدیریت نرخ ارز چیست؟

این اقتصاددان به عامل سوم در افزایش تورم اشاره کرد و گفت: سومین موضوع به نظارت ضعیف بر قیمتها است. بخش زیادی از این تورم ناشی از همین نبود نظارت کافی است. برای مثال به علت قطعی برق تولید سیمان کاهش یافت و به دنبال آن قیمت این کالا به شدت افزایش پیدا کرد. اما با بازگشت وضعیت برق و به تبع آن بازگشت تولید به وضعیت پیشین قیمتها به حالت قبل باز نگشت.

وی با بیان اینکه درست است با افزایش تورم، هزینه تولید نیز بالا میرود، اما بسیاری از افزایش قیمتهای تولید کنندگان غیر منطقی است و تناسبی با میزان افزایش هزینه تولید ندارد. برخی از آنها احتکار میکنند و از راه ایجاد کمبود در بازار قیمتها را بالا میبرند. بنابراین، باید به دنبال سلطانهای مختلف در بازار رفت و با آنها برخورد کرد.

این استاد دانشگاه افزود: اقتصاد ما در کنار تحریمهای خارجی با خودتحریمیهای داخلی نیز رو به رو است و رفع مشکلات و موانع داخلی به مدیریت و نظارت بر جریان فعالیتها اقتصادی باز میگردد. باید کوشید ابتدا با رفع موانع، ثبات لازم را به بازار و به عرصه قیمتها بازگرداند. سپس در پی کاهش قیمتها رفت. زیرا کنترل تورم و ایجاد ثبات اگرچه مهم است اما مطالبه اصلی مردم کاهش قیمتها است. اگر با نقد سیاستهای انبساطی تنها به دنبال حل مشکل تورم از طریق درپیش گرفتن سیاستهای انقباضی، بدون توجه به سایر مسائل و حل دیگر مشکلات باشیم ممکن است به رکود و تورم بیشتر دامن زده شود.