سیمان، نمونه موفق ساماندهی بازارهای کالایی در حذف دلالان و کاهش قیمت

از اقدامهای قابل توجه دولت سیزدهم، بازگرداندن قیمت سیمان به نرخ پیش از قطعی برق در تیر و مرداد ماه امسال بود. معمولا قیمت کالاهایی که بالا میرود در سقف قیمتی ماندگار شده و پایین نمیآید، اما وزارت صنعت با اتخاذ برخی تصمیمات و اقدامات زیرساختی (بدون اقدامات تعزیری) توانست بهای سیمان را به یک چهارم زمان اوج قیمت کاهش دهد.

اوجگیری قیمت سیمان توسط دلالان به بهانه قطعی برق

هر چند از قطع برق کارخانههای سیمانی و کاهش تولید این صنعت به عنوان مهمترین دلیل رشد قیمت سیمان یاد میشد، اما در کنار آن، حضور پُر رنگ واسطهها در بازار سیمان و رانت موجود در این بازار عاملی بود که به افزایش قیمتها دامن زد به طوری که در برخی مناطق قیمت هر پاکت سیمان در بازار به بالای ۱۰۰ هزار تومان افزایش یافت.

با این حال یکی از نخستین اقدامهایی که با روی کار آمدن وزیر جوان صنعت، معدن و تجارت در دستور کار قرار گرفت، کنترل قیمت این کالا بود. اقداماتی که در جریان کنترل قیمت سیمان در وزارت صنعت انجام شد، برخورد تعزیراتی و دستوری نبود؛ بلکه این اصلاح ساختارها بود که منجر به تعادل بازار و کاهش قیمتها شد.

کاهش قیمتها از طریق اقدامات زیرساختی به جای برخورد تنبیهی

در این زمینه وزارت صنعت در ابلاغیهای اعلامکرد: هرگونه خرید و عرضه سیمان خارج از بورس کالا ممنوع بوده و همه واحدهای تولیدکننده سیمانی که در بورس پذیرش نشدهاند باید در مدت دو هفته در بورس پذیرش و اقدام به عرضه محصول خود کنند.

در همین راستا، همه فعالان صنعت سیمان مکلف به ثبتنام در سامانه جامع تجارت و ثبت اطلاعات خرید و فروش در سامانه «افق» شدند. با آنکه مطابق آمارها در زمان تامین ۱۰۰ درصدی برق، ماهانه بین ۵.۵ تا ۶ میلیون تن سیمان در کشور تولید میشد و با تامین ۶۵ درصدی برق به حدود ۴.۸ تا پنج میلیون تن کاهش یافت، اما با وجود این کاستیها با اقدامات دولت، بازار دوباره به تعادل رسید. به دنبال این اقدام، بهتدریج قیمت سیمان به نرخ پیش از قطعیهای برق بازگشت و قیمت آن در بورس به کیسهای ۲۵ هزار تومان رسید.

در این زمینه، «عبدالرضا شیخان» دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفت: اکنون عرضه سیمان در بورس کالا به صورت مرتب بین یک میلیون تا ۱.۲ میلیون تن در هفته در حال انجام است.

به گفته این مقام صنفی، قیمت سیمان نیز همان قیمتهای پایه است و هر تن سیمان پاکتی حدود ۴۸۰ هزار تومان درب کارخانه (معادل هر کیسه بین ۲۴ تا ۲۵ هزار تومان) و هر تن سیمان فلهای نزدیک به ۳۴۵ هزار تومان درب کارخانه بدون ارزش افزوده عرضه میشود.

شیخان با بیان اینکه شرایط طبیعی و باثباتی را در شرایط کنونی در عرضه سیمان شاهد هستیم، تصریحکرد: تا زمانی که تامین انرژی برق و گاز به صورت پایدار انجام شود، کارخانجات نیز مشکلی در تولید و عرضه به بورس ندارند.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان خاطرنشانکرد: با وجود قطعیهای مکرر برق در تیر و مرداد ماه گذشته، ۳۷.۵ میلیون تن سیمان در کشور تولید شد که ۸.۷ درصد کمتر از مدت مشابه پارسال است.

وی افزود: در این مدت همچنین ۴۳ میلیون تن کلینکر توسط کارخانجات سیمان تولید شد که کاهش ۱.۵ درصدی نشان میدهد.

شیخان بیانداشت: در مدت یاد شده حدود هفت میلیون تن سیمان و کلینکر به مقاصد صادراتی از جمله کشورهای همسایه، سریلانکا و بنگلادش صادر شد که در همسنجی با سال گذشته افت پنج درصدی داشته است.

برپایه اطلاعات دریافتی از بورس کالا، از ابتدای عرضه مستمر سیمانیها در بورس کالا که به تاریخ ۹ خرداد ماه ١٤٠٠ بازمیگردد، در مجموع ۲۱ میلیون و ۱۶۱ هزار و ۳۵۸ تن سیمان در بورس عرضه و ۱۶ میلیون و ۸۴۵ هزار و ۶۶۰ تن مورد معامله قرار گرفته است.

شایان ذکر است وزیر صنعت، معدن و تجارت برای بهبود وضعیت بازار فولاد و خودرو نیز از مجلس فرصت خواسته است.