رویارویی سیاسی اوپک پلاس با آمریکا

اگر اوپک پلاس به خواسته آمریکا اعتنایی نکند به سمت نبرد با کاخ سفید پیش میرود که نگران است تورم حاصل از قیمتهای بالای انرژی روند احیای اقتصادی را منحرف کند. تسلیم فشار شدن و باز کردن شیرهای نفت، نزدیکترین متحد عربستان سعودی در خارج از اوپک پلاس را حفظ میکند اما به قیمت آسیب دیدن احیای قیمت نفت تمام میشود که خزانه این صادرکننده بزرگ نفت را پر کرده است.

بایدن در یک کنفرانس مطبوعاتی در کنفرانس اقلیمی سازمان ملل متحد در گلاسکوی اسکاتلند اظهار کرده بود: نگاهی به قیمتهای نفت بیاندازید. هزینههای سوخت به دلیل امتناع روسیه یا کشورهای اوپک برای تولید بیشتر نفت، بالاست.

این نبردی است که از بازار نفت فراتر رفته و در روابط مشکل دار آمریکا با متحدان قدیمی خود در خاورمیانه تنیده میشود. بایدن تاکنون حاضر نشده است با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی صحبت کند و کاخ سلطنتی در ریاض را که در دوران دولت ترامپ تقریبا دسترسی راحتی به کاخ سفید داشت، عصبانی کرده است.

با وجود این مچ اندازی رییس جمهور آمریکا که مورد حمایت ژاپن و هند قرار گرفته است، اعضای کلیدی متعدد اوپک و متحدانش نشانه چندانی از تسلیم بروز ندادهاند. به عنوان مثال عراق و کویت علنا اعلام کردهاند که به برنامه افزایش تدریجی تولید ماهانه به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز پایبند میمانند و بازار را تا پایان سال در کمبود عرضه نگه میدارند.

این نتیجه از سوی ناظران اوپک پیشبینی میشود اما فشار دیپلماتیک روز چهارشنبه همچنان ادامه داشت و احتمال توافق دقیقه آخر را قوت بخشید.

باب مک نالی، رییس شرکت مشاوره راپیدان انرژی و مقام سابق کاخ سفید در این باره گفت: اوپک پلاس احتمالا در نشست روز پنج شنبه خود برنامه تسهیل تدریجی محدودیت عرضه به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز را برای ماه آینده تصویب خواهد کرد.

در هر صورت بازار نفت ممکن است تحت تاثیر رویارویی مصرفکنندگان و تولیدکنندگان بزرگ پس از نشست روز پنج شنبه اوپک پلاس، چندین هفته پرنوسان داشته باشد. این وضعیت در روز چهارشنبه که بهای معاملات نفت در بازار نیویورک ۳.۶ درصد سقوط کرد و به ۸۰ دلار و ۹۳ سنت در هر بشکه رسید، به خوبی قابل مشاهده بود.

مشکلات تولید

اگر اوپک پلاس تسلیم خواسته آمریکا شود، معلوم نیست چه میزان نفت بیشتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز برای بایدن کافی خواهد کرد. اگر این گروه متعهد شود تولیدش را ۶۰۰ هزار بشکه در روز یا حتی ۸۰۰ هزار بشکه در روز برای دسامبر افزایش دهد، معلوم نیست بتواند به چنین وعدهای عمل کند.

این گروه به دلیل نبود سرمایهگذاری در میادین نفتی کشورهایی مانند آنگولا، نیجریه و حتی کویت که روی تولید تاثیر گذاشته است، برای رسیدن به اهداف تولید ماهانه به تقلا افتاده است. روسیه و امارات متحده عربی ممکن است ظرفیت برای تولید فراتر از سهمیه خود و جبران تولید ضعیفتر کشورهای دیگر داشته باشند، اما چنین اقدامی مستلزم تغییر توافق فعلی اوپک پلاس است.

یک دلیل دیگر مقاومت اوپک پلاس این ریسک است که اگر نفت بیشتری عرضه شود، بازار ممکن است به سرعت وضعیت مازاد پیدا کند. عرضه در حال حاضر محدود است اما انتظار می رود در اوایل سال آینده بازار با مازاد عرضه روبرو شود.

متیو هولاند، تحلیلگر شرکت مشاوره انرژی اسپکتس میگوید اوپک پلاس در سال ۲۰۲۲ سال پرچالشی را پیشبینی میکند. بعضی از اعضای این گروه عقیده دارند عرضه بیشتر نفت ضرورت حذف آن از بازار در مقطع بعدی را ایجاد میکند. مانع بالایی برای اوپک پلاس برای افزودن بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز به تولید در دسامبر وجود دارد.

ذخایر نفت

اگر اوپک پلاس درخواست بایدن را نادیده بگیرد، آمریکا ابزارهای دیگری در اختیار دارد و میتواند قانون ضد انحصارطلبی علیه اوپک پلاس را احیا کند که بعید است در کوتاه مدت روی قیمت نفت تاثیری داشته باشد. اقدامات رادیکالتری مانند ممنوعیت صادرات نفت آمریکا وجود دارند اما چنین اقداماتی به صنعت نفت آمریکا آسیب زده و باعث مختل شدن بیشتر بازارهای جهانی میشوند.

محتملترین اقدام برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خواهد بود. چنین اقدامی اگر همزمان با سایر کشورهای صنعتی عضو آژانس بینالمللی انرژی انجام شود، تاثیر بزرگتری روی قیمت نفت خواهد داشت. هند و چین مصرفکنندگان بزرگ نفت در آسیا هستند و ذخایر استراتژیکشان در خارج از سیستم آژانس بینالمللی انرژی قرار دارد اما ممکن است از آنها خواسته شود به این اقدام ملحق شوند.

از زمان تاسیس آژانس بینالمللی انرژی در سال ۱۹۷۴، سه مورد برداشت هماهنگ از ذخایر سوخت وجود داشته است. اولی در زمان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ پس از تهاجم عراق به کویت و مختل شدن بخش بزرگی از صادرات نفت خاورمیانه بود. دومین مورد پس از طوفانهای کاترینا و ریتا بود که به تاسیسات نفتی فراساحلی آمریکا در سال ۲۰۰۵ به شدت آسیب زدند. سومین مورد در سال ۲۰۱۱ برای خنثی کردن اختلال عرضه ناشی از جنگ داخلی لیبی بود.

بر اساس گزارش بلومبرگ، هلیما کرافت، استراتژیست کالای شرکت آر بی سی کپیتال و تحلیلگر سابق سیا پیشبینی کرد دولت بایدن آماده برداشت از ذخایر استراتژیک برای کنترل قیمتها میشود.