افزایش معاملات نفتی ایران و چین/دولت بایدن: با پکن گفت‌وگو می‌کنیم

یک سخنگوی دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا گفته با چین درباره اجرای تحریمهای نفتی علیه ایران گفتوگو میکند.

«واشنگتنفریبیکن»، از رسانههای نزدیک به جریان نومحافظهکار در آمریکا امروز در گزارشی نوشته فروش نفت ایران به چین در ماههای گذشته و همزمان با تلاشهای دولت بایدن برای پیوستن به توافق هستهای برجام افزایش قابل توجهی یافته است.

این رسانه که از حامیان سیاستمداران آمریکایی حامی براندازی از طریق «فشار حداکثری» است مدعی شده دولت بایدن در راستای تلاش برای بازگشت به برجام چشمش را به روی معاملات نفتی ایران و چین بسته است.

فریبیکن نوشته چین طی سه ماه گذشته به طور متوسط نزدیک به ۸۰۰ هزار بشکه نفت در روز از ایران وارد کرده که این رقم، دو برابر بازه زمانی مشابه در سال گذشته است.

یک مقام وزارت خارجه آمریکا در همین خصوص به این رسانه گفته که چین «یکی از شرکای تجاری مهم» ایران است و آمریکا با چین برای بازگشت به برجام همکاری میکند.

این مقام آمریکایی گفت: «ایالات متحده به تعامل با همه طرفهای برجام از جمله چین ادامه میدهد. این بخشی از تلاشهای دیپلماتیک ما برای بازگشت به پایبندی دوجانبه به برجام است.»

وی اضافه کرد: «این، هدف ما، هدف چین و هدف سایر طرفهای برجام است، ضمن اینکه سیاست اعلامشده ایران هم هست.»

مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید کرد: «چین، یکی از شرکای تجاری مهم ایران است، بنابراین رایزنیهای ما با چین درباره نحوه بازگشت به برجام، رایزنی درباره نحوه اجرای تحریمها را هم شامل میشود.»

این در حالی است که کارشناسان معتقدند دولت بایدن علیرغم آنکه وعده بازگشت به برجام را داده عملاً در حال اجرای سیاست فشار حداکثری مربوط به دوران دونالد ترامپ است.

چند روز پیش «لاورنس نورمن»، روزنامهنگار والاستریتژورنال در بروکسل که بر موضوع ایران متمرکز است در چند پیام روایتی از برخی مواضع آمریکا که باعث سنگاندازی در ادامه مذاکرات وین شده ارائه کردو

نورمن در یک رشته پیام در توییتر به توضیح درباره این موضوع پرداخته که درخواست ایران برای اخذ ضمانت از آمریکا در خصوص عدم خروج دوباره از برجام چگونه به عاملی برای ایجاد بنبست در مذاکرات تبدیل شده است.

این خبرنگار آمریکایی گزارشهایی را در روزهای گذشته درباره اینکه تیم ایران در مراحل پایانی مذاکرات وین، درخواستش را از دریافت ضمانت دائمی درباره عدم خروج آمریکا از برجام به اخذ ضمانتی مبنی بر عدم خروج دولت بایدن از توافق تقلیل داده، تأیید کرده است.

لاورنس نورمن در پیامی دیگر، درباره موضعی که آمریکا به درخواست ایران داشته نوشته است: «با این حال، موضع محوری آمریکا کاملاً روشن است. [از نگاه آمریکاییها] برجام سندی است که بر روی آن توافق شده است. [در این توافق] هیچ ضمانتی داده نشده که طرفی هرگز از آن خارج نشود. این، یک توافق سیاسی با تعهدات سیاسی بوده است. اگر ایران میخواهد توافق را تغییر دهد، آمریکا هم خواستههای خودش را دارد.»

او در ادامه نوشته است: «مسئله روشن بود: در واقع، علناً اعلام شد که ضمانت دائمی منتفی است. هیچ رئیسجمهور آمریکا اختیار ملزم کردم دولت بعدی به یک معاهده غیرالزامآور که از تأیید کامل سنا برخوردار نیست را ندارد.»

لاورنس نورمن در ادامه مدعی شده است: «دولت بایدن این را هم به صراحت بیان کرد که هر گونه ضمانت حقوقی، فراتر از توافقی خواهد بود که بر سر آن اجماع حاصل شده است. با این حال، آنها کاملاً تمایل داشتند در داخل متن، تعهد سیاسی خودشان را به اجرای توافق و پایبندی به آن به صراحت قید کنند.»

خبرنگار والاستریتژورنال نوشته شنیدههای او حاکی است در آن زمان رایزنیهای متعددی درباره لحن بیان چنین ضمانتی انجام شد.

کشورهای غربی به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته ای این کشور متهم کردهاند. ایران قویاً این ادعاها را رد کرده است.

ایران تأکید میکند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاحهای اتمی (انپیتی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هستهای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هستهای ایران بازدید کردهاند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هستهای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکردهاند.

ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنشها بر سر برنامه هستهای خود دست پیدا کرد.

علیرغم اذعان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.

دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.

تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.

یکی از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.

مضاف بر این، مقامهای دولت آمریکا پیش از این تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقهای استفاده کنند.

اخیراً مقام معظم رهبری در جلسهای تأکید کردند آمریکاییها خواستن گنجاندن بندی در توافق هستهای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتوگو بر سر مسائل موشکی و منطقهای هستند.

رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکاییها در زبان و وعده میگویند تحریمها را بر میداریم اما تحریمها را برنداشتند و برنمیدارند، ضمن آنکه شرط هم میگذارند و میگویند که باید در همین توافق جملهای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»

حضرت آیتالله خامنهای گفتند: «آنها میخواهند با گذاشتن این جمله، بهانهای برای دخالتهای بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقهای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کردهاید و توافق، بیتوافق.»

جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریمها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستیآزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجلهای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد.